NVDA 2020.4 Gebruikershandleiding

Inhoudsopgave

1. Inleiding

Welkom bij NVDA!

NonVisual Desktop Access (NVDA) is een gratis en open source schermlezer voor het Microsoft Windows besturingssysteem. Door het geven van informatie in synthetische spraak en braille stelt NVDA blinden en slechtzienden in staat om toegang te krijgen tot computers met het Windows besturingssysteem zonder bijkomende kosten. NVDA wordt ontwikkeld door NV Access, met bijdragen van de gebruikers.

1.1. Algemene kenmerken

NVDA stelt blinden en slechtzienden in staat om te werken met het Windows besturingssysteem en veel toepassingen van derden.

Belangrijke functies en mogelijkheden:

1.2. Internationalisering

Het is belangrijk dat mensen overal ter wereld, ongeacht de taal die zij spreken, gelijke toegang krijgen tot technologie. Behalve de Engelse versie van NVDA is het programma beschikbaar in nog 54 andere talen, waaronder Afrikaans, Albanees, Amherisch, Arabisch, Aragonees, bulgaars, Birmees, Catalaans, Chinees (Vereenvoudigd en Traditioneel), Croatisch, Deens, Duits (Duitsland en Zwitserland), Fins, Frans, Galisisch, Georgisch, Grieks, Hebreeuws, Hindi, Hongaars, Iers, IJslands, Italiaans, Japans, Kannada, Koreaans, Kyrgyzisch, Litouws, Macedonisch, Mongools, Nederlands, Nepalees, Noors, Oekraïens, Pharsi, Pools, Portugees (Brazilië en Portugal), Punjabi, Roemeens, Russisch, Servisch, Sloveens, Slowaaks, Spaans (Spanje en Columbië), Tamil, Thai, Tsjechisch, Turks, Viëtnamees en Zweeds.

1.3. Ondersteuning voor spraaksynthese

U kunt een van de momenteel beschikbare talen kiezen om meldingen van NVDA, de interface of de inhoud van documenten te laten voorlezen. Bovendien is het mogelijk de inhoud van een document te laten voorlezen in een willekeurige andere taal als op de computer een spraakmodule is geïnstalleerd die die taal spreekt.

De gratis, open source spraakmodule eSpeak NG, die over een groot aantal talen beschikt, is standaard in de NVDA screen reader opgenomen.

Informatie over andere door NVDA ondersteunde spraaksynthesizers is te vinden onder Ondersteunde.

1.4. Brailleondersteuning

Gebruikers van Brailleleesregels kunnen met NVDA informatie in braille uitlezen. Brailleïnvoer, zowel onverkort als verkort braille, door middel van een brailletoetsenbord wordt ook ondersteund. Bovendien herkent NVDA standaard veel brailleleesregels automatisch. Voor de ondersteunde leesregels, zie Ondersteunde

NVDA ondersteunt Braillecodes in veel talen. Het betreft braillecodes voor verkort en onverkort Braille alsmede computerbraille.

1.5. Licentie en Copyright

NVDA is auteursrechtelijk beschermd 2006-2020 NVDA contributors.

NVDA is beschikbaar op basis van de GNU General Public License (Versie 2) waarop 2 specifieke uitzonderingen zijn. Deze uitzonderingen staan omschreven in het document inhoudende de licentietekst in de paragrafen "Non-GPL Components in Plugins en Drivers" alsmede "Microsoft Distributable Code". NVDA omvat en maakt ook gebruik van componenten die beschikbaar zijn op basis van verschillende gratis en open source licenties. De software mag met anderen worden gedeeld of naar believen worden aangepast onder voorwaarde dat de licentie tezamen met de software wordt verspreid en de volledige broncode ter beschikking wordt gesteld aan iedereen die dat wil. Dit is van toepassing voor zowel originele als aangepaste kopieën van de software alsmede voor software die gebruik maakt van code uit de NVDA-software.

Voor verdere bijzonderheden kunt u de volledige licentie raadplegen. Voor details betreffende uitzonderingen kunt u het licentiedocument raadplegen in het NVDA-menu onder "help".

2. Systeemvereisten

3. NVDA downloaden en uitvoeren

Als u het programma nog niet heeft, kunt u het downloaden van NV Access website.

Op de downloadpagina vindt u de link naar de nieuwste versie van NVDA.

Door het bestand dat u zojuist heeft gedownload uit te voeren wordt er een tijdelijke kopie van NVDA gestart. Vervolgens wordt u gevraagd of u NVDA wilt installeren, een draagbare kopie wilt aanmaken of de tijdelijke kopie wilt blijven gebruiken.

Als u van plan bent NVDA altijd op deze computer te gebruiken, kiest u voor installeren. Een geïnstalleerde versie biedt extra functionaliteit, zoals het automatisch starten van het programma na aanmelding bij Windows en de mogelijkheid het Windows Aanmeldvenster en Beveiligingsschermen van Windows uit te lezen, wat met een draagbare of tijdelijke kopie niet mogelijk is. Ook kunt u er snelkoppelingen mee aanmaken voor het Menu Start en het bureaublad. Met de geïnstalleerde versie van NVDA kunt u te allen tijde een draagbare kopie aanmaken.

Als u NVDA wilt meenemen op een USB stick of op andere beschrijfbare media, dan moet u kiezen voor het aanmaken van een draagbare kopie. Met de draagbare kopie zelf kunt u op elk gewenst moment NVDA op een PC installeren. Als u NVDA echter naar media met het kenmerk alleen-lezen, zoals een CD, wilt kopiëren, moet u het downloadbestand daarvoor gebruiken. Op dit moment kan de draagbare versie niet rechtstreeks van media met het kenmerk alleen-lezen worden uitgevoerd.

De tijdelijke kopie van NVDA gebruiken is ook een optie, bij voorbeeld om het programma te demonstreren, maar het kost wel veel tijd als u NVDA telkens op deze manier moet starten.

3.1. Beperkingen van de draagbare en tijdelijke versie van NVDA

Behalve dat bij gebruik van de draagbare of tijdelijke versie van NVDA het programma niet automatisch gestart kan worden tijdens en / of na aanmelding bij Windows, gelden bovendien de volgende beperkingen:

- Windows 8 en later: Mogelijkheden zoals bladermodus en het uitspreken van getypte karakters bij apps uit de Windows Store zijn niet beschikbaar.

3.2. NVDA installeren

Als u NVDA direct vanuit het downloadbestand installeert, drukt u op de knop NVDA Installeren. Als u het dialoogvenster reeds gesloten hebt of als u een installatie wilt uitvoeren vanuit een draagbare kopie, kiest u NVDA Installeren wat u vindt onder Extra in het NVDA menu.

In het dialoogvenster dat wordt geopend kunt u bevestigen dat u NVDA wilt installeren en voor zover van toepassing wordt vermeld of een reeds eerder geïnstalleerde versie van NVDA wordt bijgewerkt. Zodra u op Doorgaan drukt, wordt de installatie gestart. In dit dialoogvenster treft u enkele opties aan die hieronder worden uitgelegd. Als de installatie voltooid is, wordt gemeld dat deze gelukt is. Door nu op OK te drukken wordt de zojuist geïnstalleerde versie van NVDA opgestart.

3.2.1. Waarschuwing voor Incompatibele add-ons

Als u reeds add-ons geïnstalleerd hebt, dan kunt u een waarschuwing krijgen dat incompatibele add-ons worden uitgeschakeld. Voordat u op de knop Doorgaan kunt drukken dient u het selectievakje aan te vinken om aan te geven dat u begrijpt dat deze add-ons zullen worden uitgeschakeld. Er is ook een knop waarmee u kunt nagaan welke add-ons zullen worden uitgeschakeld. Raadpleeg het dialoogvenster incompatibele add-ons van voor meer hulp bij deze knop.

3.2.2. Gebruik NVDA bij het aanmelden

Met deze optie bepaalt u of NVDA automatisch moet worden opgestart wanneer u zich in het Aanmeldscherm bevindt nog voordat u een wachtwoord hebt ingevoerd. Dit geldt ook voor Gebruikersaccountbeheer en andere beveiligde schermen. In geval van een nieuwe (of her-)installatie is deze optie standaard ingeschakeld.

3.2.3. Snelkoppeling voor het bureaublad aanmaken (ctrl+alt+n)

Met deze optie kunt u bepalen of er een snelkoppeling voor het bureaublad moet worden aangemaakt waarmee u NVDA kunt starten. Als u ervoor kiest de snelkoppeling aan te maken, dient deze tevens als sneltoetscombinatie , Ctrl+Alt+n, waarmee u NVDA ook altijd kunt starten

3.2.4. De Draagbare Configuratie naar Account van Huidige Gebruiker kopiëren

Met deze optie kunt u bepalen of de gebruikte instellingen van de NVDA kopie die momenteel actief is, moeten worden gekopieerd naar de configuratie van momenteel aangemelde gebruiker van de geïnstalleerde versie van NVDA. Als u kiest voor kopiëren van de configuratie geldt dit niet voor eventuele andere gebruikers van het systeem en ook niet voor de systeemconfiguratie ten behoeve van aanmelding bij Windows en bij andere beveiligde schermen. Deze optie is alleen beschikbaar wanneer de installatie wordt uitgevoerd vanuit een draagbare kopie en niet wanneer u de installatie direct vanuit het downloadbestand uitvoert.

3.3. Een draagbare Kopie aanmaken

Als u een draagbare kopie direct vanuit het downloadbestand aanmaakt, drukt u op de knop Draagbare Kopie Aanmaken. Als u het dialoogvenster reeds gesloten hebt of als u werkt met een geïnstalleerde versie van NVDA, kiest u Draagbare Kopie Aanmaken wat u vindt onder Extra in het NVDA menu.

In het dialoogvenster dat wordt geopend kunt u aangeven waar de draagbare versie moet worden aangemaakt. Dit kan een map op de harde schijf zijn of op een USB stick dan wel op een ander type draagbare media. U vindt hier ook een optie waarmee de gebruikte NVDA instellingen van de momenteel aangemelde gebruiker kunnen worden gekopieerd naar de configuratie van de zojuist aangemaakte draagbare versie. Deze optie is alleen beschikbaar wanneer de draagbare kopie wordt aangemaakt vanuit een op uw computer geïnstalleerde kopie van NVDA en niet wanneer u de kopie direct vanuit het downloadbestand uitvoert. Door op de knop Doorgaan te drukken wordt de draagbare kopie aangemaakt. Zodra het aanmaken is voltooid, hoort u de melding dat dit gelukt is. Druk nu op OK om het dialoogvenster te sluiten.

4. Aan de slag met NVDA

4.1. NVDA starten

Als u NVDA hebt geïnstalleerd met het installatieprogramma, kunt u NVDA eenvoudig starten met de toetscombinatie Ctrl+Alt+n, of NVDA selecteren onder Programma’s in het Startmenu gevolgd door Enter. U kunt het programma ook starten door in het dialoogvenster Uitvoeren de letters NVDA te typen en vervolgens Enter in te drukken. Als NVDA al actief is, zal de toepassing opnieuw gestart worden. U kunt ook commandoregelopties opgeven waarmee u NVDA herstart (-r), beëindigt (-q), add -ons uitschakelt (--disable-addons), etc.

In geval van een geïnstalleerde versie slaat NVDA de configuratie standaard op in de map roaming application data van de huidige gebruiker (bijv. "C:\Users\<user>\AppData\Roaming"). Het is mogelijk dit te wijzigen en wel zodanig dat in plaats daarvan NVDA de configuratie ophaalt uitthe map met de lokale applicatiedata. Raadpleeg voor meer details de paragraaf over systeem-brede parameters.

Om de draagbare versie van NVDA te starten gaat u naar de map waarin u de uitgepakte bestanden hebt opgeslagen. Daar selecteert u NVDA.exe. Druk op de Entertoets of dubbelklik op het bestand. Als NVDA reeds actief was, stopt de toepassng automatisch voordat de draagbare versie wordt gestart.

Bij het opstarten van het programma hoort u eerst een reeks in hoogte oplopende tonen die aangeven dat NVDA wordt geladen. Afhankelijk van de snelheid van uw PC, of, als wordt geladen van een usb-stick of andere wat trage media, kan het laden even duren. Als het laden extra lang duurt, hoort u "NVDA wordt geladen. Even geduld....".

Als u niets hoort, of u krijgt een foutmelding van Windows dan wel een in hoogte aflopende tonenreeks hoort, is er iets fout gegaan met het programma. U doet er dan goed aan dit te melden aan de ontwikkelaars van NVDA. Op de NVDA website kunt u lezen hoe u dit kunt doen.

4.1.1. Welkomsscherm

Wanneer NVDA de eerste keer start, komt u in het welkomstscherm van het programma dat u informatie geeft over de NVDA-toets en het NVDA-menu. Verderop in deze handleiding kunt u hier meer over lezen. Op het welkomsscherm treft u een vervolgkeuzemenu en 3 selectievakjes aan. Via het vervolgkeuzemenu kunt u een toetsenbordindeling selecteren. Als u het eerste selectievakje inschakelt, wordt de CapsLock-toets ook als NVDA-programmatoets gebruikt. Als u het tweede selectievakje inschakelt, zal NVDA automatisch opstarten zodra u bij Windows bent aangemeld. Deze mogelijkheid is alleen beschikbaar voor de geïnstalleerde versie van NVDA. Het inschakelen van het derde selectievakje zorgt ervoor dat dit welkomsscherm verschijnt, telkens wanneer NVDA wordt gestart.

4.1.2. Dialoogvenster Gebruiksgegevensstatistiek

Met ingang van NVDA 2018.3, wordt de gebruiker gevraagd of hij / zij toestaat dat gegevens over het gebruik naar NV Access worden gestuurd met het doel NVDA verder te verbeteren. Wanneer NVDA de eerste keer start, verschijnt er een dialoogvenster met de vraag of u ermee akkoord gaat dat er gegevens naar NV Access worden gestuurd tijdens uw gebruik van NVDA. U leest meer over de door NV Access verzamelde data in het onderdeel Algemene Instellingen , het NVDA project toestaan NVDA gebruiksstatistieken te verzamelen. Merk op dat door op "ja" of "nee" te drukken uw keuze wordt opgeslagen en dat dit dialoogvenster dan niet meer zal verschijnen, tenzij u NVDA opnieuw installeert. U kunt het verzamelen van data echter handmatig in- of uitschakelen via de Instellingen van NVDA in de categorie Algemeen. Om de instelling handmatig te wijzigen zet of verwijdert u een vinkje in het selectievakje met bijschrift Sta het NVDA project toe NVDA gebruiksstatistieken te verzamelen #GeneralSettingsGatherUsageStats].

4.2. Over NVDA toetsenbordcommando’s

4.2.1. De NVDA programmatoets

Voor de meeste commando's binnen NVDA drukt u op een bepaalde toets, de NVDA programmatoets (of kortweg NVDA-toets) in combinatie met een of meer andere toetsen. Als uitzondering hierop noemen we de commando's die gebruikt worden om tekst te laten voorlezen. Hiervoor gebruikt u alleen de toetsen van het numerieke toetsenbord zonder de NVDA programmatoets (dit geldt voor de desktoptoetsenbordindeling). Er zijn echter nog enkele andere uitzonderingen.

U kunt NVDA zo configureren dat de numerieke Insert-toets, de uitgebreide Insert-toets en / of de CapsLock-toets als NVDA programmatoets worden/wordt gebruikt. Standaard zijn zowel de numerieke Insert als de uitgebreide Insert-toets als NVDA programmatoets ingesteld.

Om een toets die u als NVDA programmatoets hebt ingesteld zijn oorspronkelijke functie te laten uitvoeren, u wilt CapsLock bij voorbeeld inschakelen om hoofdletters te typen, moet u deze toets tweemaal snel achter elkaar indrukken.

4.2.2. Toetsenbordindeling

Momenteel beschikt NVDA over twee profielen met toetscommando's die toetsenbordindelingen worden genoemd: de desktoptoetsenbordindeling en de laptoptoetsenbordindeling. De standaardinstelling van NVDA is de Desktoptoetsenbordindeling, maar u kunt dit wijzigen in Laptoptoetsenbordindeling bij de categorie Toetsenbord in het dialoogvenster Instellingen van NVDA dat u vindt in het NVDA-menu onder Opties.

Bij de Desktoptoetsenbordindeling wordt zeer veel gebruik gemaakt van het numerieke toetsenbord waarbij num lock uit moet staan. Hoewel de meeste laptops geen apart numeriek toetsenbord hebben, kan dit soms wel worden gesimuleerd door de FN-toets ingedrukt te houden en letters en cijfers in te toetsen op het rechterdeel van het toetsenbord (7, 8, 9, u, i, o, j, k, l, etc.). Als dit niet mogelijk is op uw laptop of als u NumLock niet kunt uitschakelen, kunt u beter kiezen voor de laptop toetsenbordindeling.

4.3. NVDA Aanraakgebaren

Als u met NVDA werkt op een met een aanraakscherm uitgerust apparaat dat draait onder Windows 8 of hoger dan kunt u NVDA ook rechtstreeks met aanraakcommando's bedienen. Terwijl NVDA actief is, gaat alle door aanraking gegenereerde invoer rechtstreeks naar NVDA tenzij de ondersteuning voor aanraakinteractie is uitgeschakeld. Daarom zullen taken die normaal zonder NVDA kunnen worden uitgevoerd niet uitvoerbaar zijn. Om ondersteuning voor aanraakinteractie aan- of uit te zetten drukt u op NVDA+control+alt+t. U kunt ondersteuning voor aanraakinteractie ook aan- of uitzetten viahet menu Instellingen van NVDA in de categorie Aanraakinteractie.

4.3.1. Het Beeldscherm Verkennen

De meest elementaire taak die met behulp van het aanraakscherm kan worden uitgevoerd is het spraakondersteunde uitlezen van het scherm, dus wat is er aanwezig aan besturingselementen, tekst en dergelijke. U doet dit door één vinger op een willekeurige plaats op het scherm te zetten. Als u uw vinger op het scherm houdt en hem over het scherm beweegt, zullen knoppen en tekst die u tegenkomt worden gemeld.

4.3.2. Aanraakgebaren

Bij de beschrijving van NVDA-commando's verderop in deze handleiding kunnen ook aanraakgebaren voorkomen die het bijbehorende commando via aanraking activeert. Hier volgen wat aanwijzingen voor het maken van de aanraakgebaren.

Tikken

Met de top / toppen van één of meer vingers snel op het scherm tikken.

Eenmaal tikken met één vinger heet gewoon een tik. Met 2 vingers tegelijkertijd tikken heet een tik met twee vingers (two-finger tap) enzovoort.

Een snelle opeenvolging van tikken wordt door NVDA geïnterpreteerd als een multi-tikgebaar. Twee tikken snel achter elkaar heet een dubbele tik (double-tap), drie tikken snel achter elkaar is een driedubbele tik (triple-tap), enzovoorts. Bij deze multi-tikgebaren wordt ook herkend met hoeveel vingers de tikbeweging wordt gemaakt zodat er driedubbele tikken met twee vingers kunnen zijn, maar ook een tik met vier vingers.

Veegbewegingen

Met de vinger of vingers snel over het scherm bewegen / vegen.

Er zijn vier mogelijke, richtingafhankelijke veegbewegingen: veeg links, veeg rechts, veeg omhoog en veeg omlaag.

Net als bij tikken kunnen veegbewegingen met meer dan één vinger worden gemaakt. Daarom komen gebaren zoals een veegbeweging links met twee vingers en een veegbeweging omhoog met vier vingers, etc. allemaal voor.

4.3.3. Aanraakmodi

Aangezien er veel meer NVDA-commando’s zijn dan mogelijke aanraakgebaren, kan in NVDA gewisseld worden tussen verschillende aanraakmodi die ervoor zorgen dat commando’s in groepen worden onderverdeeld. De twee modi zijn de tekstmodus en de objectmodus. Bij een aantal NVDA-commando’s die u in deze handleiding tegenkomt, wordt, na het aanraakgebaar, tussen haakjes de toepasselijke modus vermeld. Zo betekent “veeg omhoog (tekst modus)” dat de NVDA-opdracht wordt uitgevoerd door een veegbeweging omhoog, echter moet de tekstmodus dan wel actief zijn. Als er bij een bepaald commando geen modus wordt aangegeven wordt dit altijd uitgevoerd ongeacht in welke modus men zich bevindt.

Wisselen tussen aanraakmodi doet u door eenmaal tikken met drie vingers.

4.3.4. Schermtoetsenbord

Bij gebruik van een aanraakscherm dient het schermtoetsenbord voor het invoeren van tekst en commando's. Wanneer een tekstinvoerveld de focus heeft, kunt u het schermtoetsenbord activeren door te dubbeltikken op het ikoontje van het schermtoetsenbord onderaan het scherm. Bij tablets zoals de Surface Pro van Microsoft , is het schermtoetsenbord altijd beschikbaar zodra het toetsenbord uit het dock is gehaald. Om het schermtoetsenbord te laten verdwijnen dubbeltikt u op het schermtoetsenbordikoon of gaat u uit het tekstinvoerveld.

De letters en tekens op het schermtoetsenbord vindt u door met een vinger naar het toetsenbord te gaan, gewoonlijk te vinden onderaan het scherm, waar u vervolgens met uw vinger de toets zoekt van uw keuze. Hiervoor moet het toetsenbord wel actief zijn. Zodra u de toets die u wilt gebruiken hebt gevonden, dubbeltikt u op de toets of u haalt uw vinger van de toets al naar gelang de gekozen opties in de categorie Aanraakinteractie-instellingen van de Instellingen van NVDA.

4.4. Invoerhulpmodus

Er worden veel NVDA-commando’s genoemd in deze handleiding, maar om op een gemakkelijke manier de verschillende commando’s te leren kennen kunt u het beste Invoerhulp inschakelen.

Om invoerhulp in te schakelen, drukt u op de NVDA-toets+1. Om deze functie uit te schakelen drukt u opnieuw op NVDA+1. Wanneer de invoerhulpfunctie is ingeschakeld, kunt u elke willekeurige toets indrukken of een aanraakgebaar maken om te horen wat de functie ervan is (voor zover deze in NVDA is toegewezen). Zolang u in de hulpmodus bent worden de commando’s niet echt uitgevoerd.

4.5. Het NVDA-menu

Via het NVDA-menu kunt u de instellingen van het programma aanpassen, hulpinformatie opvragen, uw configuratie opslaan of teruggaan naar een eerder opgeslagen configuratie, uitspraakwoordenboeken aanpassen, extra opties instellen, NVDA afsluiten.

U kunt het menu vanuit elke Windows-toepassing oproepen door op de NVDA-toets +n te drukken of door op het aanraakscherm te dubbeltikken met twee vingers. NVDA moet dan wel actief zijn. U kunt het NVDA-menu ook openen via het Windows systeemvak. Klik met de rechtermuisknop op het NVDA-ikoontje in het systeemvak of ga naar het systeemvak door de Windows-toets+b in te drukken om vervolgens naar beneden te pijlen tot u NVDA-knop hoort waarna u de contextmenutoets indrukt. Op de meeste toetsenborden zit de contextmenutoets rechts naast de rechter Windows-toets. (NB Als er geen aparte Contextmenutoets is, kunt u Shift+F10 hiervoor gebruiken.) Wanneer het menu is geopend gebruikt u de pijltjestoetsen om door het menu te gaan en de entertoets om een item te activeren.

4.6. De NVDA-basiscommando’s

Naam Desktoptoets Laptoptoets Aanraken Beschrijving
Start of herstart NVDA Control+alt+n Control+alt+n geen Hiermee Start of herstart u NVDA vanaf het bureaublad, als deze Windows sneltoets wordt geactiveerd tijdens het installatieproces van NVDA. Het gaat hier om een Windows-specifieke ssneltoetscombinatie en daarom is het niet mogelijk deze te wijzigen in het dialoogvenster Invoerhandelingen.
Spraak stoppen Control Control 1tik met 2 vingers Spreken wordt gestopt
Spraak pauzeren Shift Shift geen Spraakuitvoer wordt gepauzeerd. Druk Shift opnieuw in om verder te lezen vanaf de pauzepositie(als de gebruikte synthesizer dit ondersteunt)
NVDA Menu NVDA+n NVDA+n dubbeltik met 2 vingers Opent het menu voor opties, extra, hulp, etc.
Spraakmodus NVDA+s NVDA+s geen Wisselt spraakmodus tussen spreken, pieptonen en stilte.
Invoerhulpmodus aan-/uitzetten NVDA+1 NVDA+1 geen Als de invoerhulpmodus is ingeschakeld hoort u bij elke toets die wordt ingedrukt de naam van de toets en de (eventuele) bijbehorende functie van de toets(en)
NVDA afsluiten NVDA+q NVDA+q geen Sluit NVDA af
Volgende toetsaanslag niet uitvoeren NVDA+f2 NVDA+f2 geen De volgende toetsaanslag zal niet als NVDA-commando worden verwerkt maar als commando binnen de gebruikte toepassing worden uitgevoerd.
Zet slaapmodus aan/uit voor huidige applicatie NVDA+shift+s NVDA+shift+z geen Slaapmodus schakelt alle NVDA commando's en uitvoer in spraak en braille uit. Dit is vooral handig bij applicaties die in hun eigen spraakuitvoer of schermlezer voorzien. Druk deze toets nogmaals in om slaapmodus weer uit te schakelen - merk op dat NVDA opnieuw gestart moet worden om de slaapmodus beschikbaar te houden.

4.7. Systeeminformatie melden

Naam Ttoets Omschrijving
Datum/tijd melden NVDA+f12 Eenmaal indrukken laat huidige tijd horen, tweemaal snel indrukken meldt de datum
Batterijstatus melden NVDA+shift+b Meldt de batterijstatus, of de computer is aangesloten op netstroom en het batterijpercentage.
Tekst op het klembord melden NVDA+c Meldt de tekst op het klembord als die er staat.

5. Navigeren met NVDA

Met NVDA kunt u op verschillende manieren door en in het systeem navigeren, zowel via normale interactie als via review.

5.1. Objecten

Elk programma en het besturingssysteem zelf bestaat uit veel objecten. Een object is een afzonderlijk element zoals een stuk tekst, knop, selectievakje, schuifregelaar, lijst of bewerkbaar tekstvak.

5.2. Navigeren met de systeemfocus

De systeemfocus, of kortweg de focus, is het object waar de toetsen die op het toetsenbord worden aangeslagen betrekking op hebben ( de interactie). Als u bijvoorbeeld in een tekstvak typt, heeft dit tekstvak de focus.

De meest gangbare manier om met NVDA te navigeren, is het verplaatsen van de focus met standaard Windows toetsenbordcommando's. Voorbeelden van dergelijke toetscombinaties zijn:

Terwijl u dit doet, zal NVDA informatie over het object geven dat de focus heeft. Deze betreft o.a., de naam, het type (knop, selectievakje, invoerveld, etc. een beschrijving (meestal verschijnt een informatie ballon als de gebruiker met de muis over het object gaat), de waarde (bv. De inhoud van een invoerveld), positie (bv. «1 van 5» in een lijst of «1 van 1 niveau 0 in een boomstructuur), sneltoets (bv. Ongedaan maken Ctrl + z), status van het object (bv. Geactiveerd, geselecteerd, niet beschikbaar, etc.). Wanneer Visuele Uitlichting geactiveerd is, wordt de plaats waar de huidige systeemfocus zich bevindt ook zichtbaar weergegeven. - Enkele toetscommando’s die van pas komen bij het verplaatsen van de systeemfocus:

Naam Desktoptoets Laptoptoets Beschrijving
Huidige focus melden NVDA+tab NVDA+tab laat horen welk object of besturingselement momenteel de focus heeft. Bij tweemaal indrukken wordt informatie gespeld
Titel/naam melden NVDA+t NVDA+t Laat horen hoe het momenteel actieve venster heet. Bij tweemaal indrukken wordt de informatie gespeld. Bij driemaal indrukken wordt deze naar het klembord gekopieerd.
Actieve venster voorlezen NVDA+b NVDA+b Leest de inhoud (knoppen, vervolgkeuzenenu’s,selectievakjes, etc.) voor. Handig voor dialoogvensters
Statusbalk voorlezen NVDA+End NVDA+Shift+End Leest de statusbalk als NVDA deze kan vinden. Het navigator object wordt ook naar de statusbalk verplaatst. Bij tweemaal indrukken wordt de informatie gespeld. Driemaal drukken zorgt ervoor dat deze naar het klembord wordt gekopieerd.

5.3. Navigeren met de systeemcursor

Wanneer er een object is gefocusseerd dat de mogelijkheid heeft om tekst te lezen of te bewerken, kunt u de systeemcursor gebruiken om door de tekst te navigeren. De systeemcursor wordt ook wel de tekstcursor genoemd.

Als een object met de systeemcursor is gefocusseerd, kunt u de pijltoetsen, pageUp, pageDown, home, end, etc gebruiken om door de tekst te navigeren. U kunt de tekst ook wijzigen als het object het wijzigen van tekst ondersteunt. NVDA meldt of u navigeert per teken, woord of regel. Ook wordt het selecteren en het ongedaan maken van de selectie gemeld.

U kunt de volgende NVDA-toetscommando’s gebruiken om met de textcursor te navigeren:

Naam Desktoptoets Laptoptoets Beschrijving
Alles voorlezen NVDA+pijl omlaag NVDA+a Voorlezen starten vanaf de huidige positie van de tekstcursor die tijdens het lezen wordt verplaatst.
Deze regel lezen NVDA+pijl omhoog NVDA+l Hiermee wordt de regel waarin de tekstcursor zich momenteel bevindt voorgelezen. Bij tweemaal drukken wordt regel gespeld. bij driemaal drukken wordt regel gespeld met gebruikmaking van spellingsalfabet.
Geselecteerde tekst lezen NVDA+Shift+pijl omhoog NVDA+Shift+s Hiermee wordt geselecteerde tekst voorgelezen.
Tekstopmaak melden NVDA+f NVDA+f Meldt de opmaakkenmerken van de tekst op de huidige cursorpositie. Bij tweemaal drukken wordt de informatie weergegeven in bladermodus.
Volgende zin alt+Pijl omlaag alt+Pijl omlaag Verplaatst cursor naar volgende zin en meldt deze (alleen ondersteund in Microsoft Word en Outlook).
Vorige zin alt+Pijl omhoog Alt+Pijl omhoog Verplaatst cursor naar vorige zin en meldt deze (alleen ondersteund in Microsoft Word en Outlook ).

Binnen een tabel kunt u ook de volgende toetscommando’s gebruiken:

Naam Toets Beschrijving
Ga naar vorige kolom control+alt+pijl links Verplaatst tekstcursor naar vorige kolom(van dezelfde rij)
Ga naar volgende kolom control+alt+pijl rechts Verplaatst tekstcursor naar volgende kolom(van dezelfde rij)
Ga een rij naar boven control+alt+pijl omhoog Verplaatst de tekstcursor een rij omhoog(van dezelfde kolom)
Ga een rij omlaag control+alt+pijl omlaag Verplaatst de tekstcursor een rij omlaag(van dezelfde kolom)

5.4. Objectnavigatie

U zult meestal met applicaties werken door middel van de commando's voor het verplaatsen van de focus en de systeemcursor. Soms kan het echter handig zijn om de huidige applicatie of het besturingssysteem te verkennen zonder de focus of de systeemcursor te verplaatsen. Ook wilt u soms werken met objecten die niet te bedienen zijn met de TAB-toets van het toetsenbord. In deze gevallen kan objectnavigatie handig zijn.

Objectnavigatie stelt u in staat om te navigeren naar afzonderlijke objecten en informatie over deze objecten op te vragen. NVDA meldt informatie over een object waar u met objectnavigatie naar toe gaat op een soortgelijke manier als informatie over de systeemfocus. Om alle tekst zoals deze op het scherm verschijnt te lezen kunt u, in plaats van object navigatie, Screen review (schermoverzicht) gebruiken.

De objecten van het besturingssysteem en van de programma's zijn hiërarchisch gegroepeerd (Vergelijk de boomstructuur van Windows Verkenner met mappen en submappen die op hun beurt weer submappen kunnen bevatten). Dit betekent dat u naar een bepaald object navigeert om na te gaan welke objecten er eventueel in zijn opgenomen. Een lijst bevat bijvoorbeeld lijst items, u dient dus de lijst binnen te gaan om de onderliggende items in de lijst te lezen. Zodra u zich op een lijst item bevind, kunt u terug en vooruit navigeren om van item naar item te gaan. Als u zich op een lijstitem bevind, kunt u terug naar het bovenliggend object om weer op het lijstobject terecht te komen. Nu kunt u verder gaan naar een ander object (op hetzelfde niveau). Iets dergelijks geldt voor bv. een werkbalk. U gaat de werkbalk in, (navigeert naar het eerste subniveau (first child) om toegang te krijgen tot de bijbehorende besturingselementen.

Het object dat op een gegeven moment bekeken wordt in objectnavigatie wordt het navigator object genoemd. Wanneer u naar een object navigeert, kuntu de inhoud ervan bekijken met de commando's voorhet Nalezen van Tekst terwijl u zich in de objectoverzichtmodus bevindt. Wanneer Visuele Uitlichting geactiveerd is, wordt de plaats waar het huidige navigator Object zich bevindt ook zichtbaar weergegeven. Standaard wordt in NVDA de object navigator tegelijk met de systeemfocus verplaatst, maar deze koppeling kan aan- en uitgezet worden.

Merk op dat u Braille objectnavigatie kunt laten volgen met behulp van Braille Koppelen.

Voor objectnavigatie zijn de volgende toetscombinaties beschikbaar:

Naam Desktoptoets Laptoptoets Aanraken Beschrijving
Informatie over huidig object NVDA+numeriek5 NVDA+shift+o geen Geeft informatie over huidig navigator object. Bij tweemaal snel drukken wordt informatie gespeld.
Naar hoger niveau navigeren NVDA+numeriek8 NVDA+shift+Pijl Omhoog Veeg omhoog (objectmodus) Hiermee gaat u naar een hoger niveau (de map) waartoe het huidige navigator object behoort
Naar vorig object gaan NVDA+numeriek4 NVDA+shift+Pijl links Veeg links(objectmodus) Hiermee navigeert u naar het object dat direct voorafgaat aan het huidige navigator object|
Naar het volgende object gaan NVDA+numeriek6 NVDA+shift+Pijl rechts Veeg rechts (objectmodus) Hiermee navigeert u naar het object dat volgt op het huidige navigator object
Naar een lager niveau gaan NVDA+numeriek2 NVDA+shift+Pijl omlaag Veeg omlaag (objectmodus) Hiermee navigeert u vanuit het huidige navigator object (hoofdmap) naar het niveau eronder waar u bij de bijbehorende objecten komt
Naar gefocusseerd object gaan NVDA+numeriek minteken NVDA+backspace geen Hiermee navigeert u naar het object waar de systeemfocus zich momenteel bevindt, en verplaatst u de leescursor (review cursor) naar de positie van de tekstcursor als deze zichtbaar is
Huidige navigator object activeren NVDA+numeriek entertoets NVDA+enter dubbel tikken Hiermee wordt het huidige navigator object geactiveerd(hetzelfde effect als klikken met de muis of het indrukken van de spatiebalk bij gefocusseerd object)
Verplaats de systeem focus of cursor naar de huidige review positie NVDA+shift+numeriek minteken NVDA+shift+backspace geen Een maal drukken verplaatst de focus naar het huidige navigator object, twee maal drukken verplaatst de systeem cursor naar de review cursor
Positie van de leescursor melden NVDA+numeriek Delete NVDA+delete geen Geeft informatie overde plaats van de tekst of het object bij de leescursor. Er kan, bij voorbeeld, in een percentage aangegeven worden waar in het document de cursor staat, wat de afstand is ten opzichte van de rand van de pagina of de exacte schermpositie. Door tweemaal te drukken krijgt u meer details.

Let op: voor een goede werking van de numerieke toetsen moet NumLock uitgeschakeld worden.

5.5. Nalezen van tekst

Met NVDA kunt u de inhoud van het scherm (schermoverzicht), het huidige document (documentoverzicht) of het huidige object , per karakter, per woord of regel nalezen. Dit is vooral handig in Windows-opdrachtvensters of andere plaatsen waar de tekstcursor niet of slechts beperkt beschikbaar is. U kunt dit bijvoorbeeld gebruiken voor het lezen van een lang, informatief bericht in een dialoogvenster

Bij het verplaatsen van de leescursor (review cursor) volgt de tekstcursor niet maar deze blijft op de huidige invoegpositie staan, zodat u tekst kun bekijken zonder de systeemcursor te verplaatsen. Standaard wordt de leescursor echter gelijktijdig verplaatst wanneer de tekstcursor verplaatst wordt. Deze koppeling kan in- en uitgeschakeld worden.

Merk op dat u Braille de leescursor kunt laten volgen met behulp van Braille Koppelen.

Voor het nalezen van tekst kunt u de volgende toetscombinaties gebruiken:

Naam Desktoptoets Laptoptoets Aanraken Beschrijving
in de leesmodus naar de eerste regel gaan shift+numeriek7 NVDA+control+Home geen De leescursor wordt naar de eerste regel van de tekst verplaatst
In de leesmodus naar de vorige regel gaan numeriek7 NVDA+Pijl omhoog Veeg omhoog (tekstmodus) De leescursor wordt naar de vorige regel van de tekst verplaatst
Huidige regel van leescursor weergeven numeriek8 NVDA+shift+punt-teken geen Zegt in welke regel van de tekst de leescursor zich bevindt. Bij tweemaal drukken wordt de regel gespeld. Bij drie maal drukken wordt de regel gespeld met symboolomschrijvingen.
In de leesmodus naar de volgende regel gaan numeriek9 NVDA+Pijl omlaag, Veeg omlaag (tekstmodus) De leescursor wordt naar de volgende tekstregel verplaatst
In de leesmodus naar de laatste regel gaan shift+numeriek9 NVDA+control+End, geen De leescursor wordt naar de laatste tekstregel verplaatst
In de leesmodus naar het vorige woord gaan numeriek4 NVDA+control+pijl links Veeg links met 2 vingers (tekstmodus) De leescursor wordt naar het vorige woord in de tekst verplaatst
Het woord waar de leescursor zich bevindt weergeven numeriek5 NVDA+control+punt-teken geen Vertelt op welk woord in de tekst de leescursor nu staat. Bij tweemaal drukken wordt het woord gespeld. Bij drie maal drukken wordt het woord gespeld met symboolomschrijvingen.
In de leesmodus naar het volgende woord gaan numeriek6 NVDA+control+pijl rechts Veeg rechts met 2 vingers (tekstmodus) De leescursor wordt naar het volgende woord in de tekst verplaatst
In de leesmodus naar begin van een regel gaan shift+numeriek1 NVDA+home geen De leescursor wordt naar het begin van de huidige regel verplaatst
Ga in de leesmodus naar vorig karakter numeriek1 NVDA+pijl links Veeg links (tekstmodus) De leescursor wordt naar het vorige karakter in de huidige tekstregel verplaatst
Huidige karakter onder de leescursor weergeven numeriek2 NVDA+punt geen Noemt het huidige karakter in de tekstregel waar de leescursor zich bevindt. Tweemaal drukken geeft een omschrijving of voorbeeld van het karakter. Drie maal drukken geeft de numerieke waarde in decimalen en hexadecimalen.
In de leesmodus naar het volgende karakter gaan numeriek3 NVDA+pijl rechts Veeg rechts (tekstmodus) De leescursor wordt naar het volgende karakter verplaatst in de huidige tekstregel|
In de leesmodus naar het einde van de regel gaan shift+numeriek3 NVDA+End geen De leescursor wordt naar het einde van de huidige tekstregel verplaatst
Alles voorlezen in leesmodus numeriek Plus NVDA+shift+a Veeg omlaag met 3 vingers (tekstmodus) Leest vanaf de huidige positie van de leescursor waarbij de leescursor zich mee beweegt.
Selecteer, kopieer dan vanaf leescursor NVDA+f9 NVDA+f9 geen Start het selectie- en daaropvolgend kopieerproces vanaf de huidige positie van de leescursor. De feitelijke actie wordt pas uitgevoerd zodra aan NVDA wordt doorgegeven waar het tekstgebied eindigt.
Selecteer, kopieer dan tot leescursor NVDA+f10 NVDA+f10 geen Bij de eerste maal drukken wordt tekst geselecteerd vanaf het eerder ingestelde beginpunt tot einde inclusief de huidige positie van de leescursor. Als de systeemcursor bij de tekst kan komen, zal die naar de geselecteerde tekst worden verplaatst. Nadat de toetscombinatie de 2de keer wordt ingedrukt wordt de tekst naar het klembord gekopieerd.

|Verplaats naar ingesteld beginpunt voor kopie in leesmodus | NVDA+shift+f9 | NVDA+shift+f9 | geen | Verplaatst leescursor naar het eerder ingestelde beginpunt voor kopie |

Tekstopmaak melden NVDA+shift+f NVDA+shift+f geen NVDA laat horen hoe de tekst waarin de leescursor zich bevindt, is opgemaakt. Bij tweemaal drukken krijgt u de informatie in bladermodus.
Actuele symboolvervanging melden| geen geen geen Het symbool waarbij de leescursor zich bevindt wordt uitgesproken. Bij tweemaal drukken wordt het symbool en de voor het benoemen hiervan gebruikte tekst weergegeven in bladermodus.

Let op: voor een goede werking van de numerieke toetsen moet NumLock worden uitgeschakeld.

Om de basiscommando’s voor het navigeren met de leescursor beter te kunnen onthouden zou u zich een tabel kunnen voorstellen met drie kolommen en drie rijen. Van boven naar beneden: regel, woord en karakter, en van links naar rechts; vorig, huidig en volgend. Dit ziet er dan als volgt uit:

Vorige regel Huidige regel Volgende regel
Vorig woord Huidig woord Volgend woord
Vorig karakter Huidige karakter Volgende karakter

5.6. Leesoverzichtmodi (Review Modes)

Met behulp van de leesoverzichtcommando's van NVDA kan, afhankelijk van de geselecteerde leesoverzichtmodus, de inhoud van het huidige navigatorobject, het huidige document, of scherm worden nagelezen. De Leesoverzichtmodi komen in de plaats van wat eerder in NVDA "Flat Review" (platte overzichtsmodus) heette.

U kunt de volgende commando’s gebruiken om van leesoverzichtmodus te wisselen:

Naam Desktoptoets Laptoptoets Aanraakgebaar Beschrijving
Naar volgende leesoverzichtmodus schakelen NVDA+numeriek7 NVDA+pageUp met 2 vingers omhoog vegen hiermee wordt naar de volgende, beschikbare modus geschakeld.
Naar vorige leesoverzichtmodus schakelen NVDA+numeriek1 NVDA+pageDown met 2 vingers omlaag vegen hiermee wordt naar de vorige, beschikbare modus geschakeld.

5.6.1. Objectoverzicht (Object Review)

In de objectoverzichtmodus kan alleen de inhoud van het huidige navigatorobject worden bekeken. Voor objecten zoals bewerkbare invoervelden of andere eenvoudige bewerkingen gaat het daarbij in het algemeen om tekst. Bij andere objecten kan het gaan om de naam en of de waarde van het object.

5.6.2. Documentoverzicht (Document Review)

Wanneer het navigatorobject zich binnen een bladermodusdocument bevindt (een webpagina bij voorbeeld) of een ander complex documentdat veel objecten bevat (bij voorbeeldeen Lotus Symphony document), kan naar de documentoverzichtmodus worden overgeschakeld. In de documentoverzichtmodus kan de tekst van het gehele document worden bekeken.

Wanneer wordt overgeschakeld van de objectoverzicht- naar de documentoverzichtmodus, komt de leescursor in het document op de plaats van het navigatorobject te staan. Wanneer het document met de daarvoor bestemde leesoverzichtcommando's wordt verkend, wordt de plaats van het navigatorobject automatisch geactualiseerd zodat deze overeenkomt met de plaats van het object waar de leescursor bij staat.

Merk op dat NVDA automatisch vanuit objectoverzicht overschakelt naar documentoverzicht wanneer bladermodusdocumenten worden verkend.

5.6.3. Schermoverzicht (Screen Review)

In de schermoverzichtmodus kunt u tekst in de actieve toepassing verkennen die op het scherm te zien is. Dit komt overeen met schermoverzichtopties of de muiscursorfuncties zoals die in veel andere schermleesprogramma's worden geboden.

Wanneer naar de schermoverzichtmodus wordt overgeschakeld, gaat de leescursor naar de plaats op het scherm waar het huidige navigatorobject zich bevindt. Wanneer het scherm met de daarvoor bestemde leesoverzichtcommando's wordt verkend, wordt de plaats van het navigatorobject automatisch geactualiseerd en komt dan bij het object op het scherm waar de leescursor zich bevindt.

Merk op dat NVDA bij sommige recente toepassingen tekst die op het scherm verschijnt slechts gedeeltelijk of soms helemaal niet leest. Dit heeft te maken met nieuwe schermtechnologie die op dit moment nog niet ondersteund kan worden.

5.7. Navigeren met de muis

Door de muis over het scherm te verplaatsen wordt tekst die zich direct onder de muisaanwijzer bevindt standaard door NVDA voorgelezen. Voor zover ondersteund, wordt een hele alinea tekst voorgelezen, maar bij bepaalde besturingselementen leest NVDA de tekst per regel voor.

U kunt NVDA zo instellen dat het programma ook meldt welk type besturingselement of object zich onder de muisaanwijzer bevindt, zoals een lijst, een knop, etc. Dit kan voor mensen die helemaal blind zijn erg handig zijn, omdat soms alleen tekst niet voldoende is.

Om een idee te krijgen waar de muis zich op het scherm bevindt kunnen pieptonen worden gebruikt die de muispositie hoorbaar maken. Hoe verder de muis naar de bovenkant van het scherm wordt bewogen, hoe hoger de pieptoon wordt. Hoe verder de muis naar links wordt bewogen, hoe meer het geluid uit de linker luidspreker lijkt te komen, terwijl het geluid steeds meer van rechts komt als de muis naar rechts wordt bewogen. Hierbij wordt ervan uitgegaan dat de gebruiker over stereoluidsprekers of een stereohoofdtelefoon beschikt.

Deze extra muisopties staan standaard “uit”. Als u deze functionaliteit wilt gebruiken, kunt u deze inschakelen in de categorie muisinstellingen van het dialoogvenster Instellingen van NVDA, dat bereikbaar is via Opties in het NVDA-menu.

Hoewel u voor het navigeren met de muis een fysieke muis of een muispad moet gebruiken, zijn er een aantal toetscombinaties in NVDA waarmee muisbewegingen en muiskliks kunnen worden gesimuleerd:

Naam Desktoptoets Laptoptoets Aanrakgebaar Beschrijving
Klikken met linker muisknop numeriek Gedeeld Door NVDA+[ geen Dit is hetzelfde als éénmaal klikken met linker muisknop. Deze toets tweemaal snel drukken is gelijk aan dubbelklikken met de muis.
Linker muisknop vergrendelen shift+numeriek Gedeeld Door NVDA+control+[ geen Hiermee houdt u de linker muisknop ingedrukt. Door nogmaals te drukken wordt de knop weer los gelaten. Om te kunnen slepen met de muis drukt u deze toetscombinatie zodat de linker muisknop ingedrukt blijft. Vervolgens kunt u de muis fysiek verplaatsen of met een van de andere daarvoor bestemde commando’s.
Klikken met rechter muisknop numeriek Vermenigvuldig NVDA+] tik en hou vinger op scherm Dit is gelijk aan eenmaal klikken met rechter muisknop, meestal gebruikt voor openen van contextmenu bij muispositie.
Rechter muisknop vergrendelen shift+numeriek Vermenigvuldig NVDA+control+] geen Hiermee wordt rechter muisknop ingedrukt gehouden. Door nogmaals te drukken wordt de vergrendeling opgeheven. Om te kunnen slepen met de muis drukt u deze toetscombinatie zodat de rechter muisknop ingedrukt blijft. Vervolgens kunt u de muis fysiek verplaatsen of met een van de andere daarvoor bestemde commando’s.
Muis naar huidige navigator object verplaatsen NVDA+numeriek Gedeeld Door NVDA+shift+m geen Muis wordt verplaatst naar huidig object en de leescursor
naar het object onder de muisaanwijzer gaan NVDA+numeriek Vermenigvuldig NVDA+shift+n geen Verplaats het navigator object naar het object van de muispositie

6. Bladermodus

In NVDA worden complexe alleen-lezen documenten zoals een webpagina weergegeven in bladermodus. Het gaat om documenten van de volgende toepassingen:

Bladermodus is ook optioneel beschikbaar voor Microsoft Word-documenten.

In bladermodus wordt de inhoud van het document weergegeven als platte tekst waar u met de pijltoetsen doorheen kunt lopen alsof het een tekstdocument is. Alle NVDA commando's voor de systeemcursor werken in bladermodus. Denk hierbij aan opmaakinformatie, alles lezen, tabelnavigatie etc. Wanneer Visuele Uitlichting geactiveerd is, wordt de plaats waar de huidige virtuele bladermodus-aanwijzer zich bevindt ook zichtbaar weergegeven. Informatie over de tekst, of het bijvoorbeeld een link of kop betreft, wordt gemeld als u door de tekst navigeert.

Soms is het nodig om direct te werken met de onderdelen van een document in bladermodus. Dit geldt bijvoorbeeld voor het typen van tekst in tekstvakken of het gebruik van de pijltoetsen om een item in een lijst te selecteren. Dit doet u door naar focusmodus te wisselen, hierdoor worden vrijwel alle toetsen doorgegeven aan het onderliggende besturingselement. Standaard zal NVDA naar focusmodus wisselen als door middel van de tab-toets een besturingselement de focus krijgt, of als er geklikt wordt op een besturingselement dat focusmodus vereist. Bij het klikken op, of focussen van een besturingselement dat geen focusmodus vereist zal NVDA automatisch terugschakelen naar de bladermodus. U kunt ook op spatie of enter drukken om focusmodus in te schakelen zodra u zich op een besturingselement bevind dat focusmodus vereist. Het drukken van escape brengt u terug naar de bladermodus. Het is ook mogelijk om handmatig de focusmodus in te schakelen, deze zal dan actief blijven tot u deze weer handmatig uitschakelt.

Naam Toets Beschrijving
Van modus wisselen NVDA+spatiebalk Wisselen tussen blader en focusmodus
Focusmodus verlaten escape Naar de bladermodus teruggaan vanuit de automatisch ingeschakelde focusmodus
Document vernieuwen NVDA+f5 Het document wordt opnieuw geladen (nuttig als er iets lijkt te ontbreken op de pagina. Niet beschikbaar in Microsoft Word en Outlook.)
Zoeken NVDA+control+f Er wordt een venster geopend waarin u tekst kunt typen die in het huidige document moet worden opgezocht. Zie voor meer informatie, zoeken naar tekst.
Volgende zoeken NVDA+f3 Hiermee kunt u nagaan of tekst van een zoekopdracht verderop in het document nog vaker voorkomt.
Vorige zoeken NVDA+shift+f3 Hiermee kunt u nagaan of de gezochte tekst eerder in het document voorkomt
Uitgebreide beschrijving openen NVDA+d Er wordt een nieuw venster geopend met een uitgebreide beschrijving, voor zover aanwezig, van het element waarop u zich bevindt.

6.1. Lettertoetsnavigatie

Om in de bladermodus snel te kunnen navigeren, kunt u een lettertoets gebruiken om naar bepaalde velden te springen in een document. Merk op dat niet alle commando’s worden ondersteund in elk type document.

Om naar het eerstvolgende element te springen gebruikt u uitsluitend één van de hierna vermelde toetsen, terwijl u in combinatie met de shifttoets naar een vorig element springt:

Naam Toetscombinatie Beschrijving
naar begin van containerobject springen Shift+komma Verplaatst de systeemcursor naar begin van het containerobject (lijst, tabel etc.)
achter het containerobject springen komma Verplaatst de systeemcursor achter het containerobject (lijst, tabel etc.) waar de cursor zich bevindt.

Webapplicaties zoals Gmail, Twitter en Facebook kunnen met lettertoetsnavigatie worden geactiveerd. Als u hiermee wilt werken terwijl u ook uw cursortoetsen wilt kunnen gebruiken voor het lezen in bladermodus, kunt u de lettertoetsnavigatie in NVDA tijdelijk uitschakelen. Om de lettertoetsnavigatie voor het huidige document in of uit te schakelen drukt u op NVDA+shift+spatiebalk.

6.2. De lijst met elementen

Via de lijst met elementen krijgt u toegang tot de verschillende, bij de toepassing behorende, elementtypes in het document. Als u zich bij voorbeeld in een webbrowser bevindt, kan de lijst met elementen koppen, koppelingen (links), formuliervelden, knoppen of oriëntatiepunten bevatten. Met behulp van keuzerondjes kunt u wisselen tussen de verschillende elementtypes. In het dialoogvenster treft u ook een invoerveld aan waarmee u de lijst kunt filteren zodat u gerichter naar iets kunt zoeken op de pagina. Als u uw keuze eenmaal gemaakt hebt, kunt u met de aanwezige knoppen in het dialoogvenster naar dat onderdeel springen of het activeren.

Naam Toets Beschrijving
Lijst met elementen NVDA+f7 Hiermee roept u de lijst met de verschillende elementtypes op die zich in het huidige document bevinden.

6.3. Naar tekst zoeken

Door middel van dit dialoogvenster kunt u naar termen zoeken in het huidige document. In het vak "Typ de tekst waarnaar u wilt zoeken', kunt u de desbetreffende tekst invoeren. Door het selectievakje voor hoofdlettergevoeligheid in te schakelen zorgt u ervoor dat er onderscheid wordt gemaakt tussen hoofdletters en kleine letters bij het zoeken. Als dit selectievakje is ingeschakeld, zult u bijv. wel "NV Access" vinden maar vindt u "nv access" niet.

Gebruik de volgende toetsen voor zoekopdrachten:

Naam Toets Beschrijving
tekst zoeken NVDA+control+f Zoekvenster wordt geopend
Volgende zoeken NVDA+f3 Hiermee gaat u naar de volgende vindplaats van de huidige zoekterm.
Vorige zoeken NVDA+shift+f3 Hiermee gaat u naar de vorige vindplaats van de huidige zoekterm.

6.4. Ingebedde objecten

De inhoud van pagina’s kan verrijkt zijn met programmatuur zoals Adobe Flash, Oracle Java en HTML5, maar ook met applicaties en dialoogvensters. Wanneer u iets dergelijks tegenkomt in bladermodus zal NVDA dit respectievelijk melden als “Ingebed (Embedded) Object”, “applicatie”, of “dialoogvenster. Met de letternavigatietoetsen o en Shift + o kunt u hier snel naar toe navigeren. Door op Enter te drukken wordt interactie met zulke objecten mogelijk. Als het object toegankelijk is, kunt u het met de TAB-toets verkennen en bewerkingen uitvoeren zoals u dat ook in andere toepassingen gewend bent. Er is een toetscombinatie beschikbaar om weer terug te gaan naar de oorspronkelijke pagina waarop zich het object bevindt.

Naam Toets Beschrijving
Terug naar inhoud van document NVDA+control+spatiebalk Verplaatst de focus van het huidige ingevoegde object naar “het document waarin het zich bevindt

7. Inhoud van wiskundige aard lezen

Met MathPlayer 4 van Design Science, kan NVDA ondersteunde wiskundige inhoud lezen en u er interactief in laten navigeren. Hiervoor moet MathPlayer 4 op uw computer zijn geïnstalleerd. MathPlayer is gratis te downloaden van: https://www.dessci.com/en/products/mathplayer/

NVDA ondersteunt de volgende types wiskundige inhoud:

  1. verplaatst u de leescursor naar de wiskundige inhoud. Standaard volgt de leescursor de systeemcursor, dus kunt u deze gewoonlijk gebruiken om bij de gewenste inhoud te geraken.
  2. Hierna activeert u het volgende commando:

Naam Toets Beschrijving
Interactie met wiskundige inhoud NVDA+alt+m interactie met wiskundige inhoud starten.

Nu kunt u MathPlayer-commando’s zoals de pijltjestoetsen gebruiken om de stelling te verkennen. U kunt bij voorbeeld horizontaal door de stelling gaan met de linker en rechter pijltoets en inzoemen op een onderdeel van de stelling zoals een breuk met behulp van pijl omlaag. Raadpleeg de documentatie van MathPlayer over navigatiecommando's voor nadere informatie: https://www.dessci.com/en/products/mathplayer/navigation_commands.htm

Als u naar het document wilt teruggaan drukt u op Escape.

Wiskundige inhoud kan soms worden weergegeven als een knop of een ander type besturingselement waarmee bij activering ervan , een dialoogvenster of meer informatie kan worden getoond welke betrekking heeft op de formule. Om de knop of het besturingselement metdaarin de formule te activeren, gebruikt u de toetscombinatie ctrl+enter.

8. Braille

Als u over een brailleleesregel beschikt, kan NVDA informatie in braille weergeven. Als uw brailleleesregel een toetsenbord heeft van het type Perkins kunt u ook zowel verkort als onverkort braille invoeren. Braille kan ook op het scherm worden weergegeven met behulp van de Braille Viewer in plaats van, of tegelijk met een fysieke brailleleesregel.

Raadpleegde paragraaf Ondersteunde Brailleleesregels voor informatie over de ondersteunde brailleleesregels. In deze paragraaf vindt u ook informatie over die brailleleesregels die door NVDA automatisch als zodanig herkend worden. U kunt braille configureren via de categorie Braille in het dialoogvenster Instellingen van NVDA.

8.1. Braille-afkortingen voor besturingselementen, status-indicatoren en oriëntatiepunten

Om zoveel mogelijk informatie op een brailleleesregel te krijgen zijn de volgende afkortingen samengesteld die verwijzen naar het type en de status van een besturingselement alsmede oriëntatiepunten.

Afkorting Type besturingselement
afb afbeelding
app applicatie / toepassing
art artikel
bct blokcitaat
bst boomstructuur
bsitem boomstructuuritem
bskn boomstructuurknop
nv N Items in de boomstructuur zijn hirarchisch ingedeeld, bijv. Niveau 1, 2, 3, enz.
bijst bijschrift (caption)
dlg dialoogvenster
doc document
fig figuur
enoot eindnoot
vnoot voetnoot
flits flitsbericht
grp groepering
hlp helpballon
ingebed ingebed object
iv invoerveld
wwiv wachtwoord invoerveld
kn knop
uschfknp uitschuifknop
drkzkn draaikeuzeknop
splkn splitsknop
schkn schakelknop
kN kop op niveau (N), bijv. k1, k2.
kr keuzerondje
lnk link
blnk bezochte link
lst lijst
vkl vervolgkeuzelijst
mnu menu
mnubalk menubalk
mnuitem menuitem
mnukn menuknop
ortp oriëntatiepunt
pnl paneel
schfbalk schuifbalk
sect sectie
slv selectievakje
stbalk statusbalk
tabbld tabblad
tbl tabel
kN tabelkolomnnummer (N), bijv. k1, k2.
rN tabelrijnummer (N), bijv. r1, r2.
term terminal
vns venster
vgbalk voortgangsbalk
wkbalk werkbalk
⠤⠤⠤⠤⠤ scheiding
mrkd gemarkeerde inhoud

Verder worden de volgende status-indicatoren gebruikt:

Afkorting status
... wordt weergegeven wanneer object autoaanvulling ondersteunt
⢎⣿⡱ wordt weergegeven wanneer een object (bijv. een schakelknop) ingedrukt is
⢎⣀⡱ wordt weergegeven wanneer een object (bijv. een schakelknop) niet is ingedrukt
⣏⣿⣹ wordt weergegeven wanneer een object (bijv. een selectievakje) aangevinkt is
⣏⣸⣹ wordt weergegeven wanneer een object (bijv. een selectievakje) gedeeltelijk aangevinkt is
⣏⣀⣹ wordt weergegeven wanneer een object (bijv. een selectievakje) niet aangevinkt is
- wordt weergegeven wanneer een object zoals een boomstructuur kan worden samengevouwen
+ wordt weergegeven wanneer een object zoals een boomstructuur kan worden uitgevouwen
*** wordt weergegeven in geval van een beveiligd besturingselement of beveiligd document
klb wordt weergegeven wanneer een objectklikbaar is
opm wordt weergegeven wanneer er sprake is van opmerking bij een werkbladcel of een stukje tekst in een document
frml wordt weergegeven in geval van een formule voor werkbladcel
ongeldig wordt weergegeven in geval van ongeldige invoer
lbeschr wordt weergegeven in geval van een object (meestal een grafiek) met lange beschrijving
mrg wordt weergegeven wanneer meer regels kunnen worden ingevoerd in een tekstvak bijv. velden voor opmerkingen op websites
veist wordt weergegeven in geval van een verplicht formulierveld
al wordt weergegeven wanneer een object (bijv. een tekstinvoerveld ) het kenmerk "alleen lezen" heeft
sel wordt weergegeven wanneer object geselecteerd is|
nsel wordt weergegeven wanneer object niet geselecteerd is
sort opl wordt weergegeven wanneer object oplopend wordt gesorteerd
sort afl wordt weergegeven wanneer object aflopend wordt gesorteerd
submnu wordt weergegeven wanneer een object kan worden uitgeschoven, meestal in de vorm van een sub-menu

Tot slot kunnen de volgende afkortingen gebruikt worden met betrekking tot oriëntatiepunten:

Afkorting Oriëntatiepunt
bnnr banner
iinf content info (inhoudsinfo)
aanv aanvullend
form formulier
hoofd main (hoofdgebied)
navi navigatie
zoek zoeken |
gbd gebied

8.2. Brailleinvoer

NVDA ondersteunt de invoer van zowel onverkort als verkort braille via een brailletoetsenbord. U kunt een omzettabel selecteren waarmee u braille in tekst kunt laten omzetten met behulp van de Invoertabelopties in de categorie Braille van het dialoogvenster Instellingen van NVDA.

Bij gebruik van onverkort braille wordt tekst ingevoegd zodra deze wordt ingevoerd. Bij gebruik van verkort braille wordt tekst ingevoegd wanneer u op de spatiebalk of de Enter-toets drukt aan het eind van een woord. Merk op dat bij de omzetting alleen het woord dat u typt kan worden weergegeven en dat al bestaande tekst niet kan worden getoond. Als u bijv. een braillecode gebruikt die getallen vooraf laat gaan door een nummerteken en u backspace indrukt om naar het einde van een getal te gaan, moet u het nummerteken opnieuw typen om weer getallen toe te voegen.

Door punt 7 in te toetsen, verwijdert u de laatst ingevoerde braillecel of het laatste brailleteken. Punt 8 zet alle braille-invoer om en activeert de Enter-toets. Door punt 7 + punt 8 in te drukken wordt alle braille-invoer omgezet, maar zonder de spatiebalk of Enter-toets te activeren.

9. Zicht

Hoewel NVDA op de eerste plaats bedoeld is voor blinden of slechtzienden die primair gebruik maken van spraak en/of braille om met een computer te werken, beschikt deze toepassing ook over ingebouwde faciliteiten waarmee de schermweergave kan worden aangepast. In NVDA wordt zo'n visueel hulpmiddel een element met optische meerwaarde (vision enhancement provider) genoemd.

NVDA beschikt over verschillende elementen met optische meerwaarde die hieronder worden beschreven. Er kunnen meer elementen met optische meerwaarde aanNVDA worden toegevoegd via add-ons.

NVDA's instellingen voor Zicht kunnen aangepast worden in de categorie Zicht in het dialoogvenster Instellingen NVDA.

9.1. Visuele Uitlichting

Visuele Uitlichting maakt het gemakkelijker de systeemfocus, het navigatorobject en Bladermodus posities (optisch) te identificeren. Deze posities worden gemarkeerd met een gekleurde rechthoek er om.

Wanneer Visuele Uitlichting ingeschakeld is in de categoriezicht in het dialoogvenster NVDA-instellingen , kunt u daar aanpassen of u al dan niet de focus, het navigatorobject of de bladermodusaanwijzer #VisionSettingsFocusHighlight] markeert.

9.2. Scherm dimmen (Schermgordijn)

Als blinde of slechtziende gebruiker is het vaak niet mogelijk of noodzakelijk te zien wat er op het scherm wordt weergegeven. Bovendien kan het heel lastig zijn met zekerheid vast te stellen dat er niet iemand over je schouder meekijkt. In zo'n geval kent NVDA de optie 'Scherm dimmen' die ingeschakeld kan worden om een donker scherm te krijgen.

U kunt Scherm dimmen inschakelen in de categorie zicht in het dialoogvenster Instellingen van NVDA.

10. Inhoudherkenning

Wanneer auteurs onvoldoende informatie verschaffen waarmee een gebruiker van een schermleesprogramma kan bepalen om welke inhoud het gaat, kunnen verscheidene hulpprogramma's worden gebruikt om de inhoud te herkennen uit een afbeelding. NVDA ondersteunt de OCR Optical Character Recognition, meestal 'tekstherkenning' genoemd in het nederlands, ) functionaliteit die in Windows 10 is ingebouwd om tekst uit afbeeldingen te herkennen. In andere inhoudherkenningsprogramma's kan worden voorzien met behulp van NVDA add-ons.

Bij gebruik van een inhoudherkenningscommando herkent NVDA inhoud uit het huidige navigatorobject. Standaard volgt het navigatorobject de systeemfocus of de bladermoduscursor, zodat u meestal eenvoudigweg de focus of de bladermoduscursor naar wens kunt verplaatsen. Als u bijv. de bladermoduscursor naar een grafiek verplaatst, zal de herkenning standaard inhoud herkennen uit de grafiek. Wellicht wilt u echter direct met objectnavigatie werken om bij voorbeeld de inhoud van een compleet toepassingsvenster te herkennen.

Zodra de herkenning is uitgevoerd, wordt het resultaat gepresenteerd in een bladermodusachtig document zodat u de informatie met behulp van cursortoetsen, etc. kunt lezen. Door op Enter of Spatie te drukken zal, zo mogelijk, de tekst bij de cursor op de gebruikelijke manier (klikken) worden geactiveerd. Door op Escape te drukken wordt het herkenningsresultaat geannuleerd.

10.1. Windows 10 OCR

De OCR-functionaliteit van Windows 10 biedt ondersteuning voor veel talen. NVDA kan hiervan gebruik maken om tekst uit afbeeldingen en ontoegankelijke toepassingen te herkennen.

In de categorie Windows 10 OCR van het dialoogvenster Instellingen van NVDA kunt u de tekstherkenningstaal opgeven. U kunt extra talen toevoegen door in het menu Start, (of met linker Windows-toets +i) Instellingen te kiezen, Tijd en Taal -> Regio & Taal te selecteren en dan Een taal toevoegen te kiezen.

Om de tekst in het huidige navigatorobject te herkennen met behulp van Windows 10 OCR drukt u op NVDA+r.

11. Applicatie-specifieke kenmerken

NVDA beschikt over een aantal applicatie-specifieke kenmerken om het gebruik van deze applicaties te vergemakkelijken, of om toegang te geven tot functionaliteit die anders niet bruikbaar zou zijn voor screenreader gebruikers.

11.1. Microsoft Word

11.1.1. Automatisch Lezen van Kolom- en Rijkoppen

Bij het navigeren in Microsoft Word-tabellen kan NVDA de toepasselijke kolom- en rijkoppen automatisch melden. Hiertoe moet u er in de eerste plaats voor zorgen dat de optie “Kolom-/Rijkoppen Melden” in de categorie Documentopmaak,welke u vindt in het dialoogvenster Instellingen van NVDA, ingeschakeld is. Ten tweede moet NVDA voor elke tabel weten in welke kolom of rij de kolom-/rijkoppen staan. Nadat u naar de eerste cel in de kolom of rij bent gegaan waar de kolom- of rijkoppen zich bevinden, kunt u de volgende commando’s gebruiken:

Naam Toets Beschrijving
Kolomkoppen instellen NVDA+shift+c Door eenmaal indrukken weet NVDA dat dit de eerste cel is in de rij waar de kolomkoppen in staan die automatisch moeten worden gemeld bij het gaan van kolom naar kolom in de rijen eronder. Door tweemaal drukken wordt de instelling opgeheven.
Rijkoppen instellen NVDA+shift+r Door eenmaal indrukken weet NVDA dat dit de eerste cel is in de kolom waar de rijkoppen in staan die automatisch moeten worden gemeld bij het gaan van rij naar rij na deze kolom. Door tweemaal drukken wordt de instelling opgeheven.

Deze instellingen worden als bladwijzers die compatibel zijn met andere schermlezers zoals JAWS, in het document opgeslagen. Dit houdt in dat andere gebruikers die het document op een later moment openen direct gebruik kunnen maken van de reeds ingestelde kolom- en rijkoppen.

11.1.2. Bladermodus in Microsoft Word

Evenals bij het navigeren op het web, kunt u Bladermodus in Microsoft Word gebruiken waardoor werken met snelnavigatie en de Lijst met Elementen mogelijk wordt. Om Bladermodus in Microsoft Word, aan en uit te zetten drukt u op NVDA+spatiebalk. Meer informatie over Bladermodus en Snelnavigatie vindt u in de paragraaf Bladermodus.

11.1.2.1. De Lijst met Elementen

Terwijl u in Bladermodus bent in Microsoft Word, kunt u toegang tot de Lijst met Elementen krijgen door opNVDA+f7 te drukken. De Elementenlijst kan koppen, hyperlinks en annotaties melden met inbegrip van opmerkingen en trackwijzigingen alsmede fouten met dien verstande dat dit momenteel alleen spelfouten betreft.

11.1.3. Opmerkingen Melden

Om eventuele opmerkingen op de positie waar de cursor op dat moment staat te laten melden drukt u op NVDA+alt+c. Alle opmerkingen bij het document alsmede andere trackveranderingen kunnen ook worden opgenomen in de NVDA Elementenlijst wanneer u Annotaties als het type selecteert.

11.2. Microsoft Excel

11.2.1. Automatisch Lezen van Kolom- en Rijkoppen

Bij het navigeren in Microsoft Excel-werkbladen kan NVDA de toepasselijke kolom- en rijkoppen automatisch melden. Hiertoe moet u er in de eerste plaats voor zorgen dat de optie “Kolom-/Rijkoppen Melden” in de categorie Documentopmaak,welke u vindt in het dialoogvenster Instellingen van NVDA, ingeschakeld is. Ten tweede moet NVDA voor elk werkblad weten in welke kolom of rij de kolom-/rijkoppen staan. Nadat u naar de eerste cel in de kolom of rij bent gegaan waar de kolom- of rijkoppen zich bevinden, kunt u een van de volgende commando’s gebruiken:

Naam Toets Beschrijving
Kolomkoppen instellen NVDA+shift+c Door eenmaal indrukken weet NVDA dat dit de eerste cel is in de rij waar de kolomkoppen in staan die automatisch moeten worden gemeld bij het gaan van kolom naar kolom in de rijen eronder. Door tweemaal drukken wordt de instelling opgeheven.
Rijkoppen instellen NVDA+shift+r Door eenmaal indrukken weet NVDA dat dit de eerste cel is in de kolom waar de rijkoppen in staan die automatisch moeten worden gemeld bij het gaan van rij naar rij na deze kolom. Door tweemaal drukken wordt de instelling opgeheven.

Deze instellingen worden als gedefiniëede naambereiken, die compatibel zijn met andere schermleesprogramma's zoals JAWS, opgeslagen in de werkmap. Dit houdt in dat andere gebruikers die de werkmap op een later moment openen direct gebruik kunnen maken van de reeds ingestelde kolom- en rijkoppen.

11.2.2. De Elementenlijst

Evenals voor op het Web heeft NVDA een Elementenlijst voor Microsoft Excel, waarmee u verschillende types informatie in een lijst kunt weergeven en toegankelijk maakt. Om toegank te krijgen tot de Elementenlijst in Excel, drukt u op NVDA+f7. De volgende types informatie zijn in de Elementenlijst beschikbaar

11.2.3. Notities Melden

Eventuele notities voor de cel die momenteel de focus heeft, kunt u laten horen door NVDA+alt+c in te drukken. In Microsoft 2016, 365 en later is de klassieke benaming 'opmerkingen' in Microsoft Excel vervangen door 'notities'. Alle notities voor het werkblad kunnen ook worden weergegeven in de NVDA Elementenlijst door op NVDA+f7 te drukken.

NVDA kan ook een speciaal dialoogvenster weergeven voor het toevoegen of bewerken van een bepaalde notitie. NVDA neemt de plaats in van het oorspronkelijke van MS Excel afkomstige invoerveldd voor notities vanwege toegankelijkheidsbeperkingen, maar de toetscombinatie om het dialoogvenster op te roepen wordt aan MS Excel ontleend en werkt daarom ook zonder dat NVDA draait. Om een notitie toe te voegen of te bewerken in een cel die de focus heeft, drukt u op shift+f2.

Deze toetscombinatie komt niet voor en kan niet worden aangepast in de dialoog invoerhandelingen van NVDA.

Merk op dat u het invoergebied voor notities in MS Excel ook kunt openen vanuit het contextmenu van elke willekeurige cel van het werkblad. Hiermee opent u evenwel het ontoegankelijke invoerveld voor notities en niet het NVDA-specifieke dialoogvenster.

In Microsoft Office 2016, 365 en later, is een dialoogvenster voor notities nieuwe stijl toegevoegd. Dit dialoogvenster is toegankelijk en biedt meer functionaliteit zoals reageren op notities etc. Het kan ook geopend worden vanuit het contextmenu van een specifieke cel. De opmerkingen die aan cellen worden toegevoegd via het dialoogvenster voor opmerkingen nieuwe stijl staan los van "notities".

11.2.4. Beveiligde Cellen Lezen

Als een werkmap beveiligd is, kan het zijn dat bepaalde cellen die niet mogen worden bewerkt, de focus niet kunnen krijgen. Om naar beveiligde cellen te gaan, schakelt u over naar Bladermodus door op NVDA+spatiebalk te drukken, en vervolgens gebruikt u standaard Excel navigatieopties zoals de pijltjestoetsen om door de cellen te gaan op het huidige werkblad.

11.2.5. Formuliervelden

Excel werkbladen kunnen formuliervelden bevatten. Door middel van de Elementenlijst of, de toetsen f en shift+f in letternavigatie kunt u toegang tot het formulierveld krijgen. Wanneer u in bladermodus naar een formulierveld gaat kunt u op Enter of de spatiebalk drukken om of het veld te activeren of naar focusmodus te wisselen zodat, afhankelijk van het besturingselement, handelingen kunnen worden uitgevoerd. Voor verdere informatie over Bladermodus en letternavigatie, raadpleegt u de paragraaf [Bladermodus.

11.3. Microsoft PowerPoint

Naam Toets Beschrijving
Voorlezen aantekeningen van spreker in-/uitzetten control+shift+s Tijdens een presentatie kunt u met dit commando, of de aantekeningen bij een dia, of de tekst(inhoud) van de dia laten voorlezen. Dit heeft geen invloed op dat wat op het scherm getoond wordt.

11.4. Foobar2000

Naam Toets Omschrijving
Resterende tijd melden control+shift+r Meldt de resterende tijd van het huidige nummer, indien van toepassing.
Verstreken tijd melden control+shift+e Meldt, voor zover van toepassing, hoeveel tijd er is verstreken van het nummer dat op dat moment wordt afgespeeld.
Speelduur van nummer melden control+shift+t Meldt, voor zover van toepassing, de speelduur van het nummer dat op dat moment wordt afgespeeld.

Merk op dat bovengenoemde sneltoetscombinaties alleen werken met de standaard opmaakreeks voor de Foobar-statusregel.

11.5. Miranda IM

Naam Toets Omschrijving
Recent bericht melden NVDA+control+1-4 Meldt een recent bericht, afhankelijk van de gebruikte sneltoets. NVDA+control+2 meldt bijvoorbeeld het op één na nieuwste bericht.

11.6. Poedit

Naam Toets Omschrijving
Commentaarvenster melden control+shift+c Meldt eventueel commentaar in het commentaarvenster.
Opmerkingen voor vertalers melden control+shift+a Meldt eventuele opmerkingen voor vertalers.

11.7. Kindle voor de PC

NVDA ondersteunt het lezen van en het navigeren in boeken met Amazon Kindle voor de PC. Deze functionaliteit is alleen beschikbaar voor Kindle-boeken met het kenmerk "Schermlezers: worden ondersteund" (Screen Reader: supported). U kunt dit nagaan op de pagina met gegevens over het boek in kwestie.

U gebruikt de bladermodus om boeken te lezen. Deze wordt vanzelf geactiveerd wanneer u een boek opent of de focus ergens in een boekgebied plaatst. De pagina wordt, wanneer dit aan de orde is, automatisch omgeslagen door de cursor te verplaatsen of met behulp van het commando "Alles uitspreken". U kunt ook handmatig naar de volgende pagina gaan met de Pagina Omlaag-toets,en met de toets Pagina Omhoog kunt u naar de vorige bladzijde.

Navigeren met een enkele lettertoets wordt ondersteund voor koppelingen en afbeeldingen maar alleen binnen de huidige pagina. Bij het navigeren tussen koppelingen (links) worden ook voetnoten meegenomen.

NVDA biedt ondersteuning (nog in een pril stadium) bij het lezen van en het interactief navigeren door wiskundige inhoud voor boeken met toegankelijke wiskunde. Raadpleeg hierover het onderdeel Inhoud van Wiskundige Aard Lezen voor meer informatie.

11.7.1. Tekstselectie

Met Kindle kunt u verschillende handelingen met betrekking tot geselecteerde tekst, uitvoeren, waaronder het verkrijgen van een definitie uit een woordenboek, het toevoegen van aantekeningen en tekstmarkeringen, het kopiëren van tekst naar het klembord en het doorzoeken van een webpagina. Daartoe dient u eerst tekst op de gebruikelijke manier te selecteren in de bladermodus, bijv. met shift en de cursortoetsen. Nadat u tekst hebt geselecteerd drukt u op de Windows contextmenutoets of op shift+f10 om te zien wat u kunt doen met de selectie. Als u dit doet zonder dat er tekst is geselecteerd, worden de opties getoond voor het woord bij de cursor.

11.7.2. Aantekeningen van gebruiker

U kunt een aantekening maken bij een woord of een tekstpassage. Hiertoe selecteert u eerst de tekst waar het omgaat en roept u het contextmenu voor de selectie op zoals hierboven beschreven. Vervolgens kiest u "Aantekening toevoegen".

Als u in de bladermodus leest, verwijst NVDA naar deze aantekeningen als Opmerkingen.

Om een aantekening te bekijken, bewerken of verwijderen:

  1. verplaatst u de cursor naar de tekst waar de aantekening zich bevindt,
  2. roept u het Windows contextmenu op met de opties voor de selectie,
  3. kiest u "Aantekening bewerken".

11.8. Azardi

Wanneer u in de tabelweergave van toegevoegde boeken bent:

Naam Toets Beschrijving
Enter enter Opent het geselecteerde boek.
Contextmenu Toepassingen Opent het contextmenu voor het geselecteerde boek.
  1. Windowsconsool ++[WinConsole] NVDA biedt ondersteuning voor het Windows-commandoconsool, ( ook wel de Windows-opdrachtmodule genoemd) dat gebruikt wordt door de Opdrachtprompt, de PowerShell, en het Subsysteem van Windows voor Linux. Het consoolvenster heeft een vaste grootte, in het algemeen veel kleiner dan de buffer met de uitvoer. Bij het toevoegen van nieuwe tekst schuift de inhoud omhoog en eerdere tekst verdwijnt uit beeld. Tekst die niet getoond wordt in het venster is niet toegankelijk met de leescommando's van NVDA. Daarom moet u het consoolvenster verschuiven om eerder ingevoerde tekst te lezen. De volgende in het Windows-consool beschikbare sneltoetscombinaties kunnen bij het nalezen van tekst #ReviewingText] met NVDA van pas komen:
Naam Toets Beschrijving
Omhoog schuiven control+pijltjeOmhoog| Schuift het consoolvenster omhoog om eerder ingevoerde tekst te kunnen lezen.
Omlaag schuiven control+pijltjeOmlaag Schuift consoolvenster omlaag om later ingevoerde tekst te lezen.
Schuiven naar begin control+home Schuift consoolvenster nar het begin van de buffer.
Schuiven naar einde control+end Schuift consoolvenster naar het eind van de buffer.

12. NVDA configureren

De meeste instellingen van NVDA kunnen via dialoogvensters worden aangepast. Om dit te doen gaat u in het NVDA-menu naar “Opties” en kiest u het gewenste sub-menu in het NVDA-menu. Veel van deze instellingen zijn te vinden in het uit meerdere pagina's bestaande dialoogvenster Instellingen van NVDA. In alle dialoogvensters geldt dat u met de OK-knop de aangebrachte wijzigingen accepteert. Door op de knop “Annuleren” of de Escape-toets te drukken worden wijzigingen niet doorgevoerd. Voor bepaalde dialoogvensters kunt u op de knop Toepassen drukken waarmee de instellingen onmiddellijk worden doorgevoerd zonder dat het dialoogvenster wordt gesloten. Sommige instellingen kunnen ook gewijzigd worden met sneltoetsen. Deze worden, voor zover van toepassing, hieronder vermeld.

12.1. Instellingen van NVDA

Het dialoogvenster Instellingen van NVDA kent veel configuratieparameters die aan te passen zijn. Dit dialoogvenster bevat een lijst met verscheidene categorieën instellingen waaruit een keuze gemaakt kan worden. Wanneer u een categorie selecteert, krijgt u verschillende aan deze categorie gerelateerde instellingen te zien in dit dialoogvenster. Door de knop 'Toepassen' te gebruiken worden de aangepaste instellingen doorgevoerd zonder dat het dialoogvenster gesloten wordt. Als u uw instellingen wilt opslaan en het dialoogvenster Instellingen van NVDA wilt sluiten gebruikt u de knop 'OK'.

Enkele categorieën instellingen hebben een geheel eigen sneltoets. Als deze wordt ingedrukt, wordt het dialoogvenster Instellingen van NVDA rechtstreeks bij die specifieke categorie geopend. Niet alle categorieën zijn toegankelijk door middel van toetsenbordcommando's. Als u toegang wilt krijgen tot categorieën die niet over een eigen sneltoets beschikken, kunt u het dialoogvenster Invoerhandelingen gebruiken om een eigen invoerhandeling, zoals een toetsenbordcommando of een aanraakge baar, toe te voegen voor die category.

De categorieën instellingen die te vinden zijn in het dialoogvenster Instellingen van NVDA worden hieronder weergegeven.

12.1.1. Algemeen (NVDA+control+g)

Via de categorie Algemeen van het dialoogvenster Instellingen van NVDA stelt u in hoe NVDA in z'n algemeenheid moet omgaan met zaken zoals de interface-taal en of er al dan niet op updates gecontroleerd moet worden. In deze categorie zijn de vogende keuzemogelijkheden beschikbaar:

Taal

Dit is een vervolgkeuzelijst waarmee u de taal van de gebruikersinterface en de meldingen van NVDA kunt kiezen. Er is een groot aantal talen waaruit gekozen kan worden, maar de standaardinstelling is “User default, Windows”. Hiermee wordt bewerkstelligt dat NVDA de taal gebruikt die standaard op uw PC is ingesteld.

Merk op dat NVDA opnieuw moet worden gestart als u de taal verandert. Wanneer u gevraagd wordt uw keus te bevestigen, kunt u kiezen uit "Nu opnieuw starten" of "Later herstarten", al naar gelang of u de nieuwe taal respectievelijk meteen of pas later, wilt gebruiken. Als 'Later herstarten wordt gekozen, moet de configuratie ( of handmatig of via de (geactiveerde) functionaliteit 'Opslaan bij afsluiten') worden opgeslagen.

Configuratie opslaan bij afsluiten

Als u een vinkje plaatst in het selectievakje zal de huidige configuratie automatisch worden opgeslagen bij afsluiting van NVDA.

Toon afsluitopties bij het afsluiten van NVDA

Als u het selectievakje aanvinkt, verschijnt er bij het beëindigen van NVDA een dialoogvenster met afsluitopties. U hebt de keuze uit Afsluiten, Herstarten, Herstarten zonder add-ons of Installeren van eventueel beschikbare updates.

Geluid bij starten of afsluiten NVDA

Als u een vinkje plaatst in dit selectievakje zal NVDA bij het opstarten of afsluiten geluid afspelen.

Niveau van loggen

Dit is een vervolgkeuzelijst waarmee u het niveau van loggen kiest, met andere worden wat moet NVDA allemaal loggen terwijl het draait. In het algemeen kunt u de standaardinstelling ongewijzigd laten. Als u evenwel informatie wilt doorgeven over mogelijke bugs van het programma kan het nuttig zijn het niveau van loggen te wijzigen, of u schakelt loggen uit als u dat wilt.

De beschikbare logniveaus zijn:

NVDA automatisch starten nadat ik me bij windows heb aangemeld

Als u het selectievakje aanvinkt, zal NVDA automatisch worden gestart zodra u zich bij Windows aanmeldt. Deze optie is alleen beschikbaar als NVDA op uw PC is geïnstalleerd, dus niet voor de draagbare versie.

NVDA gebruiken bij Windows aanmelding(administratieve rechten vereist)

Als u zich bij Windows aanmeldt met een gebruikersnaam en een wachtwoord, dan zal NVDA samen met Windows bij aanmelding worden gestart. Hiervoor moet u het selectievakje inschakelen. Deze optie is alleen beschikbaar als NVDA op uw PC is geïnstalleerd, dus niet voor de draagbare versie.

Huidige instellingen van NVDA gebruiken bij windows-aanmelding (administrative rechten vereist)

Met deze knop kopieert u uw huidige opgeslagen configuratie naar de systeemconfiguratiemap van NVDA, zodat de instellingen worden gebruikt bij het aanmeldscherm, gebruikersaccountbeheerscherm (UAC) en andere beveiligde Windowsschermen. Om ervoor te zorgen dat alle instellingen worden overgezet, moet u erop letten dat u eerst uw configuratie hebt opgeslagen met control+NVDA+c, of Configuratie Opslaan in het NVDA-menu. Deze optie is alleen beschikbaar als NVDA op uw PC is geïnstalleerd, dus niet voor de draagbare versie.

Automatisch controleren op NVDA updates

Als dit selectievakje is aangevinkt zal NVDA automatisch controleren of er bijgewerkte versies beschikbaar zijn en dit laten weten als dit het geval is. Handmatig controleren of er een update beschikbaar is, kan ook. Ga dan naar: “Op update controleren” onder Help in het NVDA Menu. Wanneer er handmatig of automatisch op updates, wordt gecontroleerd, is het noodzakelijk dat NVDA informatie naar de update-server stuurt zodat u de correcte update voor uw systeem krijgt. De volgende informatie wordt altijd verstuurd

NVDA toestaan dat gebruiksstatistieken worden verzameld ten behoeve van het NVDA-project

Als dit wordt toegestaan zal NV Access de informatie van update checks gebruiken om het aantal NVDA-gebruikers vast te stellen met inbegrip van specifieke demografische gegevens zoals besturingssysteem en land van oorsprong. Merk op dat uw IP-adres nooit wordt bewaard, al wordt het wel gebruikt tijdens de update-check om uw land te bepalen. Naast de vereiste informatie voor het controleren op updates, wordt de volgende extra informatie momenteel ook verstuurd:

Deze informatie is van grote waarde voor NV Access om te kunnen bepalen waar de aandacht bij voorrang naar moet uitgaan bij de ontwikkeling van NVDA in de toekomst.

Beschikbare Updates bij opstarten melden

Als deze optie is ingeschakeld zal NVDA u laten weten wanneer er een update beschikbaar is bij het starten van het programma, waarbij u de mogelijkheid wordt geboden deze te installeren. Een beschikbare update kan ook handmatig worden geïnstalleerd vanuit het dialoogvenster 'NVDA Afsluiten'(mits deze optie ingeschakeld is) of vanuit het NVDA-menu, door op updates te controleren via het Help-menu.

12.1.2. Spraak (NVDA+control+v)

In de categorie Spraak van het dialoogvenster Instellingen kunt u van spraaksynthesizer veranderen maar ook stemkarakteristieken van de gekozen synthesizer aanpassen.

Een snellere, alternatieve manier om steminstellingen te wijzigen vindt u onder Synth Settings Ring.

In de categorie Spraak vindt u de volgende opties:

Van synthesizer veranderen

De eerste optie in de categorie Spraak is de knop Verander. Met deze knop activeert u de dialoog Synthesizer Selecteren , waarmee u de actieve spraaksynthesizer en het uitvoerapparaat selecteert. Deze dialoog opent zich over het dialoogvenster Instellingen van NVDA heen. Door de instellingen in de dialoog Synthesizer Selecteren op te slaan of te verrwerpen keert u terug naar het dialoogvenster Instellingen van NVDA.

Stem

Deze optie is een vervolgkeuzelijst waarin alle stemmen staan waarover de momenteel gebruikte synthesizer beschikt. Met de pijltoetsen kunt u alle keuzemogelijkheden beluisteren. Met pijl links en pijl omhoog gaat u naar het begin van de lijst en met pijl rechts en pijl omlaag naar het einde.

Variant

Als u gebruik maakt van de eSpeak NG synthesizer, die standaard is opgenomen in NVDA, kunt u via een vervolgkeuzelijst een stemvariant kiezen. Met de stemvarianten kunt u stemeigenschappen enigszins aanpassen. Er zijn varianten die als een mannen- of vrouwenstem klinken of zelfs als een kikker. Bij gebruik van een synthesizer van derden, kunt u deze waarde wellicht ook aanpassen als de gekozen stem hiervoor ondersteuning biedt.

Snelheid

Hiermee kunt u de spraaksnelheid instellen. tDe schuifregelaar gaat van 0 tot 100 (0 is de laagste en 100 de hoogste snelheid).

Snelheid opvoeren

Met het activeren van deze optie verhoogt u de spreeksnelheid flink, op voorwaarde dat de gebruikte synthesizer hiervoor ondersteuning biedt.

Toonhoogte

Hiermee stelt u de hoogte van de gebruikte stem in. De schuifregelaar gaat van 0 tot 100 ( bij 0 klinkt de stem het laagst en op 100 het hoogst).

Volume

Met de schuifregelaar kunt u het volume van de stem instellen waarbij 0 het laagste en 100 het hoogste volume is.

Intonatie

Met de schuifregelaar kunt u instellen welk intonatieniveau de stem moet gebruiken, dus hoe sterk de stem in toonhoogte moet variëren. De enige synthesizer die op het moment deze mogelijkheid biedt is eSpeak NG.

Automatisch van taal wisselen

Met dit selectievakje bepaalt u of NVDA automatisch naar een andere spraaksynthesizertaal moet overschakelen als het te lezen document is voorzien van taalcodes, zoals NL voor Nederlands. Deze optie is standaard ingeschakeld.

Automatisch van dialect wisselen

Indien automatisch van taal wisselen is ingeschakeld, kan deze optie gebruikt worden om aan te geven dat ernaar een andere taalvariant moet wordenovergeschakeld in plaats van enkel taalwisselingen. Als een tekst bijvoorbeeld als Brits Engels is gemarkeerd zal de synthesizer een Britse variant van het Engels gebruiken als deze optie is ingeschakeld. Deze optie staat standaard uit.

Interpunctie-/symboolniveau

Toets: NVDA+p

Deze optie bepaalt welke leestekens en symbolen als woorden worden uitgesproken. Als deze optie bijvoorbeeld op alles staat, zullen alle symbolen als woorden worden uitgesproken. Deze optie geldt voor alle synthesizers, niet enkel de actieve synthesizer.

Vertrouw taal van stem bij het verwerken van karakters en symbolen

Met deze optie, die standaard staat ingeschakeld, kunt u NVDA laten weten of de gebruikte stemtaal betrouwbaar moet worden geacht voor de verwerking van symbolen en tekens. Als u vaststelt dat NVDA interpunctie in de verkeerde taal leest, een taal die niet overeenkomt met die van de gebruikte synthesizer of stem, dan wilt u deze optie wellicht uitschakelen waarmee u NVDA dwingt de algemene taalinstelling te gebruiken.

Unicode Consortium data (met inbegrip van emoji) opnemen bij het verwerken van karakters en symbolen

Wanneer dit selectievakje aangevinkt is, zal NVDA extra uitspraakwoordenboeken raadplegen bij het uitspreken van (letter)tekens en symbolen. In deze woordenboeken staan beschrijvingen van symbolenin het bijzonder emoji) die afkomstig zijn van het Unicode Consortium als onderdeel van hun Common Locale Data Repository.unicode.org/]. Als u wilt dat NVDA de op basis van deze data gebaseerde beschrijving van emoji-tekens leest, moet u deze optie inschakelen. Als u evenwel een spraaksynthesizer gebruikt die zelf zorgt voor het uitspreken van emoji-beschrijvingen, wilt u deze mogelijk uitschakelen.

Merk op dat handmatig toegevoegde of bewerkte beschrijvingen van (letter)tekens als onderdeel van uw gebruikersinstellingen bewaard worden. Dit betekent dat, als u de beschrijving van een specifiek emoji verandert, uw aangepaste beschrijving voor die emoji altijd zal worden gelezen ongeacht of deze optie is ingeschakeld. U kunt symboolbeshrijvingen toevoegen, bewerken of verwijderen in het dialoogvenster Uitspraak interpunctie/symbolen van NVDA.

Om Unicode Consortium data van elke willekeurige plaats al dan niet op te nemen kunt uzelf een invoerhandeling aanmaken met behulp van het dialoogvenster Invoerhandelingen #InputGestures].

Percentage toonhoogteverandering bij hoofdletters

Dit tekstvak stelt u in staat om de mate waarin de toonhoogte van de stem verandert zodra een hoofdletter wordt gelezen in te stellen. Deze waarde is een percentage, een negatieve waarde verlaagt de toonhoogte en een positieve waarde verhoogt de toonhoogte. Om de toonhoogte niet te veranderen voert u 0 in. Gebruikelijk is dat NVDA elke hoofdletter op een iets hogere toon uitspreekt, maar er kunnen synthesizers zijn die hiervoor geen goede ondersteuning bieden. Indien hoofdletters zonder verhoging van toon worden uitgesproken, kunt u overwegen om in plaats hiervan "hoofdletter"zeggen voor een hoofdletter en/of pieptoon bij hoofdletters te gebruiken.

Het woord "Hoofdletter" uitspreken bij lezen van hoofdletters

Als dit selectievakje is aangevinkt zal NVDA, waar nodig, het woord “hoofdletter” zeggen bij het lezen en typen.

Pieptoon bij hoofdletters

Als dit selectievakje is aangevinkt zal NVDA een korte pieptoon laten horen telkens wanneer er sprake is van een hoofdletter.

Spellingfunctionaliteit gebruiken (wanneer ondersteund)

Er zijn woorden die slechts uit één letterteken bestaan. Een voorbeeld hiervan is "a" in het Engels of "u" in het Nederlands. Als "a" in het Engels als woord wordt gebruikt (het equivalent van het Nederlandse "een") is de uitspraak anders dan wanneer we de naam van dit letterteken uitspreken zoals bij het spellen. Door het selectievakje aan te vinken kan de synthesizer het verschil in uitspraak weergeven. De meeste synthesizers ondersteunen deze functionaliteit.

In het algemeen is het aan te bevelen dit selectievakje aan te vinken. Er zijn evenwel synthesizers die van de Microsoft API gebruik maken die met de uitspraak van individuele lettertekens niet goed omgaan. Als u problemen hiermee ondervindt, kunt u het selectievakje beter niet aanvinken.

12.1.3. Synthesizer Selecteren (NVDA+control+s)

Via het dialoogvenster Synthesizer dat u kunt openen door de knop Wijzigen te activeren in de categorie spraak van de dialoog Instellingen van NVDA kunt u selecteren welke Synthesizer NVDA moet gebruiken voor spraakuitvoer. Als u de synthesizer van uw keuze hebt geselecteerd, kunt u op Ok drukken en NVDA zal de geselecteerde Synthesizer laden. Als er een fout optreedt bij het laden van de synthesizer, zal NVDA dit melden en de vorige synthesizer blijven gebruiken.

Synthesizer

Hiermee kunt u de synthesizer kiezen die u NVDA wilt laten gebruiken voor de spraakuitvoer.

Voor een lijst met de Synthesizers die NVDA ondersteunt gaat u naar het onderdeel Ondersteunde Sppraaksynthesizers.

Er is één specifieke optie die altijd in deze lijst voorkomt en wel “geen spraak” waarmee alle spraakuitvoer wordt uitgeschakeld. Dit kan nuttig zijn voor iemand die NVDA uitsluitend met braille wil gebruiken of voor goedziende ontwikkelaars die uitsluitend de speech viewer willen gebruiken.

Uitvoerapparaat

Hiermee kunt u het audioapparaat kiezen dat NVDA moet aansturen voor de spraakuitvoer.

Audio-onderdrukkingsmodus

Toets: NVDA+shift+d

Als u Windows 8 of hoger gebruikt, kunt u met deze optie bepalen of NVDA het volume van andere applicaties moet verlagen zodra en zolang NVDA aan het spreken is of gedurende de hele tijd dat NVDA actief is.

Deze optie is alleen beschikbaar als u de geïnstalleerde versie van NVDA gebruikt. audio-onderdrukking kan niet worden ondersteund bij gebruik van de draagbare en de tijdelijke versie van NVDA.

12.1.4. Synth settings ring

Om spraakinstellingen snel aan te passen zonder dat u naar de categorie Spraak gaat van het dialoogvenster Instellingen van NVDA, kunt u te allen tijde beschikken over een aantal toetscombinaties terwijl u met NVDA werkt:

Naam Desktoptoets Laptoptoets Beschrijving
Naar volgende synthesizerinstelling gaan NVDA+control+pijl rechts NVDA+shift+control+pijl rechts Hiermee wordt steeds een volgende spraakinstelling gekozen. Na de laatst beschikbare instelling begint u weer vooraan enz.
Naar vorige spraakinstelling gaan NVDA+control+pijl Links NVDA+shift+control+pijl Links Hiermee wordt de spraakinstelling gekozen die onmiddellijk voorafgaat aan de huidige. Eenmaal bij de eerste instelling bovenaan de lijst aangekomen begint u weer onderaan enzovoorts.
Oplopend bijstellen van huidige synthesizerinstelling NVDA+control+Pijl Omhoog NVDA+shift+control+Pijl Omhoog Stelt de momenteel gebruikte spraakinstelling naar bovenbij. Verhoogt bij voorbeeld snelheid en volume, selecteert volgende stem.
De huidige synthesizerinstelling aflopend bijstellen NVDA+control+Pijl Omlaag NVDA+shift+control+Pijl Omlaag Stelt momenteel gebruikte spraakinstelling naar beneden bij. Verlaagt bij voorbeeld snelheid en volume, selecteert vorige stem

12.1.5. Braille

De categorie Braille in het dialoogvenster Instellingen van NVDA bevat opties waarmee u verschillende aspecten met betrekking tot de invoer en uitvoer van braille kunt aanpassen. In deze categorie treft u de volgende opties aan:

Van leesregel veranderen

Met de knop Verander. in de categorie Braille van de dialoog Instellingen van NVDA activeert u de dialoog Brailleleesregel Selecteren , waarmee u de actieve brailleleesregel selecteert. Deze dialoog opent zich over het dialoogvenster Instellingen van NVDA heen. Door de instellingen in de dialoog Brailleleesregel Selecteren op te slaan of te verrwerpen keert u terug naar het dialoogvenster Instellingen van NVDA.

Uitvoertabel

Vervolgens komt u in deze categorie de vervolgkeuzelijst met braille-uitvoertabellen tegen. In de lijst vindt u brailletabellen voor verschillende talen, braillestandaarden en graden. De gekozen tabel zorgt ervoor dat tekst wordt omgezet in braille voor weergave op de brailleleesregel. U kunt de pijltjestoetsen gebruiken om door de lijst met brailletabellen te navigeren.

Invoertabel

Terwijl de uitvoertabel tekst omzet in braille, kunt u via deze vervolgkeuzelijst kiezen welke invoertabel u wilt gebruiken om braille, (ingevoerd met het brailletoetsenbord van uw leesregel), om te zetten in tekst. Momenteel ondersteunt NVDA alleen computerbrailleïnvoer, zodat alleen 8-punts computerbrailletabellen worden getoond. U kunt de pijltjestoetsen gebruiken om door de lijst met brailletabellen te navigeren.

Merk op dat deze instelling alleen zinvol is als uw leesregel over een toetsenbord van het Perkins-type beschikt en het stuurprogramma van uw brailleleesregel hiervoor ondersteuning biedt. Als invoer niet wordt ondersteund door een leesregel die is uitgerust met een brailletoetsenbord, wordt dit vermeld in de rubriek ondersteunde Brailleleesregels.

Woord onder cursor uitbreiden naar computerbraille

Door het selectievakje aan te vinken wordt het woord onder de cursor weergegeven in onverkort computerbraille.

Cursor weergeven

Met deze optie kunt u de braillecursor in- en uitschakelen. Deze mogelijkheid is beschikbaar voor de invoegcursor en de leescursor, maar niet voor de selectie-indicator.

Knipperende cursor

Met deze optie kunt u een braillecursor laten knipperen. Als knipperen wordt uitgezet, blijft de braillecursor steeds in de "omhoog" stand staan. Deze optie heeft geen invloedt op de selectie-indicator. Hierop is altijd punt 7 en punt 8 van toepassing en de indicator knippert niet.

Knippersnelheid cursor

In het invoerveld kunt u een getal invoeren dat de knippersnelheid van de cursor bepaalt in milliseconden.

Cursorvorm voor Focus

Met deze optie kunt u de vorm (puntenpatroon) van de braillecursor kiezen wanneerbraille de focus moet volgen. Deze optie heeft geen invloedt op de selectie-indicator. Hierop is altijd punt 7 en punt 8 van toepassing en de indicator knippert niet.

Leescursorvorm (Review)

Met deze optie kunt u de vorm (puntenpatroon) van de braillecursor kiezen wanneerbraille de leescursor (review) moet volgen. Deze optie heeft geen invloedt op de selectie-indicator. Hierop is altijd punt 7 en punt 8 van toepassing en de indicator knippert niet.

Meldingen tonen

Dit is een keuzelijst waarmee u kunt kiezen of NVDA braillemeldingen wel of niet moet tonen en wanneer eventuele meldingen automatisch moeten verdwijnen.

Time-out voor meldingen (sec.)

In het invoerveld kunt u een getal invoeren waarmee u bepaalt hoe lang NVDA-meldingen op de brailleleesregel worden weergegeven.

De melding van NVDA verdwijnt onmiddellijk wanneer er een routing-toets op de brailleleesregel wordt ingedrukt, maar verschijnt bij het indrukken van een corresponderende toets waarmee de melding wordt opgeroepen. Deze optie is alleen beschikbaar als Meldingen tonen" ingesteld is op 'timeout" gebruiken.

Braille koppelen

Toets: NVDA+control+t

Hiermee kunt u bepalen of de leesregel de systeemfocus / systeemcursor, het navigatorobject / de reviewcursor of beide moet volgen Wanneer u "automatisch" selecteert, zal NVDA de systeemfocus en systeemcursor standaard volgen. In dit geval zal NVDA, bij wisseling van positie met betrekking tot navigatorobject of de reviewcursor door toedoen van de gebruiker, tijdelijk overgaan naar de review-modus, tot de focus of de systeemcursor verandert. Als u wilt dat alleen focus en caret gevolgd worden moet u een braillekoppeling met de focus instellen. In dit geval zal braille de NVDA navigator tijdens objectnavigatie of de leescursor bij het lezen niet volgen Als u wilt dat braille in plaats daarvan objectnavigatie en tekst-review volgt, moet u een braillekoppeling met review instellen. In dit geval zal Braille de systeemfocus en systeemaanwijzer niet volgen.

Lezen per alinea

Als deze optie is ingeschakeld, zal braille per alinea in plaats van per regel worden weergegeven. Ook de vorige/volgende regel commando's zullen van alinea naar alinea springen. Dit betekent dat u de brailleleesregel niet hoeft te scrollen aan het eind van een regel als er nog meer tekst op de leesregel past. Dit maakt het mogelijk om grote hoeveelheden tekst vloeiender te lezen. Deze optie is standaard uitgeschakeld.

Waar mogelijk woorden niet afbreken

Wanneer deze optie is ingeschakeld, zal een woord dat te lang is om nog op de brailleregel te passen niet worden afgebroken. In plaats daarvan blijft er wat lege ruimte aan het einde van de brailleleesregel. Door te scrollen kunt u het gehele woord lezen. Dit wordt wel “word wrap” of woordterugloop genoemd. Merk op dat een woord dat van zichzelf zodanig lang is dat het niet op de regel past, toch afgebroken moet worden.

Wanneer deze optie is uitgeschakeld, wordt zoveel mogelijk tekst op de regel geplaatst terwijl wat overblijft wordt afgekapt. Door te scrollen kunt u dan de rest van het woord lezen.

Vloeiend lezen wordt gemakkelijker door deze optie in te schakelen, maar u zult als gevolg hiervan meer moeten scrollen.

Te tonen focuscontext

Met deze optie kunt u kiezen welke contextinformatie NVDA op de brailleleesregel moet tonen wanneer een object de focus krijgt. Contextinformatie heeft betrekking op de hierarchie van objecten die de focus hebben. Wanneer bij voorbeeld een lijst-item de focus krijgt, is dit lijst-item onderdeel van een lijst. Deze lijst zou als bovenliggend object een dialoogvenster kunnen hebben, etc. Raadpleeg het onderdeel objectnavigatie voor meer informatie over de hierarchie die van toepassing is op objecten in NVDA.

Bij selectie van de instelling leesregel vullen voor contextveranderingen zal NVDA proberen zoveel mogelijk contextinformatie op de brailleleesregel te tonen als moglijk is, maar alleen voor die onderdelen van de context die veranderd zijn. Voor het bovengenoemde voorbeeld betekent dit dat NVDA een lijstitem zal tonen op de brailleleesregel wanneer een lijst de focus krijgt. Verder zal NVDA proberen, als er voldoende ruimte over is op de leesregel, weer te geven dat het lijstitem deel uitmaakt van een lijst. Als u vervolgens met de pijltoetsen door de lijst gaat, wordt er vanuit gegaan dat u er zich van bewust bent dat u zich nog steeds in een lijst bevindt. Hieruit volgt dat voor de resterende lijstitems die u selecteert, NVDA alleen het lijstitem op de leesregel zal tonen dat de focus heeft. Om de context opnieuw te lezen(dat wil zeggen als u zich in een lijst bevindt en de lijst deel uitmaakt van een dialoogvenster), moet u uw leesregel terugscrollen.

Bij selectie van de instelling leesregel altijd vullen zal NVDA proberen zoveel mogelijk contextinformatie op de brailleleesregel te tonen, ongeacht of u dezelfde contextinformatie al eerder zag. Dit heeft als voordeel dat NVDA zoveel informatie als mogelijk is op de leesregel zal proberen weer te geven. Daar staat als nadeel tegenover dat de plaats op de brailleleesregel waar de focus begint telkens kan veranderen. Hierdoor kan het bij voorbeeld lastig worden om door een lange lijst met items te lopen omdat u voortdurend uw vinger moet verplaatsen om het begin van het item te vinden. In NVDA 2017.2 en eerder was dit de standaardinstelling.

Als u bij de optie te tonen contextinformatie kiest voor Alleen bij terugscrollen, toont NVDA standaard nooit contextinformatie op uw brailleleesregel. Met betrekking tot bovengenoemd voorbeeld houdt dit in dat NVDA weergeeft dat u een lijstitem hebt geselecteerd. Als u de context echter wilt lezen (dat wil zeggen wanneer u zich in een lijst bevindt en de lijst is onderdeel van een dialoog), moet u uw leesregel terugscrollen.

Om Te tonen contextinformatie aan of uit te zetten vanaf elke willekeurige plaats kunt u een aangepaste invoerhandeling toekennen met behulp van het dialoogvenster Invoerhandelingen.

12.1.6. Brailleleesregel Selecteren (NVDA+control+a)

Via het dialoogvenster Brailleleesregel Selecteren dat u kunt openen door de knop Verander te activeren in de categorie Braille van de dialoog Instellingen van NVDA kunt u selecteren welke leesregel NVDA moet gebruiken voor brailleuitvoer. Als u de leesregel van uw keuze hebt geselecteerd, kunt u op Ok drukken en NVDA zal de geselecteerde leesregel laden. Als er een fout optreedt bij het laden van de leesregel-driver zal NVDA dit melden en de eventuele vorige leesregel blijven gebruiken.

Brailleleesregel

Afhankelijk van de beschikbare leesregelstuurprogramma's op uw systeem biedt deze vervolgkeuzelijst u een aantal opties. Met de pijltjestoetsen gaat u door de verschillende opties.

Met de optie automatisch zoekt NVDA op de achtergrond naar veel ondersteunde leesregels. Wanneer deze optie ingeschakeld is, en u een ondersteunde leesregel aansluit via USB of bluetooth, brengt NVDA automatisch een verbinding met deze leesregel tot stand.

'Geen braille' wil zeggen dat u geen gebruik maakt van braille.

Raadpleeg de rubriek Ondersteunde Brailleleesregels voor meer informatie over ondersteunde leesregels en welke hiervan automatische herkenning op de achtergrond ondersteunen.

Poort

Indien beschikbaar kunt u met deze optie kiezen welke poort of welk type verbinding er gebruikt wordt om te communiceren met de leesregel die u hebt geselecteerd. Het betreft een vervolgkeuzelijst met mogelijke keuzes voor uw brailleleesregel.

Standaard voert NVDA een automatische poortdetectie uit, hetgeen inhoudt dat de verbinding met het brailletoestel automatisch tot stand wordt gebracht door te zoeken naar beschikbare USB- en bluetooth-apparaten op uw systeem. Voor sommige brailleleesregels, kunt u echter expliciet kiezen welke poort gebruikt moet worden. Algemene opties verlopen "Automatisch" (wat inhoudt dat NVDA standaard een automatische poortselectieprocedure uitvoert) voor "USB-", "Bluetooth-" en legacy seriële communicatiepoorten als uw brailleleesregel dit type communicatie ondersteunt.

Deze optie is niet beschikbaar als uw brailleleesregel uitsluitend automatische poortdetectie ondersteunt.

U kunt de documentatie voor uw brailleleesregel raadplegen in de rubriek Ondersteunde Brailleleesregels voor meer details over de ondersteunde types communicatie en beschikbare poorten.

12.1.7. Zicht

In de categorie Zicht in het dialoogvenster Instellingen van NVDA kunt u de elementen voor visuele ondersteuning in- en uitschakelen, alsmede configureren.

Merk op dat de beschikbare opties in deze categorie via NVDA add-ons uitgebreid kunnen worden. Standaard treft u in deze categorie instellingen de volgende opties aan:

Visuele Uitlichting

Via de selectievakjes van de groepering Visuele Uitlichting kunt u de Visuele Uitlichting in NVDA beheren.

Merk op dat het aan- en uitvinken van het selectievakje "Uitlichten activeren" daarmee samenhangend ook de status van de andere selectievakjes wijzigt. Daarom zullen, als 'Uitlichten activeren'UIT staat, en u dit selectievakje aanvinkt, de andere selectievakjes in de boom automatisch ook worden aangevinkt. Als u alleen focus uitlichten wilt inschakelen en de selectievakjes voor navigatorobject en bladermodus zonder vinkje moeten blijven, is het selectievakje "Uitlichten activeren" gedeeltelijk aangevinkt.

Scherm dimmen (Schermgordijn)

U kunt Scherm dimmen inschakelen door een vinkje te zetten in het selectievakje "Maak scherm donker dit gebeurt meteen)". Er verschijnt een waarschuwing dat na het inschakelen het scherm op zwart gaat. Voordat u dit met 'ja' bevestigt, vergewist u er zich van dat spraak / braille ingeschakeld is / zijn, zodat u met uw computer kunt werken zonder het scherm te hoeven gebruiken. Selecteer "Nee" als u wilt dat Scherm dimmen niet langer ingeschakeld is. Als u zeker van uw zaak bent, kiest u de knop 'Ja' om het scherm te dimmen. Als u niet langer wilt dat deze waarschuwing telkens opnieuw verschijnt, kunt u dit aanpassen in het dialoogvenster dat deze waarschuwing toont. U kunt te allen tijde het tonen van deze waarschuwing weer inschakelen door het selectievakje "Altijd waarschuwing tonen wanneer Scherm dimmen wordt geladen" dat u naast het vakje "Maak scherm donker" vindt.

Om Scherm dimmen vanaf elke willekeurige plaats in of uit te kunnen schakelen kunt u een aangepaste invoerhandeling aanmaken in het dialoogvenster Invoerhandelingen.

Standaard worden bij in- of uitschakelen van Scherm dimmen geluidssignalen afgespeeld. Als u niet wilt dat dit gebeurt, kunt u het vinkje in hetselectievakje 'Geluid afspelen bij in- / uitschakelen Scherm dimmen' weghalen.

Instellingen visuele ondersteuning van derden

Elementen met optische meerwaarde kunnen via NVDA add-ons worden toegevoegd. Wanneer deze elementen aanpasbare instellingen hebben, zijn ze te vinden in de hier genoemde categorie instellingen onderverdeeld in afzonderlijke groeperingen. Voor de ondersteunde instellingen per element kunt u de documentatie voor dat element raadplegen.

12.1.8. Toetsenbord (NVDA+control+k)

Via de categorie Toetsenbord in het dialoogvenster Instellingen van NVDA kunt u instellen hoe NVDA moet reageren wanneer u met uw toetsenbord werkt. In deze categorie treft u de volgende keuzemogelijkheden aan:

Toetsenbordindeling

Dit is een vervolgkeuzelijst waarin u het type toetsenbordindeling kiest dat u wilt gebruiken. Momenteel zijn er in NVDA twee types beschikbaar: desktop en laptop.

NVDA-programmatoetsen selecteren

Met de selectievakjes in deze lijst bepaalt u welke toetsen als NVDA-programmatoetsen kunnen worden gebruikt. U hebt de keuze uit de volgende toetsen :

Als er geen toets als NVDA-toets wordt gekozen, zijn bepaalde commando's mogelijk niet beschikbaar. Er zal dan ook een foutmelding verschijnen in het dialoogvenster Instellingen van NVDA zodra er op OK of Toepassen wordt gedrukt terwijl geen enkele toets is aangevinkt. Nadat u via OK het venster met de foutmelding hebt gesloten, moet u van tenminste één toets het selectievakje aanvinken voordat u het dialoogvenster correct kunt afsluiten met de OK-knop.

Getypte karakters uitspreken

Toets: NVDA+2

Door het selectievakje in te schakelen worden alle karakters die u op het toetsenbord typt uitgesproken.

Getypte woorden uitspreken

Toets: NVDA+3

Door dit selectievakje in te schakelen wordt elk woord dat u getypt hebt uitgesproken.

Spraak onderbreken bij typen van karakters

Als dit selectievakje is aangevinkt, wordt de spraak onderbroken telkens wanneer er een letterteken wordt getypt. Deze instelling staat standaard "aan".

Spraak onderbreken bij drukken van Enter-toets

Als dit selectievakje is aangevinkt, wordt de spraak onderbroken telkens wanneer de Enter-toets wordt ingedrukt. Deze instelling staat standaard "aan".

Doorbladeren bij Alles Voorlezen toestaan

Als dit selectievakje is aangevinkt,zullen navigatieopdrachten zoals snel navigeren in bladermodus of verplaatsen per regelof alinea er niet toe leiden dat Alles Voorlezen wordt gestopt. Het is veeleer zo dat Alles Voorlezen naar de nieuwe positie springt waar het lezen wordt voortgezet.

Piep als kleine letters worden getypt terwijl CapsLock is ingeschakeld

Als deze optie is geactiveerd, zal er een waarschuwingssignaal klinken bij het typen van letters in combinatie met de shift toets als Caps Lock is ingeschakeld. Meestal is het niet de bedoeling om letters in combinatie met de shift toets te typen als Caps Lock is ingeschakeld. U heeft CapsLock dan wellicht ingeschakeld zonder dat u zich dat hebt gerealiseerd. Daarom is het wel heel handig als u hiervoor wordt gewaarschuwd.

Commandotoetsen uitspreken

Toets: NVDA+4

Door het selectievakje in te schakelen worden alle niet-karaktertoetsen (bij voorbeeld de pijltjestoetsen, de DEL-toets, etc.) uitgesproken. Dit geldt ook voor, bij voorbeeld, de Ctrl-toets in combinatie met een letter.

Geluid voor spelfouten afspelen tijdens typen

Wanneer deze optie is ingeschakeld, zal er een kort zoemsignaal klinken als u een spelfout maakt in een woorrd dat u typt. Deze optie is alleen beschikbaar indien "Spelfouten melden" is ingeschakeld in het dialoogvenster Documentopmaakinstellingen dat u vindt in de dialoog Instellingen NVDA.

Toetsen van andere toepassingen verwerken

Met deze optie kan de gebruiker bepalen of invoer die afkomstig is van toepassingen zoals virtuele (scherm)toetsenborden of spraakherkenningssoftware door NVDA moet worden verwerkt. Deze optie is standaard ingeschakeld, maar bepaalde gebruikers,zoals mensen die werken met het UniKey typeprogramma voor Viëtnamees, zullen er wellicht de voorkeur aan geven deze optie uit te zetten omdat er anders fouten bij de invoer ontstaan.

12.1.9. Muis (NVDA+control+m)

Via de categorie Muis in het dialoogvenster Instellingen van NVDA kunt u de muis volgen, het afspelen van pieptonen voor muiscoórdinaten en andere opties voor het gebruik van een muis instellen. De categorie Muisinstellingen in het dialoogvenster Instellingen NVDA heeft de volgende opties:

Veranderingen van muisaanwijzervorm melden

Als dit selectievakje is ingeschakeld, zal NVDA elke verandering die optreedt in de vorm van de muisaanwijzer melden. In Windows verandert de vorm van de muisaanwijzer om aan te geven waar de computer mee bezig is, zoals met het laden van iets of om te laten weten dat u tekst kunt invoeren.

Muis volgen

Toets : NVDA+m |

Door het selectievakje in te schakelen wordt de tekst gelezen die zich onder de muisaanwijzer bevindt bij verplaatsing van de muis over het scherm. U kunt dus naar iets zoeken door de muis zelf te verplaatsen in plaats van zoeken met objectnavigatie.

Resolutie van teksteenheid

Als u ervoor gekozen hebt om de tekst onder de muis te laten uitspreken, kunt u hier instellen hoeveel tekst moet worden uitgesproken. U hebt de keuze uit karakter, woord, regel en alinea.

Om op een willekeurige plek te wisselen van resolutieniveau moet u een aangepaste invoerhandeling toekennen via het dialoogvenster Invoerhandelingen#InputGestures].

Rol melden als de muis binnen een object komt

Als dit selectievakje is ingeschakeld, zal NVDA de rol (van het type object weergeven bij verplaatsing van de muis binnen het object.

Geluidscoördinatie gebruiken bij verplaatsen muis

Als dit selectievakje is ingeschakeld laat NVDA pieptonen horen bij het verplaatsen van de muis. Met behulp van deze signalen kan de gebruiker bepalen waar de muis zich op het scherm bevindt. Hoe verder de muis naar de bovenrand van het scherm wordt verplaatst, hoe hoger de pieptonen worden. Bij gebruik van stereoluidsprekers of een koptelefoon zal het geluidssignaal steeds verder van links of rechts komen al naar gelang de muis naar links of rechts op het scherm wordt verplaatst.

Schermhelderheid bepaalt Volume audio-coördinatie

Als dit selectievakje “geluidscoördinatie gebruiken bij verplaatsen muis” is ingeschakeld, dan zal het inschakelen van dit selectievakje ervoor zorgen dat het volume van de pieptonen wordt bepaald door de schermhelderheid onder de muis. Deze functies staan standaard uit.

Muisinvoer van andere toepassingen negeren

Deze optie biedt de gebruiker de mogelijkheid muisacties (met inbegrip van muisbewegingen het klikken met muisknoppen die worden gegenereerd door andere toepassingen zoals TeamViewer en andere software waarmee pc's op afstand bestuurd worden) te negeren. Deze optie staat standaard uit. Als u deze optie inschakelt en als u de optie 'Muis volgen inschakelen" hebt aangevinkt zal NVDA niet melden wat er zich onder de muis bevindt als deze wordt verplaatst door een andere toepassing.

12.1.10. Aanraakinteractie

Via deze categorie instellingen, die u alleen aantreft op computers die draaien onder Windows 8 en later welke beschikken over mogelijkheden voor bediening d.m.v. aanraking, kunt u configureren hoe NVDA omgaat met aanraakschermen. In deze categorie zijn de volgende keuzemogelijkheden beschikbaar:

Ondersteuning voor Aanraakinteractie inschakelen

Door dit selectievakje aan te vinken activeert u de ondersteuning voor aanraakinteractie van NVDA. Eenmaal geactiveerd kunt u uw vingers gebruiken om over het scherm te navigeren en er handelingen uit te voeren met betrekking tot de daar voorkomende items, mits een apparaat met aanraakscherm wordt gebruikt. Als deze functionaliteit uitgeschakeld is, wordt de ondersteuning voor aanraakschermen gestopt alsof NVDA niet actief is.

Direct typen met aanraken

Het al dan niet aanvinken van dit selectievakje bepaalt hoe u tekst invoert als u typt met het schermtoetsenbord. Als het selectievakje is aangevinkt dan wordt de door u gewenste letter ingevoerd zodra u uw vinger van die letter afhaalt d.w.z. (een klein stukje optilt). Als u geen vinkje zet, moet u dubbeltikken op de letter van uw keuze om deze in te voeren.

12.1.11. Leescursor (review cursor)

Via de categorie Leescursor in het dialoogvenster Instellingen van NVDA kunt u configureren hoe de leescursor in NVDA reageert. In deze categorie treft u de volgende keuzemogelijkheden aan:

Ssysteemfocus volgen

Toets : NVDA+7

Wanneer deze optie is ingeschakeld,wordt de leescursor (review cursor) altijd in hetzelfde object geplaatst als de systeemfocus telkens wanneer de focus zich wijzigt.

Systeemcursor volgen

Toets: NVDA+6

Als dit selectievakje is aangevinkt, volgt de leescursor (review cursor) automatisch de systeemcursor wanneer deze wordt verplaatst

Muiscursor volgen

Als dit selectievakje aangevinkt is, zal de leescursor (review cursor) de muis volgen wanneer deze wordt verplaatst.

Eenvoudige leesoverzichtmodus

Als dit selectievakje aangevinkt is, zorgt NVDA ervoor dat objecten die voor de gebruiker niet van belang zijn, zoals verborgen objecten of die welke slechts een lay-out technisch doel dienen, worden uitgefilterd.

Om de eenvoudige leesoverzichtmodus vanaf een willekeurige plaats aan- of uit te zetten kunt u via het dialoogvenster Invoerhandelingen een aangepaste handeling hiervoor aanmaken.

12.1.12. Objectweergave (NVDA+control+o)

Via de categorie Objectweergave in het dialoogvenster Instellingen van NVDA kunt u instellen hoeveel informatie NVDA weergeeft met betrekking tot besturingselementen zoals een beschrijving, positie-informatie etc. In deze categorie treft u de volgende keuzemogelijkheden aan:

Flitsberichten melden

Als dit selectievakje aangevinkt is, zal NVDA eventuele flitsberichten (tooltips) laten horen wanneer deze op het scherm verschijnen. Bij veel Windows schermen en besturingselementen verschijnt een kort berichtje, – dat “tooltip” genoemd wordt, – wanneer deze zich onder de muisaanwijzer bevinden of soms wanneer deze de focus krijgen.

Notificaties melden

Als dit selectievakje aangevinkt is, zal NVDA eventuele hulpballonnen en toast meldingen weergeven wanneer deze op het scherm verschijnen.

Objectsneltoetsen melden

Als dit selectievakje is aangevinkt, zal NVDA bij de aankondiging van een bepaald object of element ook de bijbehorende sneltoetscombinatie vermelden. Zo zal bij voorbeeld bij het onderdeel Bestand op de menubalk ook gemeld worden dat hiervoor de sneltoetscombinatie Alt + b. beschikbaar is.

Informatie over objectpositie melden

Als dit selectievakje aangevinkt is, wordt de objectpositie gemeld,bijvoorbeeld 1 van 4, zodra het object focus krijgt, of zich in de objectnavigatie bevind.

==== Objectpositie raden indien deze niet beschikbaar is [ObjectPresentationGuessPositionInfo] Als informatie van objectpositie weergeven is ingeschakeld, kan deze optie ervoor zorgen dat de positie van sommige objecten bij benadering wordt bepaald. Dit kan nodig zijn als de positie-informatie niet op een andere manier verkregen kan worden.

Als deze optie is ingeschakeld, zal positie-informatie voor meer objecten (zoals menu's en werkbalken) beschikbaar zijn, maar deze informatie is mogelijk niet geheel nauwkeurig.

Geluid voor objectcoördinaten afspelen

Wanneeer het selectievakje aangevinkt is, krijgt u een piepsignaal te horen waarmee de plaats van het huidige object op het scherm wordt aangegeven. Dit is handig als u gebruik maakt van aanraakgebaren om naar volgende en vorige objecten te gaan.

Objectbeschrijvingen melden

Vink dit selectievakje niet aan als u, behalve de naam van het object, geen extra informatie hoeft te horen ( zoals zoeksuggesties, het melden van volledig dialoogvenster rechts na openen van de dialoog).

Weergave voortgangsbalk

Toets : NVDA+u

Via de vervolgkeuzelijst kunt u kiezen hoe u wilt worden geïnformeerd over de voortgang van de voortgangsbalk.

U kunt kiezen uit

Achtergrondvoortgangsbalken melden

Als dit selectievakje is ingeschakeld blijft NVDA veranderingen in een voortgangsbalk weergeven, ook als deze niet langer op de voorgrond aanwezig is. Als u een venster met een voortgangsbalk minimaliseert of naar een ander venster overschakelt, zal NVDA de veranderingen in de voortgangsbalk toch bijhouden terwijl u met iets anders bezig bent.

Dynamische inhoudsveranderingen melden

Toets: NVDA+5

Schakelt het automatisch melden van nieuwe inhoud aan of uit voor bepaalde besturingselementen zoals terminalvensters of chatgeschiedenis.

Geluid afspelen wanneer auto-aanvullen suggesties oplevert

Schakelt de melding dat auto-aanvullen suggesties oplevert in of uit. Wanneer deze optie is ingeschakeld, zal NVDA een geluid afspelen om dit aan te geven. Auto-aanvullen levert mogelijk lijsten met suggesties op die gebaseerd zijn op de tekst die ingevoerd wordt in bepaalde velden en documenten. Wanneer u bijvoorbeeld in het zoekvak van het startmenu van Windows Vista of latere Windows versies tekst invoert, zal er een lijst met suggesties worden getoond die gebaseerd is op wat u intypte. Voor bepaalde invoervelden zoals zoekvakken in verrschillende Windows 10 apps, kunt u NVDA laten melden dat er een lijst met suggesties is open gegaan tijdens het typen. De lijst met suggesties sluit zich wanneer u uit het invoerveld gaat. Voor sommige invoervelden kan NVDA hiervan melding maken.

12.1.13. Invoersamenstelling

Via de categorie instellingen Invoersamenstelling kunt u regelen hoe NVDA de karakters van  Aziatische talen weergeeft, wanneer u deze invoert. Dit geldt voor invoermethodes zoals IME en Text Service. N.B. Aangezien er grote verschillen bestaan tussen de invoermethodes wat betreft mogelijkheden en de wijze van informatieoverdracht, zal het wellicht nodig zijn de instellingen aan te passen aan de gebruikte invoermethode. Hierdoor wordt typen aangenamer en gemakkelijker.

Automatisch alle beschikbare kandidaten melden

Met deze keuzemogelijkheid, die standaard geactiveerd is, bepaalt u of de zichtbare kandidaten al dan niet automatisch moeten worden gemeld wanneer er een kandidatenlijst verschijnt of wanneer de pagina verandert. Bij pictografische invoer, zoals voor Chinees Nieuw Tsjang-Dzji en Boshiami is het handig als deze keuze aangevinkt is, omdat u automatisch alle symbolen hoort met het bijbehorende nummer zodat u er direct één kunt kiezen. Bij fonetische invoermethodes zoals Chinees Nieuw Fonetisch is het evenwel verstandiger deze optie uit te zetten omdat alle tekens hetzelfde klinken en u met de pijltoetsen door de lijst moet bladeren om uit de beschrijving van de afzonderlijke karakters de benodigde informatie te verkrijgen voor de te kiezen kandidaat.

Geselecteerde Kandidaat Melden

Met deze keuzemogelijkheid, die standaard geactiveerd is, bepaalt u of NVDA de geselecteerde kandidaat al dan niet automatisch moet melden wanneer er een kandidatenlijst verschijnt of wanneer de selectie wordt gewijzigd. Deze functie is nodig voor invoermethodes waarbij de selectie kan worden gewijzigd met de pijltoetsen  (zoals het Chinees Nieuw Fonetisch), maar voor andere invoermethodes is het wellicht efficiënter deze optie uit te zetten. Merk op dat zelfs wanneer deze optie uit staat, de leescursor toch bij de geselecteerde kandidaat wordt geplaatst zodat u met gebruik van object navigatie / review deze of andere kandidaten handmatig kunt uitlezen.

Altijd korte beschrijving geven van kandidaat-karakters

Met deze keuzemogelijkheid, die standaard geactiveerd is, bepaalt u of NVDA   al dan niet een korte beschrijving moet geven van elk beoogd karakter wanneer dit wordt geselecteerd of automatisch wordt uitgelezen zodra er een kandidatenlijst verschijnt. Merk op dat voor talen zoals het Chinees het melden van extra karakter beschrijvingen voor de geselecteerde kandidaat niet door deze optie wordt beïnvloed. Deze optie kan nuttig zijn voor Koreaanse en Japanse invoermethodes.

Wijzigingen in de leesreeks melden

Sommige invoermethodes zoals Chinees Nieuw Fonetisch en Nieuw TSjangDzjie hebben een leesreeks (soms ook wel precompositie reeks genoemd). Met deze optie kunt u bepalen of NVDA de karakters die in de leesreeks worden ingevoerd al dan niet moet melden. Deze optie is standaard aangevinkt. Merk op dat sommige oudere invoermethodes zoals Chinees TsjangDzji de leesreeks mogelijk niet gebruiken om karakters voorafgaand aan de eigenlijke samenstelling in op te nemen, maar in plaats daarvan rechtstreeks gebruik maken van de samenstellingsreeks. In de optie hierna leest u hoe het rapporteren van de samenstellingsreeks kan worden ingesteld.

Wijzigingen in de samenstellingsreeks melden

Nadat de lees- of pré-compositiegegevens tot een geldig pictografisch symbool zijn gecombineerd slaan de meeste invoermethodes dit symbool, samen met andere gecombineerde symbolen, tijdelijk op in een samenstellingsreeks om tenslotte in het document te worden ingevoegd.   Met deze optie kunt u bepalen of NVDA nieuwe symbolen die in de samenstellingsreeks verschijnen al dan niet moet melden. Deze optie is standaard aangevinkt.

12.1.14. Bladermodus (NVDA+control+b)

Via de categorie Bladermodus in het dialoogvenster Instellingen van NVDA kunt u instellen hoe NVDA moet reageren bij het lezen van en het navigeren in complexe documenten zoals webpagina's. In deze categorie zijn de volgende keuzemogelijkheden beschikbaar:

Maximale aantal karakters per regel

In het invoerveld kunt u het aantal karakters per regel instellen dat een document in bladermodus mag bevatten.

Aantal regels per pagina

Hoewel er in bladermodus eigenlijk geen echte pagina-indeling bestaat, kunt u hier het aantal regels invoeren dat opschuift als u Page Up (pagina omhoog) of Page Down (pagina omlaag) indrukt terwijl u zich in een document in bladermodus bevindt.

Schermlay-out gebruiken

Toets: NVDA+v

Hiermee kunt u bepalen hoe de inhoud van een document in bladermodus moet worden weergegeven. Wilt u dat inhoud zoals links en andere velden op een aparte regel komen te staan of moet alles blijven zoals het wordt getoond. Als het selectievakje is ingeschakeld blijft alles staan zoals weergegeven. Als u het vinkje weghaalt, worden de velden op aparte regels getoond.

Bladermodus inschakelen bij laden van pagina

Met dit selectievakje kunt u bepalen of bladermodus automatisch wordt ingeschakeld bij het laden van een pagina. Als het selectievakje niet wordt aangevinkt, kan bladermodus altijd nog handmatig worden geactiveerd op pagina's of in documenten die bladermodus ondersteunen. Raadpleeg de paragraaf [Bladermodus#BrowseMode] voor een lijst van applicaties die door bladermodus ondersteund worden. Merk op dat deze optie niet van toepassing is in situaties waar bladermodus altijd optioneel is, zoals in Microsoft Word. Deze optie staat standaard ingeschakeld.

Automatisch lezen zodra pagina geladen is

Deze optie bepaalt of een pagina die geladen is in bladermodus automatisch wordt gelezen. Deze optie is standaard ingeschakeld.

Lay-outtabellen opnemen

Met deze optie kunt u bepalen hoe NVDA moet omgaan met tabellen die uitsluitend dienen ter ondersteuning van de layout. Wanneer Layout-tabellen opnemen is ingeschakeld, zal NVDA zulke tabellen als normale tabellen beschouwen. Hoe ze gemeld worden is afhankelijk van de opmaakinstellingen en met sneltoetscommando's kan men er naar toe navigeren. Wanneer deze optie niet ingeschakeld is, worden de tabellen niet opgenomen en men kan er niet naar toe navigeren. De inhoud wordt echter wel als normale tekst weergegeven.

Deze optie staat standaard uit.

Om het opnemen van layout tabellenin- en uit te kunnen schakelen vanuit elke willekeurige plaats maakt u met behulp van het dialoogvenster Invoerhandelingen een daartoe aangepaste handeling aan.

Het melden van velden zoals links en koppen instellen

Zie de opties in de categorie Documentopmaak van de dialoog Instellingen van NVDA om de velden in te stellen die worden uitgesproken bij het navigeren, zoals links, koppen en tabellen.

Automatische focusmodus bij focuswijzigingen

Hiermee wordt de focusmodus automatisch geactiveerd bij focusveranderingen. Als het selectievakje is ingeschakeld, zal de focusmodus automatisch worden geactiveerd wanneer u in een webpagina bij voorbeeld in een formulierveld terecht komt door op TAB te drukken.

Automatische focusmodus bij cursorbeweging

Als dit selectievakje is ingeschakeld, zal NVDA de focusmodus vanzelf aanpassen bij gebruik van de pijltjestoetsen. Als u bij voorbeeld met de pijltjestoetsen door een webpagina bladert en u in een invoerveld belandt, komt u automatisch in de focusmodus. Als u het invoerveld uitgaat, keert u weer terug in de bladermodus (ook wel surfmodus genoemd).

Geluidsmarkering voor focus- en bladermodus

Als dit selectievakje is ingeschakeld, hoort u een bepaald geluid als gewisseld wordt tussen de focus- en bladermodus in een document. Dit komt dan in de plaats van een uitgesproken wijziging van de focus.

Niet-commandogebonden handelingen onderscheppen voordat ze het document bereiken

Met deze optie, die standaard is ingeschakeld, kunt u bepalen of invoerhandelingen zoals toetsaanslagen die geen NVDA-commando opleveren en die niet worden beschouwd als commandotoets in het algemeen, moeten worden onderschept voordat ze het document dat op dat moment de focus heeft, bereiken. Ervan uitgaande dat de optie is ingeschakeld zal de letter "j", bij voorbeeld, wanneer u deze indrukt, onderschept worden voordat ze het document bereikt, ook al is het geen navigatiesneltoets en waarschijnlijk ook geen commandotoets binnen de toepassing zelf. In een dergelijk geval geeft NVDA Windows opdracht een standaard-geluid af te spelen telkens wanneer er een onderschepte toets wordt ingedrukt.

Systeemfocus automatisch op focus-gevoelige elementen plaatsen

Toets: NVDA+8

Met deze optie die standaard uit staat, kunt u zorgen dat de systeemfocus automatisch naar elementen gaat die de systeemfocus kunnen krijgen (links, formuliervelden, etc.) bij het navigeren door content met de bladermoduscursor. Als u deze optie uit laat staan krijgen focus-gevoelige elementen niet automatisch de focus wanneer ze geselecteerd worden met de bladermoduscursor. Dit kan er voor zorgen dat browsen sneller gaat en de reactiegevoeligheid verbetert in de bladermodus. De focus zal evenwel alsnog naar een bepaald element worden verplaatst zodra er sprake is van inter-activiteit bijv. het indrukken van een knop, het aanvinken van een selectievakje. Het inschakelen van deze optie kan ondersteuing voor sommige websites verbeteren ten koste van de prestatie en de stabiliteit.

12.1.15. Documentopmaak (NVDA+control+d)

U kunt de meeste selectievakjes in deze categorie gebruiken om te bepalen welke informatie over de opmaak van een document u wilt horen als u de cursor in het document verplaatst. Als u bij voorbeeld Lettertype vermelden inschakelt, wordt de naam hiervan gemeld telkens wanneer u bij een ander lettertype terecht komt.

De documentopmaakinstellingen zijn onderverdeeld in groepen. U kunt de vermelding laten horen van:

12.1.16. Windows 10 OCR

Aan de hand van de instellingen in deze categorie kunt uWindows 10 OCR configureren. In deze categorie zijn de volgende keuzemogelijkheden beschikbaar:

Herkenningstaal

In het vervolgkeuzemenu kunt u de taal kiezen die voor de tekstherkenning gebruikt moet worden.

12.1.17. Geavanceerde Instellingen

Waarschuwing! De instellingen in deze categorie zijn bedoeld voor gevorderde gebruikers en als deze instellingen verkeerd worden geconfigureerd kan dit ertoe leiden dat NVDA niet correct werkt. Breng alleen wijzigingen in deze instellingen aan als u zeker weet wat u doet of als u daartoe uitdrukkelijk opdracht hebt gekregen van een ontwikkelaar van NVDA.

Wijzigingen aanbrengen in Geavanceerde Instellingen

Om wijzigingen in de geavanceerde instellingen te kunnen aanbrengen is het noodzakelijk dat, alvorens u hiermee begint, u door het aanvinken van het selectievakje te kennen geeft de risico's te begrijpen die het wijzigen van deze instellingen inhoudt.

Teruggaan naar de standaardinstellingen

De knop herstelt de standaardwaarden voor de instellingen zelfs als het selectievakje (ter bevestiging) niet is aangevinkt. Na wijziging van de instellingen wilt u wellicht terug naar de standaardwaarden. Dat kan ook het geval zijn als u er niet zeker van bent of de instellingen wel gewijzigd zijn.

Schakel het laden van aangepaste, te testen code in, afkomstig uit ontwikkelaarskladblokmap

Bij het ontwikkelen van add-ons voor NVDA, is het nuttig dat u deze kunt testen terwijl u volop bezig bent met de ontwikkeling ervan. Als deze optie is ingeschakeld kan NVDA aangepaste appModules, globalPlugins, brailleleesregel drivers en synthesizer drivers, afkomstig uit een speciale directory met codeontwikkelmappen in uwNVDA gebruikersconfiguratiemap laden. Voorheen haalde NVDA aangepaste code rechtstreeks uit de de gebruikersconfiguratiemap zonder dat de mogelijkheid bestond dit uit te schakelen. Deze optie staat standaard uit, zodat voorkomen wordt dat er ongeteste code actief is in NVDA zonder medeweten van de gebruiker. Als u aangepaste code aan anderen ter beschikking wilt stellen, dient dat te gebeuren in de vorm van een NVDA add-on.

Ontwikkelaarskladblokmap openen

Met deze knop opent u de directory waar u aangepaste code kunt bewaren terwijl u deze ontwikkelt. Deze knop is eerst dan ingeschakeld als NVDA zo is ingesteld dat het laden van aangepaste code uit ontwikkelaarskladblokmap geactiveerd is. -

Selectief registrreren inschakelen betreffende gebeurtenissen en aanpassingen in UI Automation

Met deze optie kunt u bepalen hoe NVDA gebeurtenissen (events) die door de UI Automation accessibility API van Microsoft worden gegenereerd, moeten worden geregistreerd. Wanneer deze optie uit staat, zal NVDA registratietaken uitvoeren voor veel UIA-gebeurtenissen die binnen NVDA zelf verlopen en beëindigd worden. Het gevolg is dat de prestatie flink nadelig wordt beïnvloed, vooral bij toepassingen zoals Microsoft Visual Studio. Daarom zal NVDA,wanneer deze optie is ingeschakeld, registratie van gebeurtenissen grotendeels beperken tot de systeemfocus. Als u te kampen hebt met prestatieproblemen bij één of meer toepassingen, raden we u aan deze functionaliteit uit te proberen om te zien of de prestaties verbeteren.

UI automation gebruiken voor toegang tot besturingselementen van Microsoft Word-documenten voor zover beschikbaar

Wanneer deze optie is ingeschakeld zal NVDA proberen de Microsoft UI (= User Interface) Automation accessibility API te gebruiken om informatie op te halen van besturingselementen van Microsoft Word-documenten. Dit betreft Microsoft Word zelf, en ook de Microsoft Outlook message viewer alsmede de composer. Voor de meest recente versies van Microsoft Office 2016/365 die onder windows 10, draaien, is de ondersteuning van UI Automation voldoende om toegang te kunnen bieden tot Microsoft Word-documenten. De ondersteuning is nagenoeg gelijk aan die welke NVDA reeds biedt voor Microsoft Word maar met het bijkomende voordeel dat de reactiegevoeligheid substantieel wordt verhoogd. Het kan echter voorkomen dat informatie of niet of onjuist wordt weergegeven in sommige versies van Microsoft Office, waardoor men niet in alle gevallen kan vertrouwen op deze UI automation ondersteuning. Vooralsnog raden we de meeste gebruikers NIET aan dit standaard aan te zetten, al juichen we het toe dat gebruikers van Office 2016/365 de optie activeren om uit te proberen en ons feedback te geven over hun ervaringen.

UI Automation gebruiken om toegang te krijgen tot Windows-consool wanneer beschikbaar

Wanneer deze optie ingeschakeld is, zal NVDA een nieuwe, nog in otwikkeling zijnde, versie van haar ondersteuning voor de Windows-consool gebruiken waarmee toegankelijkheidsverbeteringen worden benut die Microsoft heeft doorgevoerd https://devblogs.microsoft.com/commandline/whats-new-in-windows-console-in-windows-10-fall-creators-update/]. Deze mogelijkheid is nog zeer experimenteel van aard en nog incompleet, dus wordt het gebruik ervan nog niet aanbevolen. Wanneer deze echter volledig is uitontwikkeld, dan is de verwachting dat deze nieuwe vorm van ondersteuning de standaard gaat worden waarmee de prestaties en stabiliteit van NVDA in opdrachtmodules van Windows worden verbeterd.

Wachtwoorden uitspreken in Windows-consool

Hiermee bepaalt u of getypte karakters uitspreken nof getypte woorden uitspreken actief is in situaties waar het scherm niet wordt ververst zoals bij het invoeren van een wachtwoord in het Windows-consool als ondersteuning voor UI automation ingeschakeld is. Om veiligheidsredenen moet deze instelling uitgeschakeld blijven. Het kan echter voorkomen dat u de instelling zou willen inschakelen als het mis gaat met het uitsprken van getypte tekens / worden bij gebruik van de nieuwe, experimentele consool-ondersteuning van NVDA.

Gebruik de nieuwe ondersteuning voor getypte karakters in het Windows-consool wanneer beschikbaar

Met deze optie stelt u een alternatieve methode in voor het detecteren van getypte karakters in opdrachtmodules van Windows. Terwijl de prestatie hiermee verbetert en voorkomen wordt dat consool-uitvoer wordt uitgespeld, kan deze methode incompatibel zijn met enkele terminal-programma's. Dit alternatief is beschikbaar en staat standaard aan in Windows 10 versie 1607 en in later uitgekomen versies van Windows 10 wanneer UI Automation niet beschikbaar is of uitgezet is. Waarschuwing: Als deze optie is ingeschakeld, worden getypte karakters die niet op het scherm te zien zijn zoals wachtwoorden, niet onderdrukt. In een omgeving die u niet vertrouwt kunt u Getypte karakters uitspreken en Getypte woorden uitspreken tijdelijk uitzetten wanneer u wachtwoorden invoert.

Probeer spraak te annuleren bij verlopen gebeurtenissen met focus

Met deze optie kunt u ervoor zorgen dat geprobeerd wordt spraak bij verlopen gebeurtenissen met focus uitte zetten. Met name als u snel met Chrome door berichten in Gmail gaat, doet de gesproken informatie die NVDA geeft er mogelijk niet meer toe. Met de introductie van NVDA 2020.2 is deze fucntionaliteit bij wijze van experiment beschikbaar.

Reactievertraging invoercursor(in MS)

Met deze optie kunt u het aantal miliseconden instellen dat NVDA wacht voordat de invoercursor beschikbaar is voor het invoeren / bewerken van tekst. Als u ervaart dat NVDA de invoercursor niet juist lijkt te volgen, hij loopt bijv. altijd 1 teken achter of herhaalt steeds regels dan kunt u eens proberen deze waarde te verhogen.

categorieën Debug logging

Het selectievakje in deze lijst biedt u de mogelijkheid specifieke categorieën debug-meldingen in NVDA's log te activeren. Het loggen van deze meldingen kan de prestatie nadelig beïnvloeden en kan grote logbestanden tot gevolg hebben. Activeer er pas één als u daar uitdrukkelijk om gevraagd wordt door een ontwikkelaar van NVDA, bijv. bij pogingen te achterhalen wat de oorzaak is dat de driver van een brailleleesregel niet goed werkt.

12.2. Diverse instellingen

Naast het dialoogvenster Instellingen van NVDA kent het sub-menu Opties van het NVDA-menu nog verscheidene andere onderdelen die hierna worden voorgesteld.

12.2.1. Uitspraakwoordenboeken

Via het menu-item Uitspraakwoordenboeken dat te vinden is onder Opties kunt u aangeven hoe NVDA bepaalde woorden of woordgroepen moet uitspreken. Op dit moment zijn er 3 soorten woordenboeken beschikbaar, te weten,

Als u deze woordenboeken altijd en overal wilt kunnen openen, kunt u daarvoor aangepaste invoerhandelingen aanmaken met behulp van Invoerhandelingen koppelen onder Opties.

In de dialoogvensters van de verschillende woordenboeken vindt u een lijst met regels die gebruikt worden om de uitspraak te sturen. Tevens zijn er de knoppen Toevoegen, Bewerken en Verwijderen.

Om een regel aan een woordenboek toe te voegen gebruikt u de knop Toevoegen. U vult de velden van het dialoogvenster in dat verschijnt en klikt op OK. Nu zult u de nieuwe regel zien in het regeloverzicht. Zodra u klaar bent met toevoegen of bewerken, klikt u op OK om het dialoogvenster te sluiten. Dit zorgt ervoor dat de wijzigingen worden opgeslagen.

Met de regels voor de NVDA uitspraakwoordenboeken kunt u een bepaalde karakterreeks vervangen door een andere. Stel dat u NVDA , telkens als het woord “luid” voorkomt, het woord “hard” wilt laten zeggen. U klikt dan op de knop Toevoegen en vult dan in het invoerveld patroon, “luid” in, en in het veld Vervangen vult u “hard” in. Mogelijk wilt u in het commentaarveld nog een beschrijving geven van de regel, bij voorbeeld: luid wijzigen in hard.

Met de uitspraakwoordenboeken van NVDA is veel meer mogelijk dan alleen het simpel vervangen van een woord door een ander woord. In het dialoogvenster Toevoegen van een regel kan ook worden aangegeven of de regel hoofdlettergevoelig is. Als het selectievakje is aangevinkt, zal NVDA onderscheid maken tussen hoofdletters en kleine letters. De standaardinstelling is dat geen verschil wordt gemaakt tussen hoofdletters en kleine letters. Tenslotte kunt u met behulp van een aantal keuzerondjes bepalen wanneer en in hoeverre NVDA uw patroon als overeenkomst moet beschouwen; altijd ongeacht de plaats ervan binnen een woord, alleen als er sprake is van een heel woord of dat het patroon als “regular expression “ moet worden behandeld. Als voor een patroon de voorwaarde voor overeenkomst wordt ingesteld als “heel woord”, zal vervanging ervan alleen gebeuren als het patroon GEEN deel uitmaakt van een langer woord. Aan deze voorwaarde wordt voldaan indien de tekens direct voor en direct na het woord iets anders zijn dan een letter, een cijfer of een liggend streepje (underscore) of dat er helemaal geen tekens staan. Als we uitgaan van het eerder gebruikte voorbeeld waarin “luid” werd vervangen door “hard”, dan zou er bij vervanging van een “heel woord” geen sprake van overeenkomst zijn voor harde en gehard. Een regulieire expressie (regular expression) is een reeks waarin speciale tekens worden gebruikt om aan te geven hoe en in welke mate de reeks moet worden toegepast (op specifieke tekens, alleen getallen of alleen letters, bij voorbeeld). In deze handleiding wordt niet verder ingegaan op reguliere expressies. Voor een inleidende tutorial kunt u terecht op [https://docs.python.org/3.7/howto/regex.html].

12.2.2. Uitspraak van interpunctie/symbolen

In dit dialoogvenster kan men de wijze waarop interpunctie en symbolen worden gemeld aanpassen, alsmede het interpunctieniveau waarop deze worden uitgesproken.

De taal waarop de bewerking van de uitspraak van symbolen betrekking heeft, wordt in de titelbalk van het dialoogvenster getoond. Merk op dat voor de verwerking van symbolen en karakters in dit dialoogvenster wordt uitgegaan van de taal die als “vertrouwd” is ingesteld in de categorie Spraak in het dialoogvenster Instellingen van NVDA. Dit houdt in dat, wanneer deze optie is ingeschakeld, de stemtaal wordt gebruikt in plaats van de algemene taalinstelling van NVDA.

Selecteer eerst een symbool uit de symbolenlijst als u een symbool wilt aanpassen. U kunt de symbolen filteren door het symbool of een deel van de vervanging van het symbool in te voeren in het vak bewerken op Filter.

U kunt nieuwe symbolen toevoegen door op de knop toevoegen te drukken In het dialoogvenster dat verschijnt voert u het symbool in en vervolgens drukt u op de OK-knop. Pas daarna de velden aan voor het nieuwe symbool zoals u dat voor andere symbolen zou doen.

U kunt een eerder ingevoerd symbool verwijderen door op de knop Verwijderen te drukken.

Als u klaar bent, drukt u op Ok om de wijzigingen op te slaan of op Annuleren om deze niet door te voeren.

In geval van complexe symbolen kan het nodig zijn in het veld 'Vervangen door' bepaalde samengestelde verwijzingen van de gematchte tekst op te nemen. Voor een patroon dat overeenkomt met een complete datum, bij voorbeeld, zou \1, \2, en \3 in het veld moeten komen te staan, om er voor te zorgen dat een juiste vervanging door de corresponderende delen van de datum plaats vindt. In het veld 'Vervangen door' moeten normale (enkelvoudige) backslashes derhalve worden verdubbeld,u moet bijv. "a\\b" typen om "a\b" als vervanging te krijgen.

12.2.3. Invoerhandelingen

In dit dialoogvenster kunt u toetsen voor invoerhandelingen op het toetsenbord, knoppen op de brailleleesregel, etc. instellen voor het uitvoeren van NVDA commando's.

Alleen commando's die toepasbaar zijn vlak voordat u het dialoogvenster opent, worden getoond. Als u bij voorbeeld commando's wilt instellen die te maken hebben met bladermodus, dan moet u het dialoogvenster Invoerhandelingen openen,wanneer u zich in de bladermodus bevindt.

De boomstructuur in dit dialoogvenster toont alle beschikbare NVDA commando's die per categorie gegroepeerd zijn. U kunt ze filteren door een of meer woorden van de commandonaam in willekeurige volgorde in te voeren in het bewerkingsvak “Filteren op”. Onder elk commando treft u de ermee verbonden handeling aan.

Om een invoerhandeling aan een commando toe te voegen selecteert u het commando en drukt u op de knop Toevoegen. Voer vervolgens de gewenste invoerhandeling uit; bij voorbeeld door het indrukken van een toets op het toetsenbord of een knop op een brailleleesregel. Vaak kan de reikwijdte van een invoerhandeling verschillen. Als u bij voorbeeld een toets op het toetsenbord indrukt,wilt u mogelijk dat dit specifiek voor de huidige toetsenbordindeling geldt (d.w.z. desktop of laptop) of mogelijk wilt u dat dit voor beide geldt. Desgewenst kunt u via een menu de relevante optie instellen.

Om de aan een commando verbonden invoerhandeling ongedaan te maken, selecteert u de invoerhandeling en drukt u op de knop Ongedaan maken.

De categorie Geëmuleerde systeemtoetsenbordtoetsen bevat NVDA commando's welke toetsen op het systeemtoetsenbord emuleren. Deze geëmuleerde systeemtoetsenbordtoetsen kunnen gebruikt worden om een systeemtoetsenbord rechtstreeks vanaf uw brailleleesregel te bedienen. Om een geëmuleerde invoerhandeling toe te voegen selecteert u de categorie Geëmuleerde systeemtoetsenbortoetsen en drukt u op the knop Toevoegen. Druk vervolgens op de toets van het toetsenbord die u wilt emuleren. Hierna is de toets beschikbaar via de categorie Geëmuleerde systeemtoetsenbortoetsen en kunt u er een invoerhandeling aan toekennen zoals hierboven beschreven.

Merk op:

Als u klaar bent met het aanbrengen van de wijzigingen drukt u op de knop OK om de wijzigingen op te slaan of op de knop Annuleren als u geen wijzigingen wilt doorvoeren.

12.3. De configuratie opslaan en opnieuw laden

Als er wijzigingen worden aangebracht in de instellingen van NVDA worden deze automatisch opgeslagen bij het afsluiten van het programma. Dit is de standaardinstelling, maar u kunt dit veranderen onder Algemeen in het menu Opties. U kunt gewijzigde instellingen te allen tijde handmatig opslaan. Hiervoor gaat u in het NVDA-menu naar Configuratie opslaan.

Als het nodig is om terug te gaan naar een eerder opgeslagen configuratie, bij voorbeeld omdat u een vergissing hebt gemaakt bij het veranderen van de instellingen, kiest u in het NVDA-menu Terug naar opgeslagen configuratie. U kunt de configuratie van NVDA ook terugzetten naar de oorspronkelijke instellingen door in het NVDA-menu “Zet NVDA terug naar fabrieksinstellingen" te kiezen.

De volgende toetscombinaties kunnen ook handig zijn:

Naam Desktoptoets Laptoptoets Beschrijving
Configuratie opslaan NVDA+control+c NVDA+control+c Hiermee worden de huidige instellingen opgeslagen zodat deze niet verloren gaan als NVDA wordt afgesloten.
Configuratie terugzetten NVDA+control+r NVDA+control+r Door eenmaal drukken worden de instellingen hersteld zoals deze waren toen u de configuratie de laatste keer hebt opgeslagen. Bij driemaal drukken worden de fabrieksinstellingen hersteld.

12.4. Configuratieprofielen

Het kan voorkomen dat u bepaalde instellingen wilt die gelden voor bepaalde situaties. Zo kan het zijn dat u wilt dat "inspringen melden" aan staat als u een tekst aan het bewerken bent, of dat het melden van opmaakeigenschappen zoals lettertype, grootte, etc. is ingeschakeld als u tekst naleest ter correctie. Dit kunt u in NVDA doen met behulp van configuratieprofielen.

Een configuratieprofiel bevat uitsluitend de instellingen die gewijzigd worden bij het bewerken van het profiel. De meeste instellingen kunnen in een configuratieprofiel worden aangepast behalve waar het gaat om instellingen die gelden voor NVDA in zijn geheel. Deze vindt u in de categorie Algemeen van het dialoogvenster Instellingen van NVDA.

U kunt Configuratieprofielen handmatig activeren, hetzij via een dialoog dan wel door persoonlijke, toegevoegde invoerhandelingen. Ze kunnen ook automatisch geactiveerd "worden met behulp van een zogenaamde "trigger". Het overschakelen naar een applicatie, bij voorbeeld, kan de "trigger" zijn die een bepaald configuratieprofiel activeert.

12.4.1. Basisbeheer

U kunt configuratieprofielen beheren door in het NVDA-menu Configuratieprofielen te selecteren. U kunt hiervoor ook de volgende toetscombinatie gebruiken:

Het eerste element in dit dialoogvenster is de profiellijst waaruit u een van de beschikbare profielen kunt selecteren. Bij het openen van het dialoogvenster wordt het profiel dat u aan het bewerken bent, geselecteerd. Verder wordt van de actieve profielen aangegeven of ze handmatig, of automatisch (via trigger), worden aangezet en / of dat ze in bewerking zijn.

U kunt een profiel hernoemen of verwijderen door respectievelijk op de knop "Hernoemen" of "Verwijderen" te drukken.

U sluit het dialoogvenster met de knop "Sluiten".

12.4.2. Een Profiel aanmaken

U kunt een profiel aanmaken door op de knop "Nieuw" te drukken.

In het dialoogvenster Nieuw Profiel, kunt u een naam voor het profiel opgeven. Hier selecteert u ook hoe dit profiel gebruikt moet worden. Als u het profiel uitsluitend handmatig wilt gebruiken, selecteert u "handmatigactiveren", wat de standaardinstelling is. In het andere geval selecteert u een trigger die dit profiel automatisch moet activeren. Als u geen naam voor het profiel hebt ingevoerd, zal gemakshalve bij het selecteren van een trigger de ermee verbonden naam worden overgenomen. Verderop leest u meer informatie over triggers.

Door op OK te drukken wordt het profiel aangemaakt en het dialoogvenster gesloten. Vervolgens kunt u het profiel bewerken.

12.4.3. Handmatig activeren

U kunt een profiel handmatig activeren door een profiel te selecteren en dan op de knop Handmatig Activeren te drukken Naast een handmatig geactiveerd profiel blijft het mogelijk met behulp van triggers andere profielen aan te zetten, maar de instellingen van een handmatig geactiveerd profiel krijgen prioriteit ten koste van de automatische instellingen. Als er bij voorbeeld voor de huidige toepassing een profiel automatisch (via een trigger)is geactiveerd en als in dat profiel het melden van links is ingeschakeld terwijl in het handmatig geactiveerde profiel dit niet is gebeurd, dan worden links niet gemeld. Als u echter de stem in het via een trigger geactiveerde profiel hebt veranderd, maar als u die niet gewijzigd hebt in het handmatig geactiveerde profiel, dan zal de stem uit het automatisch (via trigger) geactiveerde profiel worden gebruikt. Instellingen die u wijzigt worden opgeslagen in het handmatig geactiveerde profiel. U kunt een dergelijk profiel déactiveren door het te selecteren en op de knop "Handmatig déactiveren" te drukken.

12.4.4. Triggers

Door in het dialoogvenster Configuratieprofielen op de knop Triggers te drukken, kunt u instellen welke profielen met behulp van de verschillende triggers automatisch geactiveerd moeten worden.

In de lijst staan de volgende beschikbare Triggers:

Om het profiel te wijzigen dat automatisch moet worden geactiveerd voor een bepaalde triggerselecteert u eerst de trigger en vervolgens het gewenste profiel in de lijst met profielen. Als u niet wilt dat er een profiel wordt gebruikt, selecteert u "(normale configuratie)".

Druk op de knop Sluiten om naar het dialoogvenster Configuratieprofielen terug te gaan.

12.4.5. Een Profiel bewerken

Als u handmatig een profiel hebt geactiveerd, worden alle door u gewijzigde instellingen in dat profiel opgeslagen. Als dat niet het geval is,zullen wijzigingen die u in de instellingen aanbrengt worden opgeslagen in het meest recente door een trigger geactiveerde profiel. Als u bij voorbeeld een profiel gekoppeld hebt aan de toepassing Kladblok, dan zullen, zodra u naar Kladblok overschakelt, gewijzigde instellingen naar dat profiel worden opgeslagen. Als er geen handmatig geactiveerd profiel is, en er ook geen sprake is van een automatisch geactiveerd profiel dan worden gewijzigde instellingen opgeslagen in de normale configuratie.

Om het profiel dat gekoppeld is aan alles voorlezen te bewerken, moet u dat profiel handmatig activeren.

12.4.6. Triggers tijdelijk uitschakelen

Het kan van pas komen dat alle triggers tijdelijk kunnen worden uitgeschakeld. U wilt bij voorbeeld een handmatig geactiveerd profiel of de normale configuratie bewerken zonder last te hebben van door triggers geactiveerde profielen Dit kunt u doen door een vinkje te zetten in het selectievakje bij "Alle triggers tijdelijk uitschakelen" in het dialoogvenster Configuratieprofielen.

Om vanaf een willekeurige plaats Triggers in of uit te schakelen wijst u een aangepaste invoerhandeling toe met behulp van het dialoogvenster Invoerhandelingen.

12.4.7. Een profiel activeren met behulp van invoerhandelingen

Aan elk profiel dat u toevoegt, kunt u een of meer invoerhandelingen toekennen om het te activeren. Standaard zijn aan configuratieprofielen geen invoerhandelingen toegekend. U kunt handelingen toevoegen om een profiel te activeren met behulp van het dialoogvenster Invoerhandelingen #InputGestures]. Elk profiel heeft een eigen aanduiding in de categorie configuratieprofielen. Wanneer u een profiel hernoemt, blijven alle handelingen die u eerder bewerkte beschikbaar. Met het verwijderen van een profiel worden de daaraan verbonden handelingen ook verwijderd.

12.5. De Locatie van Configuratiebestanden

Als u een draagbare versie van NVDA hebt, worden alle instellingen en add-ons opgeslagen in een sub-map genaamd user config. Deze map bevindt zich in de NVDA hoofdmap.

Als u NVDA op een laptop of pc hebt geïnstalleerd, worden alle instellingen en add-ons opgeslagen in een aparte map die te vinden is in de map van de aangemelde gebruiker onder de Windows gebruikersprofielen. Dit betekent dat elke gebruiker met de door hem- of haarzelf ingestelde configuratie van NVDA kan werken. Om de hoofdmap met instellingen van een willekeurige plaats te openen gebruikt u het dialoogvenster Invoerhandelingen #InputGestures] om zo een aangepaste invoerhandeling toe te voegen. Ook kunt u in geval van een geïnstalleerde versie van NVDA via menu start naar programma's -> NVDA -> de map gebruikersconfiguratie verkennen.

De NVDA-instellingen voor aanmeldingsscherm en UAC-schermen zijn opgeslagen in de systemConfig-map die zich in de hoofdmap van de NVDA-installatie bevindt. In het algemeen moet u niets veranderen aan deze configuratie. Om de instellingen van NVDA voor het aanmeldscherm of de UAC-schermen (gebruikersaccountbeheer) aan te passen, brengt u de gewenste wijzigingen aan terwijl u bij Windows bent aangemeld. Vervolgens slaat u de configuratie op waarna u in de categorie Algemeen van het dialoogvenster Instellingen van NVDA op de knop "Huidige Instellingen van NVDA gebruiken bij Windows-aanmelding", drukt.

13. Het menu Extra

13.1. Logboek weergeven

Door Logboek weergeven te kiezen in het NVDA-menu onder Extra kunt u alles bekijken wat er in het logboek is vastgelegd vanaf het moment dat u NVDA de laatste keer startte tot het moment van openen van het logboek. Met de toetscombinatie NVDA+F1 opent u het logboekvenster en dit toont informatie voor ontwikkelaars over het huidige navigatorobject.

U kunt niet alleen de inhoud van het logbestand lezen, maar er ook een kopie van opslaan of de inhoud van het scherm vernieuwen zodat ook de gegevens worden getoond die werden vastgelegd na openen van het logbestand.

Dit kunt u doen via het Logboek-menu (alt+l).

13.2. Spraakweergavevenster (schermweergave gesproken tekst)

Voor goedziende softwareontwikkelaars of mensen die NVDA demonstreren voor een goedziend publiek is er een zwevend kader waarin alles op het scherm wordt getoond wat NVDA bezig is voor te lezen.

Om het spraakweergavevenster in te schakelen zet u een vinkje voor spraakweergavevenster onder Extra in het NVDA-menu. Haal dit vinkje weg om de speech viewer uit te schakelen.

In het spraakweergavevenster treft u een selectievakje aan met de tekst "spraakweergave tonen bij opstarten". Als het vakje is aangevinkt, opent het spraakweergavevenster zich zodra NVDA wordt gestart. Het spraakweergavevenster zal in principe elke keer dat het wordt geopend dezelfde plaats en grootte hebben als toen het de laatste keer gesloten werd.

Als het spraakweergavevenster ingeschakeld is, wordt de getoonde tekst voortdurend vernieuwd om het voorlezen bij te houden. Maar klikt u in of verplaatst u de focus naar het viewer venster, dan wordt het verversen van de tekst tijdelijk gestopt. U kunt zo gemakkelijk de getoonde tekst selecteren en kopiëren.

Als u het Spraakweergavevenster altijd en overal wilt kunnen in- of uischakelen, kunt u daarvoor aangepaste invoerhandelingen aanmaken met behulp van Invoerhandelingen koppelen onder Opties.

13.3. Braille Viewer (Brailleweergavevenster)

Voor goedziende softwareontwikkelaars of voor mensen die NVDA demonstreren aan een goedziend publiek is er een zwevend kader waarin alle brailleuitvoer met het tekstequivalent voor elk brailleteken op het scherm wordt weergegeven. De braille viewer (brailleweergavevenster) kan tegelijk met een fysieke leesregel worden gebruikt, het aantal cellen komt overeen met het aantal op het fysieke apparaat. Als de braille viewer ingeschakeld is, wordt de inhoud van het venster voortdurend ververst met wat er weergegeven wordt op de fysieke leesregel.

Om het brailleweergavevenster in te schakelen zet u een vinkje voor brailleweergavevenster onder Extra in het NVDA-menu. Haal het vinkje weg om het uit te schakelen.

Fysieke brailleleesregels zijn uiteraard der zaak voorzien van knoppen om vooruit of terug te scrollen; om scrollen met de braille viewer mogelijk te maken kunt u in het dialoogvenster Invoerhandelingen een sneltoets toewijzen waarmee u de brailleweergave 'terug- en vooruit scrollt'

In het braille weergavevenster treft u een selectievakje aan met het bijschrift 'braille viewer tonen bij start". Als dit vakje is aangevinkt, opent de braille viewer wanneer NVDA wordt gestart. Het brailleweergavevenster zal in principe elke keer dat het wordt geopend dezelfde plaats en grootte hebben als toen het de laatste keer gesloten werd.

Het brailleweergavevenster heeft een selectievakje met als label cel-routing via muisbeweging". Als standaardinstelling geldt dat dit vakje niet is aangevinkt. Als het vakje is aangevinkt, zal het bewegen van de muis boven een braillecel ertoe leiden dat het commando "routeer naar braillecel" voor die cel wordt geactiveerd. Hier wordt vaak mee gewerkt om de muisaanwijzer te verplaatsen of om een besturingselement te activeren. Dit kan nuttig zijn om te testen of NVDA in staat is map a correct van braillecel terug te halen. Om te voorkomen dat onbedoeld naar cellen wordt gerouteerd wordt het commando met een vertraging uitgevoerd. Er moet met de muis bewogen worden tot dat deze groen kleurt. De cell begint lichgeel gekleurd, gaat over in oranje en wordt dan plotseling groen.

13.4. Python-console

Het NVDA Python-console, dat u aantreft in het NVDA-menu onder Extra, is een ontwikkelinstrument dat goed van pas komt bij het oplossen van bugs, algemene inspectie van het inwendige van NVDA of het inspecteren van de toegankelijkheidsopbouw van een toepassing. Voor meer informatie gaat u naar de NVDA Developer Guide.

13.5. Add-Ons Beheren

Met "Add-ons Beheren" onder Extra in het NVDA menu kunt u uitbreidingspakketten voor NVDA installeren, verwijderen alsmede in- en uitschakelen. Deze pakketten worden door de NVDA gemeenschap beschikbaar gesteld en ze bevatten aangepaste programmacode die het mogelijk maakt bepaalde functies van NVDA uit te breiden of te wijzigen. Ook zijn er Add-ons voor ondersteuning van extra brailleleesregels en spraaksynthesizers.

In het dialoogvenster "Add-ons Beheren" vindt u een lijst met alle geïnstalleerde Add-ons die op het moment in uw gebruikersconfiguratiemap staan. Van elke Add-on wordt de pakketnaam, status, versie en auteur weergegeven. Door een Add-on te selecteren en dan op de knop "Over Add-on" te klikken kunt u meer informatie opvragen, zoals een beschrijving en de URL. Als er voor de geselecteerde Add-on hulpinformatie beschikbaar is, kunt u deze raadplegen door op de knop "Add-on Help" te drukken.

U kunt op Internet naar beschikbare Add-ons bladeren en deze desgewenst installeren door op de knop "Add-ons toevoegen" te klikken. U komt dan op de NVDA Add-ons pagina. -Als NVDA op uw computer is geïnstalleerd,en gestart is, kunt u een Add-on rechtstreeks vanuit de browser openen en installeren volgens de hieronder beschreven procedure. Werkt u met een draagbare kopie van NVDA, dan slaat u de Add-on op en volgt u onderstaande instructies.

Om een eerder verkregen Add-on te installeren drukt u op de knop "Installeren". U gaat dan naar een uitbreidingspakket, een bestand met de extensie "*.nvda-addon", dat ergens op uw computer of op een netwerk staat. Zodra u op de knop "Openen" drukt, zal de installatieprocedure beginnen.

Bij aanvang van de installatie zal NVDA vragen of u de desbetreffende Add-on daadwerkelijk wilt installeren. Aangezien de functionaliteit van Add-ons binnen NVDA niet beperkt wordt, wat in theorie inhoudt dat toegang verkregen wordt tot uw persoonlijke gegevens alsmede het gehele systeem, is het bij de geïnstalleerde versie van NVDA belangrijk alleen Add-ons te installeren waarvan u de herkomst vertrouwt. Als de Add-on eenmaal is geïnstalleerd, moet NVDA herstart worden om de Add-on te activeren. Zonder herstart zal voor die Add-on de status "Installeren" worden weergegeven.

U kunt een Add-on verwijderen door deze in de lijst te selecteren en vervolgens op de knop "Verwijderen" te drukken. U wordt nu gevraagd of u de Add-on inderdaad wilt verwijderen. Als u de vraag met ja beantwoordt, wordt de Add-on verwijdert. Net zoals bij het installeren moet ook bij het verwijderen van een Add-on NVDA opnieuw gestart worden. Zolang dit niet gebeurt, wordt voor die Add-on als status "Verwijderen" weergegeven.

Om een add-on uit te schakelen drukt u op de knop ' Add-on Uitschakelen' Om een eerder uitgeschakelde add-on in te schakelen drukt u op de knop 'Add-on Inschakelen' U kunt een add-on uitschakelen als de status van de add-on als werkend of ingeschakeld wordt aangemerkt. Een add-on kan worden ingeschakeld indien de status wordt omschreven als 'uitgeschakeld'. Telkens wanneer de knop 'In- / Uitschakelen'wordt ingedrukt geeft de statusvermelding van de add-on de wijziging te zien die geldt na herstart van NVDA. Als een add-on eerder werd uitgeschakeld, zal 'ingeschakeld (werkend) na een herstart' als status worden vermeld. Als een add-on eerder werd'ingeschakeld (werkend)', zal"uitgeschakeld na een herstart' als status worden vermeld. Evenals bij het installeren en verwijderen van add-ons, moet u NVDA opnieuw starten om de wijzigingen door te voeren.

Door op de knop "Sluiten" te drukken wordt het dialoogvenster "Add-ons Beheren" gesloten. Als u add-ons hebt geïnstalleerd, verwijderd of de status ervan hebt gewijzigd, zal NVDA vragen of u eerst NVDA opnieuw wilt starten om de wijzigingen van kracht te laten worden.

Sommige oudere add-ons zijn mogelijk niet meer compatibel met de versie van NVDA die u gebruikt. Wanneer u een oudere versie van NVDA, gebruikt zijn sommige nieuwe add-ons mogelijk ook niet compatibel. Wanneer u probeert een incompatibele add-on te installeren zal dit een foutmelding opleveren waarin wordt uitgelegd waarom de add-on als niet compatibel wordt beschouwd. U kunt deze incompatibele add-ons inspecteren dor op de knop "Incompatibele add-ons bekijken" te drukken, waarmee u de incompatibele add-ons manager opent.

Als u Add-Ons Beheren altijd en overal wilt kunnen oproepen, kunt u daarvoor aangepaste invoerhandelingen aanmaken met behulp van Invoerhandelingen koppelen onder Opties.

13.5.1. Incompatibele Add-ons Manager

Met de Manager Incompatibele Add-ons, die u bereikt via de knop "Incompatibele add-ons bekijken" in Add-ons Beheren, kunt u incompatibele add-ons, inspecteren en nagaan waarom ze als niet compatibel beschouwd worden. Add-ons worden als incompatibel beschouwd wanneer ze niet zijn bijgewerkt waardoor ze niet kunnen werken met significante aanpassingen in NVDA, of wanneer ze afhankelijk zijn van een optie die niet beschikbaar is in de versie van NVDA die u gebruikt. De Manager incompatibele add-ons geeft een beknopte uitleg over het doel ervan en tevens wordt de versie van NVDA gemeld. De incompatibele add-ons worden weergegeven in een lijst met de volgende kolommen:

  1. Pakket,dhe naam van de add-on
  2. Versie, de versie van de add-on
  3. Reden incompatibel, uitleg waarom addon als incompatibel wordt beschouwd

    De Manager incompatible add-ons heeft ook een knop "Over add-on...". Door op deze knop te drukken laat het dialoogvenster de volledige details van de add-on zien, wat handig is als u contact opneemt met de maker van de add-on.

    ++ Draagbare versie aanmaken ++[CreatePortableCopy] Hiermee opent u een dialoogvenster dat u in staat stelt een draagbare kopie van NVDA aan te maken vanuit de geïnstalleerde versie. Zowel in het ene als in het andere geval geldt dat, wanneer u een draagbare versie van NVDA draait, er onder Extra in het NVDA-menu het desbetreffende item vermeld staat als "NVDA op deze PC installeren" (in plaats van "Draagbare versie aanmaken').

Het dialoogvenster dat u in staat stelt een draagbare versie van NVDA aan te maken of NVDA op deze PC te installeren, laat u een pad naar een map kiezen waarin NVDA de draagbare versie moet aanmaken of waarin NVDA moet worden geïnstalleerd.

In dit dialoogvenster kunt u het volgende in- of uitschakelen:

13.6. Hulpprogramma voor herstel van COM-registrfoutenn

Het installeren en deïnstalleren van programma's op een computer kan, er in bepaalde gevallen toe leiden dat COM DLL-bestanden niet langer in het register staan. Omdat COM Interfaces zoals IAccessible afhankelijk zijn van een correcte COM DLL registratie, kunnen zich problemen voordoen in het geval dat er bij de registratie iets fout is gegaan.

Dit kan bijv gebeuren na het installeren en deïnstalleren van Adobe Reader, Math Player en andere programma's.

Het ontbreken van een registeropname kan leiden tot problemen in browsers, desktop apps, de taakbalk en andere interfaces.

Met name kunnen navolgende problemen worden opgelost door dit hulpprogrammaatje uit te voeren:

13.7. Plugins herladen

Zodra deze optie wordt geactiveerd, zullen alle app modules en globale plugins opnieuw worden geladen zonder dat NVDA wordt herstart. Dit is handig voor ontwikkelaars.

14. Ondersteunde spraaksynthesizers

In deze rubriek vindt u informatie over spraaksynthesizers die door NVDA worden ondersteund. Een uitgebreidere lijst met gratis en betaalde spraaksynthesizers, die met NVDA compatibel zijn, vindt u onder extra stemmen op.

14.1. eSpeak NG

De eSpeak NG synthesizer is in NVDA ingebouwd en hiervoor hoeven geen drivers of andere componenten te worden geïnstalleerd. In Windows 7, 8 en 8.1 start NVDA standaard op met de eSpeak NG spraaksynthesizer. In Windows 10 wordt standaard ([Windows OneCore gebruikt. Bij gebruik van de draagbare versie van NVDA is de ingebouwde eSpeak NG synthesizer de ideale optie.

Voor elk van de stemmen die in eSpeak NG is opgenomen, is een andere taal beschikbaar. Er worden meer dan 43 talen door eSpeak NG ondersteund.

De klank van de stemmen kan worden aangepast.

14.2. Microsoft Spraak API versie 4 (SAPI 4)

Sapi 4 is een oudere Microsoft standaard voor softwarematige spraaksynthesizers. Voor gebruikers die reeds SAPI 4 synthesizers op hun systeem geïnstalleerd hebben, blijft NVDA deze ondersteunen. Microsoft ondersteunt deze standaard echter niet meer en de benodigde componenten worden door Microsoft niet langer beschikbaar gesteld.

Als hiervan gebruik wordt gemaakt in NVDA dan treft u alle geïnstalleerde spraakgenerators met de beschikbare stemmen aan in de categorie Spraak van het dialoogvenster Instellingen van NVDA of in Synth Settins Ring.

14.3. Microsoft Spraak API versie 5 (SAPI 5)

Sapi 5 is een Microsoft standaard voor softwarematige spraaksynthesizers. Op het internet zijn veel spraaksynthesizers te koop of gratis te downloaden die compatibel zijn met deze standaard. Waarschijnlijk is er op uw computer al minstens 1 SAPI 5 stem geïnstalleerd. Als hiervan gebruik wordt gemaakt in NVDA dan treft u alle geïnstalleerde spraakgenerators met de beschikbare stemmen aan in de categorie Spraak van het dialoogvenster Instellingen van NVDA of in Synth Settins Ring.

14.4. Microsoft Speech Platform

Het Microsoft Speech Platform biedt stemmen voor veel talen die normaalgesproken gebruikt worden bij de ontwikkeling van server-gebaseerde spraaktoepassingen. Deze stemmen kunnen ook met NVDA gebruikt worden.

Om van deze stemmen gebruik te maken dient u 2 componenten te installeren:

14.5. Windows OneCore-stemmen

In Windows 10 zijn nieuwe stemmen beschikbaar die bekend staan als "OneCore" of "mobiele" stemmen. Deze stemmen zijn er voor vele talen en ze reageren sneller dan de Microsoft-stemmen die beschikbaar zijn bij gebruik van Microsoft Speech API versie 5. In Windows 10 gebruikt NVDA standaard de Windows OneCore stemmen (eSpeak NG wordt in andere versies gebruikt).

Om nieuwe Windows OneCore-stemmen toe te voegen gaat u naar Spraakinstellingen in de systeeminstellingen van Windows. Kies de optie "Stemmen toevoegen" en zoek naar de gewenste taal. Van veel talen zijn meer varianten beschikbaar. "Verenigd Koninkrijk" en "Australië" zijn 2 voorbeelden van de varianten van het Engels. "Frankrijk", "Canada" en "Zwitserland" zijn beschikbaar als varianten van het Frans. Zoek eerst de algemene benaming van de gewenste taal (zoals Engels of Frans), om vervolgens de variant van uw keus in de lijst op te zoeken. Selecteer een taal of talen naar keuze en gebruik de knop "Toevoegen" om deze toe tevoegen. Eenmaal toegvoegd moet u NVDA opnieuw starten.

Een lijst met beschikbare talen en de installatieinstructie vindt u op de navolgende webpagina van Microsoft: https://support.microsoft.com/en-us/windows/appendix-a-supported-languages-and-voices-4486e345-7730-53da-fcfe-55cc64300f01

15. Ondersteunde Brailleleesregels

In deze rubriek treft u informatie aan over de brailleleesregels die door NVDA worden ondersteund.

15.1. Leesregels die automatische herkenning op de achtergrond ondersteunen

Zowel via USB als bluetooth kan NVDA veel brailleleesregels op de achtergrond automatisch detecteren. U kunt dit zo instellen door in de dialoog Braille-instellingen van NVDA de optie Automatisch te selecteren als de brailleleesregel van uw voorkeur. Deze optie staat standaard ingeschakeld.

De volgende leesregels ondersteunen automatische herkenning:

15.2. Freedom Scientific Focus/PAC Mate Series

Alle Focus en PAC Mate leesregels van Freedom Scientific worden ondersteund. De drivers voor de brailleleesregels van Freedom Scientific moeten op uw computer worden geïnstalleerd. Zonodig kunt u de drivers downloaden van https://support.freedomscientific.com/Downloads/Focus/FocusBlueBrailleDisplayDriver. Hoewel op deze pagina alleen de Focus 40 Blueleesregel wordt genoemd, ondersteunen deze drivers alleFocus en Packmate leesregels van Freedom Scientific. Wanneer u met een 64-bit versie van Windows werkt, en de drivers door een ander schermleesprogramma reeds geïnstalleerd werden, is het waarschijnlijk toch nodig de drivers van bovenstaande link te installeren omdat de bestanden die NVDA nodig heeft, zeer waarschijnlijk niet door de andere schermlezer zijn geïnstalleerd.

De standaardinstelling is dat NVDA automatisch deze leesregels detecteert en via USB of bluetooth een verbinding tot stand brengt. U kunt evenwel bij het configureren van de leesregel expliciet kiezen voor een "USB-" of "Bluetooth-poort" waarmee het te gebruiken verbindingstype wordt beperkt. Dit kan handig zijn als u de Focus leesregel met NVDA wilt verbinden via bluetooth en hem tegelijkertijd wilt opladen via de usb-aansluiting op uw computer.

De automatische brailleleesregeldetectie van NVDA herkent de leesregel ook op basis van USB of Bluetooth.

Bij gebruik van deze leesregel met NVDA zijn de volgende toetscombinaties van toepassing: (Voor meer details kunt u de documentatie bij deze leesregel raadplegen.)

Naam Toets (van leesregel)
Brailleregel terugscrollen topRouting1 (eerste braillecel)
Brailleregel vooruitscrollen topRouting20/40/80 (laatste braillecel)
Brailleregel terugscrollen leftAdvanceBar (linker advance-balk)
Brailleregel vooruitscrollen rightAdvanceBar (rechter advance-balk)
Braille koppelen wisselen linker GDF-knop+rechter GDF-knop
Functie linker WizWheel wisselen Linker WizWheel indrukken
Achteruit scrollen met gebruik van linker WizWheel Linker WizWheel omhoog
Vooruit scrollen met gebruik linker WizWheel Linker WizWheel omlaag
Functie rechter WizWheel wisselen Rechter WizWheel indrukken
Achteruitscrollen met gebruik van rechter WizWheel Rechter WizWheel omhoog
Vooruit sscrollen met gebruik van rechter WizWheel RechterWizWheel omlaag
Naar braillecel gaan Routing
BackSpace punt7
Entertoets punt8
Shift+tab spatiebalk+punt1+punt2
Tab spatiebalk+punt4+punt5
Pijl omhoog spatiebalk+punt1
Pijl omlaag spatiebalk+punt4
Ctrl+Pijl links spatiebalk+punt2
Ctrl+Pijl rechts spatiebalk+punt5
Pijl links spatiebalk+punt3
Pijl rechts spatiebalk+punt6
Home spatiebalk+punt1+punt3
End spatiebalk+punt4+punt6
Ctrl+Home spatiebalk+punt1+punt2+punt3
Ctrl+End spatiebalk+punt4+punt5+punt6
Alt spatiebalk+punt1+punt3+punt4
Alt+tab spatiebalk+punt2+punt3+punt4+punt5
alt+shift+tab-toets brailleSpatieBalk+punt1+punt2+punt5+punt6
windows+tab-toets brailleSpatieBalk+punt2+punt3+punt4
Escape spatiebalk+punt1+punt5
windows-toets spatiebalk+punt2+punt4+punt5+punt6
Spatiebalk braillespatiebalk
Windows+d (alle toepassingen minimaliseren) spatiebalk+punt1+punt2+punt3+punt4+punt5+punt6
Huidige regel weergeven spatiebalk+punt1+punt4
NVDA-menu spatiebalk+punt1+punt3+punt4+punt5

Voor de nieuwere Focusmodellen die uitgerust zijn met "rocker bar" toetsen (Focus 40, Focus 80 en Focus Blue):

Naam Toetscombinatie
Brailleregel naar vorige regel verplaatsen linkerRockerBarOmhoog, rechterRockerBarOmhoog
Brailleregel naar volgende regel verplaatsen linkerRockerBarOmlaag, rechterRockerBarOmlaag

Alleen voor de Focus 80:

Naam Toetscombinatie
Brailleregel terugscrollen linkerBumperBarOmhoog, rechterBumperBarOmhoog
Brailleregel verder scrollen linkerBumperBarOmlaag, rechterBumperBarOmlaag

15.3. Optelec ALVA 6 serie/protocol converter

Zowel de ALVA BC640 als de BC680 leesregel van Optelec worden ondersteund. U kunt een oudere Optelec-leesregel, zoals een Braille Voyager, desgewenst koppelen door gebruik te maken van een 'protocol converter' (protocolomvormer) van Optelec. U hoeft geen specifieke drivers te installeren om deze leesregels te gebruiken. Sluit de leesregel aan en pas de configuratie van NVDA aan voor het gebruik van deze leesregels.

Merk op dat NVDA mogelijk niet samenwerkt met een ALVA BC6-leesregel via een Bluetooth-verbinding als de koppeling tot stand is gebracht met behulp van het Bluetooth-hulpprogrammaatje van ALVA. Als u dit hulpprogrammaatje gebruikt hebt om de koppeling tot stand te brengen en NVDA uw leesregel niet detecteert, raden we u aan uw ALVA-leesregel op de reguliere manier te koppelen door middel van de Bluetooth-instellingen van Windows.

Merk op dat, hoewel sommige leesregels wel een brailletoetsenbord hebben, ze zelf standaard voor de omzetting van braille naar tekstzorgen. Dit houdt in dat het brailleinvoersysteem van NVDA in de standaardsituatie niet gebruikt wordt, m.a.w. dat het instellen van een brailleïnvoertabel geen effect) heeft. Bij ALVA-leesregels die voorzien zijn van recente firmware, kan de HID-toetsenbordsimulatie door middel van een invoerhandeling uitgeschakeld worden.

Bij gebruik van deze leesregels met NVDA zijn de volgende toetscombinaties van toepassing: (Voor meer details kunt u de documentatie bij deze leesregels raadplegen.)

Naam Toets
Brailleregel achteruit scrollen t1, etouch1
Brailleregel naar voorafgaande regel brengen t2
Naar huidige focus verplaatsen t3
Brailleregel naar volgende regel brengen t4
Brailleregel vooruit scrollen t5, etouch3
Naar braillecel gaan| Routing
tekstopmaakg onder braillecel melden secondaire routing
HID-toetsenbordsimulatie in- of uitschakelen t1+spEnter
Naar bovenste regel verplaatsen in leesmodus t1+t2
Naar onderste regel verplaatsen in leesmodus t4+t5
Braille koppelen wisselen t1+t3
Titel weergeven etouch2
Statusbalk weergeven etouch4
Shift+Tabtoets Sp1
Alt-toets Sp2, alt
Escape-toets Sp3
Tab-toets Sp4
Pijltoets omhoog SpUp
Pijltoets omlaag SpDown
Pijltoets naar links SpLinks
Pijltoets naar rechts SpRechts
Enter-toets spEnter, enter
Datum/tijd weergeven sp2+sp3
NVDA-Menü Sp1+Sp3
Windows-Toets+D (alle toepassingenn minimaliseren) Sp1+Sp4
windows toets+b(focus op systeemvak) sp3+sp4
Windows-Toets Sp1+Sp2, Windows
Alt+Tabtoets Sp2+Sp4
control+home-toets t3+spOmhoog
control+end-toets t3+spOmlaag
home-toets t3+spLinks
end-toets t3+spRechts
control-toets control

15.4. Handy Tech Leesregels

NVDA ondersteunt de meeste via usb-gekoppelde of blutooth-verbonden dan wel op de sereële poort aangesloten leesregels van Handy Tech.de/]. Voor sommige oudere USB-leesregels moeten de USB-drivers van Handy Tech op uw computer worden geïnstalleerd. -Bovendien moet u de universele driver van Handy Tech installeren. Deze vindt u op ftp://ftp.handytech.de/public/Software/BrailleDriver/bsd1206a.exe

De volgende leesregels worden niet zonder meer ondersteund, maar ze kunnen wel gebruikt worden met behulp van het universele stuurprogramma van [Handy Tech dat te vinden is op en een NVDA add-on:

Naam Toets
Brailleregel achteruit scrollen Links, omhoog, b3
Brailleregel vooruit scrollen Rechts, omlaag, b6
Een regel naar boven B4
Een regel naar beneden B5
Naar braillecel springen Routing
Shift+Tabtoets esc, links triple actietoets omhoog+omlaag
Alt-Toets B2+B4+B5
Escape-Toets B4+B6
Tabtoets Enter, rechter triple actietoets omhoog+omlaag
Enter-toets esc+enter, linker+rechter triple actietoets omhoog+omlaag, joystickAction
Pijltoets omhoog joystickUp
Pijltoets omlaag joystickDown
Pijltoets links joystickLeft
Pijltoets rechts joystickRight
NVDA-Menü B2+B4+B5+B6
braille koppelen wisselen b2
braillecursor in- of uitschakelen b1
focuscontextweergave in- of uitschakelen b7
brailleinvoer in- of uitschakelen spatie+b1+b3+b4 (spatie+hoofdletter B)

15.5. MDV Lilli

De Lilli brailleleesregel die verkrijgbaar is op MDV wordt ondersteund. U hoeft geen specifieke drivers te installeren om deze leesregel te gebruiken. Sluit de leesregel aan en pas de configuratie van NVDA aan voor het gebruik van deze leesregel.

Deze leesregel heeft geen ondersteuning voor de op de achtergrond uitgevoerde automatische leesregelherkenning van NVDA.

Bij gebruik van deze leesregel met NVDA zijn de volgende toetscombinaties van toepassing: (Voor meer details kunt u de documentatie bij deze leesregel raadplegen.)

Naam Toets
Brailleregel achteruit scrollen LF
Brailleregel vooruit scrollen RG
Brailleregel naar vorige regel bewegen UP
Brailleregel naar volgende regel bewegen DN
Cursor naar Braillecel verplaatsen route
Shift+Tabtoets SLF
Tabtoets SRG
Alt+Tabtoets SDN
Alt+Shift+Tabtoets SUP

15.6. Brailleleesregels van Baum/HumanWare/APH/Orbit

Verscheidene brailleleesregels van Baum, HumanWare, APH and Orbit worden ondersteund, voor zover deze via usb of Bluetooth dan wel serieel verbonden worden. Hiertoe behoren:

Enkele andere Baum-leesregels zouden wellicht ook kunnen werken, maar dit is nog niet getest.

Als u leesregels die geen gebruik maken van HID via USB aansluit , moett u eerst de USB drivers installeren die door de fabrikant beschikbaar worden gesteld. De VarioUltra en Pronto! gebruiken HID. De Refreshabraille en Orbit Reader 20 kunnen van HID gebruik maken als ze op de juiste manier worden geconfigureerd.

De USB seriële modus van de Orbit Reader 20 wordt momenteel alleen in Windows 10 ondersteund. Doorgaans moet in plaats daarvan de USB HID-modus worden gebruikt.

Bij gebruik van deze leesregels met NVDA zijn de volgende toetscombinaties van toepassing. Waar de toetsen zich bevinden, leest u in de documentatie bij de leesregels.

Naam Toets
Brailleregel terugscrollen d2
Brailleregel vooruit scrollen d5
Brailleregel naar vorige regel verplaatsen d1
Brailleregel naar volgende regel verplaatsen d3
Cursor naar braillecel verplaatsen routing

Voor leesregels die een Joystick hebben, geldt:

Naam Toets
Toets "pijl omhoog" omhoog
Toets "Pijl omlaag" omlaag
Toets "Pijl links" links
Toets "Pijl rechts" rechts
Enter-toets selecteren

15.7. Hedo Profiline usb

De Profiline usb leesregels van hedo Reha-Technik worden ondersteund. U moet eerst de usb-driver van de fabrikant installeren.

Deze leesregel heeft geen ondersteuning voor de op de achtergrond uitgevoerde automatische leesregelherkenning van NVDA.

Bij gebruik van deze leesregel met NVDA zijn de volgende toetscombinaties van toepassing: (Voor meer details kunt u de documentatie bij deze leesregel raadplegen.)

Naam Toets
Brailleregel terugscrollen K1
Brailleregel vooruit scrollen K3
Brailleregel naar vorige regel verplaatsen B3
Brailleregel naar volgende regel verplaatsen B5
Cursor naar braillecel verplaatsen routing
Koppeling van leesregel omschakelen K2
alles lezen B6

15.8. Hedo MobilLine USB

De MobilLine usb leesregels van hedo Reha-Technik worden ondersteund. U moet eerst de usb-driver van de fabrikant installeren.

Deze leesregel heeft nog geen ondersteuning voor de op de achtergrond uitgevoerde automatische leesregelherkenning van NVDA.

Bij gebruik van deze leesregel met NVDA zijn de volgende toetscombinaties van toepassing: (Voor meer details kunt u de documentatie bij deze leesregel raadplegen.)

Naam Toets
Brailleregel terugscrollen K1
Brailleregel vooruit scrollen K3
Brailleregel naar vorige regel verplaatsen B3
Brailleregel naar volgende regel verplaatsen B5
Cursor naar braillecel verplaatsen routing
Koppeling van leesregel omschakelen K2
alles lezen B6

15.9. HumanWare Brailliant BI/B Serie / BrailleNote Touch

De brailleleesregels uit de serie BI en B van HumanWare, waaronder de BI 14, BI 32, BI 20X, BI 40, BI 40X en B 80, worden ondersteund, voor zover ze via USB of bluetooth verbonden zijn. Als u de leesregels via usb, waarbij het protocol op HumanWare is ingesteld, wilt aansluiten, moet u eerst de usb-drivers van de fabrikant installeren. USB drivers zijn niet nodig als u van het OpenBraille protocol gebruik maakt.

Aanvullend worden ook de volgende toestellen ondersteund en hiervoor hoeven geen speciale drivers te worden geïnstalleerd.

Bij gebruik van de Brailliant BI/B en de BrailleNote touch met NVDA zijn de volgende toetscombinaties van toepassing: (Voor meer details kunt u de documentatie bij deze leesregels raadplegen.)

15.9.1. Toegewezen toetsen die gelden voor Alle modellen

Naam Toets
Brailleregel terugscrollen Links
Brailleregel vooruit scrollen Rechts
Brailleregel naar vorige regel verplaatsen Omhoog
Brailleregel naar volgende regel verplaatsen Omlaag
Cursor naar braillecel verplaatsen routing
Leesregel koppelen aan/uit omhoog+omlaag
Toets Pijl omhoog Spatiebalk+Punt1
Toets Pijl omlaag Spatiebalk+Punt4
Toets Pijl links Spatiebalk+Punt3
Toets Pijl rechts Spatiebalk+Punt6
Shift+Tab-toets Spatiebalk+Punt1+Punt3
Tab-Toets Spatiebalk+Punt4+Punt6
Alt-Toets Spatiebalk+Punt1+Punt3+Punt4 (spatiebalk+m)
Escape-toets Spatiebalk+Punt1+Punt5 (spatiebalk+e)
Enter-toets Punt8
Windows-toets Spatiebalk+Punt3+Punt4
Alt+Tabtoets Spatiebalk+Punt2+Punt3+Punt4+Punt5 (spatiebalk+t)
NVDA Menu spatie+punt1+punt3+punt4+punt5 (spatie+n)
windows+d toets (alle toepassingen minimaliseren) spatie+punt1+punt4+punt5 (spatie+d)
alles lezen spatie+punt1+punt2+punt3+punt4+punt5+punt6

15.9.2. Toegewezen toetsen voor de Brailliant BI 32, BI 40 en B 80

Naam toets
NVDA Menu c1+c3+c4+c5 (commando n)
windows+d toets (alle toepassingen minimaliseren) c1+c4+c5 (commanod d)

|Alles lezen | c1+c2+c3+c4+c5+c6 | %kc:endInclude

15.9.3. Toegewezen toetsen voor de Brailliant BI 14

Naam Toets
Pijl Omhoog joystick naar boven
Pijl Omlaag joystick naar beneden
Pijl Links joystick naar links
Pijl Rechts joystick naar rechts
Enter-toets joystick actie

15.10. HIMS Braille Sense/Braille EDGE/Smart Beetle/Sync Braille Serie

NVDA ondersteunt de leesregelmodellen Braille Sense, Braille EDGE, Smart Beetle en Sync Braille van Hims die via USB of bluetooth kunnen worden aangesloten. Als u voor de USB-aansluiting kiest, moet u wel eerst de USB-drivers van HIMS op uw Systeem installeren. U kunt deze downloaden van: http://www.himsintl.com/upload/HIMS_USB_Driver_v25.zip

Bij gebruik van deze leesregels met NVDA zijn de volgende toetscombinaties van toepassing: (Voor meer details kunt u de documentatie bij deze leesregels raadplegen.)

Naam Toets
Cursor naar braillecel brengen routing
Brailleregel terugscrollen LinkerzijdeOmhoogScrollen, Rechterzijde OmhoogScrollen, LinkerScroll
Brailleregel vooruit scrollen LinkerzijdeOmlaagScrollen, RechterzijdeOmlaagScrollen, RechterScroll
Naar vorige regel verplaatsen LinkerzijdeOmhoogScrollen+RechterzijdeOmhoogScrollen
Naar volgende regel verplaatsen LinkerzijdeOmlaagScrollen+RechterzijdeOmlaagScrollen
Naar vorige regel verplaatsen in reviewmodus RechterPijlOmhoog
Naar volgene regel verplaatsen in reviewmodus RechterPijlOmlaag
Naar vorig teken verplaatsen in reviewmodus RechterPijlLinks
Naar volgend teken verplaatsen in reviewmodus RechterPijlRechts
Naar huidige focus verplaatsen LinkerzijdeOmhoogScrollen+LinkerzijdeOmlaagScrollen, RechterzijdeOmhoogScrollen+RechterzijdeOmlaagScrollen, LinkerScroll+RechterScroll
control-toets smartbeetle: F1, brailleedge:F3
windows-toets F7, smartbeetle:f2
alt-toets punt1+punt3+punt4+spatie, F2, smartbeetle:F3, brailleedge:f4
shift-toets f5
insert-toets punt2+punt4+spatie, F6

|Contextmenutoets | punt1+punt2+punt3+punt4+spatie, F8 |

Caps Locktoets punt1+punt3+punt6+spatie
tab-toets punt4+punt5+spatie, F3, brailleedge:F2
shift+alt+tab-toetscombinatie f2+f3+f1
alt+tab-toetscombinatie f2+f3
shift+tab-toetscombinatie punt1+punt2+spatie
end-toets punt4+punt6+spatie
control+end-toetscombinatie punt4+punt5+punt6+spatie
home-toets punt1+punt3+spatie, smartbeetle:f4
control+home-toetscombinatie punt1+punt2+punt3+spatie
alt+f4-toetscombinatie punt1+punt3+punt5+punt6+spatie
linker Pijltoets punt3+spatie, Linker PijlLinks
control+shift+PijlLinks-toetscombinatie punt2+punt8+spatie+f1
control+PijlLinks-toetscombinatie punt2+spatie
shift+alt+PijlLinks-toetscombinatie punt2+punt7+f1
alt+PijlLinks-toetscombinatie punt2+punt7
PijlRechts-toets punt6+spatie, Linker PijlRechts
control+shift+PijlRechts-toetscombinatie punt5+punt8+spatie+f1
control+PijlRechts-toetscombinatie punt5+spatie
shift+alt+PijlRechts-toetscombinatie punt5+punt7+f1
alt+PijlRechts-toetscombinatie punft5+punt7
pageUp-toets punt1+punt2+punt6+spatie
control+pageUp-toetscombinatie punt1+punt2+punt6+punt8+spatie
PijlOmhoog-toets punt1+spatie, linker pijl omhoog
control+shift+PijlOmhoog-toetscombinatie punt2+punt3+punt8+spatie+F1
control+PijlOmhoog-toets punt2+punt3+spatie
shift+alt+PijlOmhoog-toetscombinatie punt2+punt3+punt7+F1
alt+PijlOmhoog-toetscombinatie punt2+punt3+punt7
shift+PijlOmhoog-toetscombinatie Linker ScrollOmlaag+spatie
pageDown-toets punt3+punt4+punt5+spatie
control+pageDown-toetscombinatie punt3+punt4+punt5+punt8+spatie
PijlOmlaag-toets punt4+spatie, Linker PijlOmlaag
control+shift+PijlOmlaag-toetscombinatie punt5+punt6+punt8+spatie+F1
control+PijlOmlaag-toetscombinatie punt5+punt6+spatie
shift+alt+PijlOmlaag-toetscombinatie punt5+punt6+punt7+F1
alt+PijlOmlaag-toetscombinatie punt5+punt6+punt7
shift+PijlOmlaag-toetscombinatie spatie+Rechter ScrollOmlaag
escape-toets punt1+punt5+spatie, f4, brailleedge:f1
del-toets punt1+punt3+punt5+spatie, punt1+punt4+punt5+spatie
f1-toets punt1+punt2+punt5+spatie
f3-toets punt1+punt4+punt8+spatie
f4toets punt7+f3
windows+b-toetscombinatie punt1+punt2+f1
windows+d-toetscombinatie punt1+punt4+punt5+f1
control+inserttoetscominatie smartbeetle: f1+Rechter Scroll
alt+insert-toetscombinatie smartbeetle: f3+Rechter Scroll

15.11. Seika Brailleleesregels

De modellen Seika Version 3, 4 en 5 (40 cellen) en de Seika80 (80 cellen) van Nippon Telesoft worden ondersteund. Meer informatie over deze leesregels en over de benodigde drivers vindt u op https://en.seika-braille.com/down/index.html U moet eerst de usb-driver van de fabrikant installeren voordat u de leesregel op de computer aansluit.

Deze leesregel heeft nog geen ondersteuning voor de op de achtergrond uitgevoerde automatische leesregelherkenning van NVDA.

Bij gebruik van deze leesregel met NVDA zijn de volgende toetscombinaties van toepassing: (Informatie over de plaats van de toetsen vindt u in de documentatie bij deze leesregel.)

Naam Toets
Brailleregel terugscrollen links
Brailleregel vooruit scrollen rechts
Brailleregel naar vorige regel verplaatsen B3
Brailleregel naar volgende regel verplaatsen Br
Cursor naar braillecel verplaatsen routing
Koppeling van leesregel omschakelen b5
alles lezen B6
tab B1
shift+tab B2
alt+tab b1+b2
NVDA-menu links+rechts

15.12. Papenmeier Braillex Nieuwere Modellen

De volgende brailleleesregels worden ondersteund:

Deze leesregel heeft geen ondersteuning voor de op de achtergrond uitgevoerde automatische leesregelherkenning van NVDA.

Als BrxCom is geïnstalleerd, zal NVDA BrxCom gebruiken. BrxCom is een hulpprogramma waarmee invoer met de toetsen van de leesregel mogelijk is zonder tussenkomst van een schermlezer. Er zal binnenkort een nieuwe versie van BrxCom door Papenmeier worden uitgebracht die werkt met NVDA. Toetsinvoer is mogelijk met de modellen Trio en BRAILLEX Live.

De meeste leesregels hebben een gebruiksvriendelijke navigatiebalk (EAB = Easy Access Bar, waarmee intuïtief en snel gewerkt kan worden. De navigatiebalk kan in vier richtingen bewogen worden waarbij er als regel twee schakelpunten per richting zijn. De c-Serie en de Live-serie vormen hierop een uitzondering.

De modellen uit de c-serie en enkele andere leesregels hebben twee rijen routing toetsen waarvan de bovenste rij door NVDA gebruikt wordt om informatie over opmaak te krijgen. Door bij de modellen uit de c-serie één van de routing toetsen ingedrukt te houden en daarbij op de EAB (navigatiebalk) te drukken, wordt de staat van het tweede schakelpunt gesimuleerd. De leesregels uit de live-serie hebben maar één rij routing-toetsen en de EAB heeft 1 schakelpunt per richting. Het tweede schakelpunt kan worden gesimuleerd door een van de routing-toetsen in te drukken en de EAP in de daarmee overeenkomende richting te drukken. Door de linker-, rechter-, omhoog- en omlaagtoets (of de EAB) in te drukken en vast te houden wordt de bijbehorende actie herhaald.

In het algemeen beschikken deze leesregels over de volgende toetsen:

Naam Toets
l1 Linkertoets voor
l2 Linkertoets achter
r1 Rechtertoets voor
r2 Rechtertoets achter
omhoog Navigatiebalk eenmaal naar boven
omhoog2 Navigatiebalk tweemaal naar boven
links Navigatiebalk eenmaal naar links
links2 Navigatiebalk tweemaal naar links
rechts Navigatiebalk eenmaal naar rechts
rechts2 Navigatiebalk tweemaal naar rechts
omlaag Navigatiebalk eenmaal naar beneden
omlaag2 Navigatiebalk tweemaal naar beneden

De volgende toetscommando's zijn voor Papenmeier-Brailleleesregels beschikbaar:

Naam Toets
Brailleregel terugscrollen links
Brailleregel vooruitscrollen rechts
Brailleregel naar vorige regel verplaatsen omhoog
Brailleregel naar volgende regel verplaatsen omlaag
Cursor naar Braillecel verplaatsen Routing
Teken onder cursor voorlezen l1
Huidige navigatorobject activeren l2
Wissel Braille gekoppeld aann r2
Titel van actieve venster weergeven l1+omhoog
Statusbalk actieve venster weergeven l2+omlaag
Navigatorobject naar hoger niveau verplaatsen omhoog2
Navigatorobject één niveau naar beneden verplaatsen omlaag2
Navigatorobject naar volgende Object verplaatsen links2
Navigatorobject naar voorafgaand object verplaatsen rechts2
Tekstopmaak weergeven onder braillecel bovenste rij routingtoetsen

De Braillex Trio heeft vierr extra toetsen die zich voor het brailletoetsenbord bevinden. Van links naar rechts zijn dit:

Momenteel is de rechterduimtoets buiten gebruik. De twee binnenste toetsen zijn als spatietoets gedefinieerd.

Naam Toets
backspace-toets punt 7
enter-toets punt 8
escape-toets spatie + punt 7
pijl omhoog-toets spatie + punt 2
linker pijltoets spatie + punt 1
rechter pijltoets spatie + punt 4
pijl omlaag-toets spatie + puunt 5
Ctrl-toets lt+punt2
alt-toets lt+punt3
ctrl+escape-toets spatie + punt 1 2 3 4 5 6
tab-toets spatie + punt 3 7

15.13. Papenmeier Braille BRAILLEX Oudere Modellen

De volgende brailleleesregels worden ondersteund:

Merk op dat deze leesregels alleen via een seriële poort kunnen worden aangesloten. Dientengevolge hebben deze leesregels geen ondersteuning voor de op de achtergrond uitgevoerde automatische leesregelherkenning van NVDA. U moet de poort waarop de leesregel is aangesloten selecteren nadat u deze driver hebt gekozen in het dialoogvenster Brailleleesregel Selecteren.

Sommige leesregels hebben een gebruiksvriendelijke navigatiebalk (EAB = Easy Access Bar, waarmee intuïtief en snel gewerkt kan worden. De navigatiebalk kan in vier richtingen bewogen worden waarbij er als regel twee schakelpunten per richting zijn. Oudere toestellen hebben geen EAB; In plaats daarvan worden toetsen aan de voorkant gebruikt.

Doorgaans beschikken de leesregels over de volgende toetsen :

Naam Toets
l1 Linkertoets voor
l2 Linkertoets achter
r1 Rechtertoets voor
r2 Rechtertoets achter
up 1 Stap omhoog
up2 2 Stappen omhoog
left 1 Stap naar links
left2 2 Stappen naar links
right 1 Stap naar rechts
right2 2 Stappen naar rechts
dn 1 Stap omlaag
dn2 2 Stappen omlaag

In NVDA zijn de volgende toetscommando's voor Papenmeier-Brailleleesregels beschikbaar:

Toestellen met EAB:

Naam Toets
Brailleregel terugscrollen links
Brailleregel vooruitscrollen rechts
Brailleregel naar vorige regel verplaatsen omhoog
Brailleregel naar volgende regel verplaatsen omlaag
Cursor naar Braillecel verplaatsen Routing
Teken onder cursor voorlezen l1
Huidige navigatorobject activeren l2
Titel van actieve venster weergeven l1+omhoog
Statusbalk actieve venster weergeven l2+omlaag
Navigatorobject naar hoger niveau verplaatsen omhoog2
Navigatorobject één niveau naar beneden verplaatsen omlaag2
Navigatorobject naar volgende Object verplaatsen rechts2
Navigatorobject naar voorafgaand object verplaatsen links2
Tekstopmaak onder braillecel weergeven bovenste rij routingtoetsen

BRAILLEX Tiny:

Naam Toets
Teken onder cursor voorlezen l1
Huidige navigatorobject activeren l2
Brailleregel vooruitscrollen rechts
Brailleregel naar vorige regel verplaatsen omhoog
Brailleregel naar volgende regel verplaatsen omlaag
Braille koppelen wisselen r2
Navigatorobject naar hoger niveau verplaatsen r1+up
Navigatorobject één niveau naar beneden verplaatsen r1+dn
Navigatorobject naar voorafgaand Object verplaatsen r1+left
Navigatorobject naar volgende Object verplaatsen r1+right
Tekstopmaak onder braillecel weergeven Bovenste routingstrip
Titelweergeven l1+omhoog
Statusbalk weergeven l2+omlaag

BRAILLEX 2D Scherm:

Naam Toets
Teken onder cursor voorlezen l1
Huidige navigatorobject activeren l2
Documentopmaak weergeven reportf
Naar vorige regel gaan up/omhoog
Leesregel terugscrollen left/links
Leesregel vooruitscrollen| right/rechts
Naar volgende regel gaan dn/omlaag
Naar volgend object gaan left2/links2
Één niveau omhoog gaan up2/omhoog2
ÉÉn niveau omlaag gaan dn2/omlaag2
Naar voorafgaand object gaan right2/rechts2

15.14. HumanWare BrailleNote

NVDA ondersteunt de BrailleNote notitieapparaten van Humanware wanneer deze gebruikt worden als leesregel voor een schermlezer. De volgende modellen worden ondersteund:

Voor de BrailleNote Touch kunt u de paragraaf Brailliant BI Series / BrailleNote Touch raadplegen.

Met uitzondering van de BrailleNote PK, is er ondersteuning voor zowel het braille (BT) als het QWERTY (QT) toetsenbord. Voor de BrailleNote QT, is er geen onderrsteuning voor PC toetsenbord-emulatie. U kunt ook braillepunten invoeren door het QT-toetsenbord te gebruiken. Raadpleeg het onderdeel braille terminal in de handleiding van de BrailleNote voor nadere bijzonderheden.

Als uw toestel meer dan één verbindingstype ondersteunt, moet u bij het koppelen van uw BrailleNote met NVDA de poort van het braille-uitvoerapparaat instellen onder braille-terminal opties. Raadpleeg de BrailleNote-handleiding voor meer informatie. In NVDA kan hett ook noodzakelijk zijn de poort in te stellen in het dialoogvenster Brailleleesregel Selecteren. Als u een USB- of bluetooth-verbinding tot stand brengt, kunt u de poort instellen op "Automatisch", "USB" of "Bluetooth", afhankelijk van de beschikbare keuzemogelijkheden. Als u gebruik maakt van een legacy seriële poort (of van een USB-naar-serieel adapter), of als geen van de voornoemde opties beschikbaar is, moet u uit de lijst met hardware-poorten de te gebruiken communicatiepoortselecteren.

Voor u de BrailleNote Apex met behulp van de USB gebruikersinterface verbindt, moet u de stuurprogramma's installeren die door HumanWare beschikbaar worden gesteld.

Op de BrailleNote Apex BT, kunt u voor het uitvoeren van verschillende NVDA-commando's het scroll-wieltje gebruiken dat tussen punt 1 en punt 4 zit. Het wieltje heeft vier punten met richtingindicatie, een centrale klik-knop, en een wieltje dat met de wijzers van de klok mee kan draaien of tegen de wijzers van de klok in.

Hieronder volgen de BrailleNote-toetscommando's voor NVDA. Raadpleeg de documentatie bij de BrailleNote voor informatie over de positie van de toetsen.

Naam Toets
Leesregel terugscrollen terug
Leesregel vooruitscrollen vooruit
Leesregel naar vorige regel verplaatsen vorige
Leesregel naar volgende regel verplaatsen volgende
Naar braillecel springen routing
NVDA menu spatie+punt1+punt3+punt4+punt5 (spatie+n)
Braille koppelen wisselen vorige+volgende
Pijl omhoog spatie+Punt1
Pijl omlaag spatie+Punt4
Pijl links spatie+Punt3
Pijl rechts spatie+Punt6
Pagina omhoog spatie+Punt1+punt3
Pagina omlaag spatie+Punt4+punt6
Home spatie+Punt1+punt2
End spatie+Punt4+punt5
Control+home spatie+punt1+punt2+punt3
Control+end spatie+punt4+punt5+punt6
Spatiebalk spatie
Enter spatie+punt8
Backspace spatie+punt7
Tab spatie+punt2+punt3+punt4+punt5 (spatie+t)
Shift+tab spatie+punt1+punt2+punt5+punt6
Windows-toets spatie+punt2+punt4+punt5+punt6 (spatie+w)
Alt spatie+punt1+punt3+punt4 (spatie+m)
Invoerhulp in-/uitschakelen spatie+punt2+punt3+punt6 (spatie+kleine h)

Voor de BrailleNote QT zijn de volgende commando's van toepassing als deze niet in de braille-invoermodus staat.

Naam Toets
NVDA-menu Lezen+n
pijltoets Omhoog Pijlomhoog
pijltoets Omlaag Pijlomlaag
Pijltoets Links Pijllinks
Pijltoets Rechts Pijlrechts
Page uptoets functiePijlomhoog
Page down-toets functie+Pijlomlaag
Home-toets functie+Pijllinks
End-toets functie+Pijlrechts
Control+home-toetsen lezen+t
Control+end-toetsen lezen+b
Enter-toets enter
Backspace-toets backspace
Tab-toets tab
Shift+tab-toetsen shift+tab
Windows-toets lezen+w
Alt-toets lezen+m
Invoerhulp Aan/Uit lezen+1

Met het scrollwieltje kunnen de volgende commando's worden uitgevoerd:

Naam Toets
pijltoets Omhoog Pijlomhoog
pijltoets Omlaag Pijlomlaag
pijltoets Links Pijllinks
pijltoets Rechts Pijlrechts
Enter-toets centrale knop
Tab-toets scroll-wieltje met de klok mee
Shift+tab-toetsen scroll-wieltje tegen de klok in

%kc:endInclude

15.15. EcoBraille

NVDA biedt ondersteuning voor EcoBraille-leesregels van ONCE. De volgende modellen worden ondersteund:

In NVDA kunt u in het dialoogvenster Brailleleesregel Selecteren de seriële poort instellen waarmee de leesregel wordt verbonden

Deze leesregels hebben geen ondersteuning voor de op de achtergrond uitgevoerde automatische leesregelherkenning van NVDA.

Bij gebruik van deze leesregel met NVDA zijn de volgende toetscombinaties van toepassing: (Raadpleeg de EcoBraille documentatie waar beschreven wordt waar de toetsen zich bevinden.)

Naam Toets
brailleleesregel terugscrollen T2
brailleleesregel vooruitscrollen T4
brailleleesregel naar vorige regel verplaatsen T1
brailleleesregel naar volgende regel verplaatsen T5
Naar braillecel gaan Routing
Huidige navigatorobject activeren T3
Naar volgende leesmodus overschakelen F1
Naar containerobject gaan F2
Naar vorige leesmodus overschakelen F3
Naar vorig object gaan F4
Huidig object melden F5
Naar volgend object gaan F6
Naar object gaan dat de focus heeft F7
Naar eerste “contained” object gaan F8
Systeemfocus of invoegcursor naar huidige leespositie verplaatsen F9
Leescursorpositie melden F0
Wisselknop “braille tethered to” A

15.16. SuperBraille

De SuperBraille leesregel die voornamelijk verkrijgbaar is in Taiwan, kan ofwel serieel of via usb worden aangesloten. Aangezien de SuperBraille niet over fysieke invoertoetsen of scroltoetsen beschikt, moet alle invoer gebeuren door middel van een standaard computertoetsenbord. Om deze reden en om compatibiliteit met andere schermlezers in Taiwan te bewerkstelligen, kan men over 2 toetsen beschikken waarmee scrollen van de leesregel mogelijk wordt gemaakt:

Naam Toets
Leesregel terugscrollen numerieke Min-toets
Leesregel vooruitscrollen numerieke Plus-toets

15.17. De Eurobraille-leesregels Esys/Esytime/Iris

De leesregels Esys, Esytime en Iris van Eurobraille worden door NVDA ondersteund. Voor de Esys en de Esytime-Evo wordt in ondersteuning voorzien via een USB-aansluiting of een bluetooth-verbinding. Oudere Esytime-apparaten ondersteunen alleenUSB. Iris-leesregels kunnen alleen via een seriële poort worden aangesloten. Daarom moet u voor deze leesregels de poort selecteren waarop de leesregel moet worden aangesloten nadat u de betreffende driver hebt gekozen in het Braillïnstellingendialoogvenster.

Iris- en Esys-leesregels hebben een brailletoetsenbord met 10 toetsen. Van de 2 toetsen die als spatiebalken, geplaatst zijn komt de linker toets overeen met de backspace-toets en de rechter met de spatiebalk.

Hieronder volgen de toetscommando's voor deze leesregels met NVDA. Raadpleeg de documentatie bij deze apparaten voor informatie over de plaats van de toetsen.

Naam Toets
Leesregel terugscrollen schakelknop1-6Links, l1
Leesregel vooruitscrollen schakelknop1-6Rechts, l8
Naar huidige focus gaan schakelknop1-6inkst+schakelknop1-6Rechts, l1+l8
Naar braillcel springen routing
tekstopmaakg onder braillecel weergeven Dubbelrouting
Naar vorige regel gaan in leesmodus joystick1Omhoog
Naar volgende regel gaan in leesmodus joystick1Omlaag
Naar vorig teken gaan in leesmodus joystick1Links
Naar volgend teken gaan in leesmodus joystick1Rechts
Naar vorige leesmodus overschakelen joystick1Links+joystick1Omhoog
Naar volgende leesmodus overschakelen joystick1Rechts+joystick1Omlaag
Laatst ingevoerde braillecel of teken wissen backSpace
alle brailleinvoer omzetten en de enter-toets indrukken backSpace+spatiebalk
insert-toets punt3+punt5+spatie, l7
delete-toets punt3+punt6+spatie
home-toets punt1+punt2+punt3+spatie, joystick2Links+joystick2Omhoog
en-toets punt4+punt5+punt6+spatie, joystick2Rechts+joystick2Omlaag
Linker Pijltoets punt2+spatie, joystick2Links, linkerPijl
rechtPijl-toets punt5+spatie, joystick2Rechts, rechtPijl
Pijlomhoog-toets punt1+spatie, joystick2Omhoog, Pijlomhoog
Pijlomlaag-toets punt6+spatie, joystick2Omlaag, Pijlomlaag
enter-toets joystick2Midden
pageUp-toets punt1+put3+spatie
pageDown-toets punt4+punt6+spatie
nummeriek1-toets punt1+punt6+backspace
nummeriek2-toets punt1+punt2+punt6+backspace
nummeriek3-toets punt1+punt4+punt6+backspace
nummeriek4-toets punt1+punt4+punt5+punt6+backspace
nummeriek5-toets punt1+punt5+punt6+backspace
nummeriek6-toets punt1+punt2+punt4+punt6+backspace
nummeriek7-toets punt1+punt2+punt4+punt5+punt6+backspace
nummeriek8-toets punt1+punt2+punt5+punt6+backspace
nummeriek9-toets punt2+punt4+punt6+backspace
nummeriekInsert-toets punt3+punt4+punt5+punt6+backspace
nummeriekDecimaal-toets punt2+backspace
nummeriekDelen-toets punt3+punt4+backspace

+| nummeriekVermenigvuldig-toets | punt3+punt5+backspace |

nummeriekMin-toets punt3+punt6+backspace
nummeriekPlus-toets punt2+punt3+punt5+backspace
nummeriekeEnter-toets punt3+punt4+punt5+backspace
escape-toets punt1+punt2+punt4+punt5+spatie, l2
tab-toets punt2+punt5+punt6+spatie, l3
shift+tab-toetscombinatie punt2+punt3+punt5+spatie
printScreen-toets punt1+punt3+punt4+punt6+spatie
pause-toets punt1+punt4+spatie
Toepassingen-toets punt5+punt6+backspace
f1-toets punt1+backspace
f2-toets punt1+punt2+backspace
f3-toets punt1+punt4+backspace
f4-toets punt1+punt4+puunt5+backspace
f5-toets punt1+punt5+backspace
f6-toets punt1+punt2+punt4+backspace
f7-toets punt1+punt2+punt4+punt5+backspace
f8-toets punt1+punt2+punt5+backspace
f9-toets punt2+punt4+backspace
f10-toets punt2+punt4+punt5+backspace
f11-toets punt1+punt3+backspace
f12-toets punt1+punt2+punt3+backspace
windows-toets punt1+punt2+punt3+punt4+backspace
Caps Lock-toets punt7+backspace, dot8+backspace
num Lock-toets punt3+backspace, dot6+backspace
shift-toets punt7+spatie, l4
Schakelen met shift-toets punt1+punt7+spatie, punt4+punt7+spatie
control-toets punt7+punt8+spatie, l5
Schakelen met control-toets punt1+punt7+punt8+spatie, punt4+punt7+punt8+spatie
alt-toets punt8+spatie, l6
Schakelen met alt-toets punt1+punt8+spatie, punt4+punt8+spatie
HID-toetsenbordinvoersimulatie Aan/Uit esytime):l1+joystick1Omlaag, esytime):l8+joystick1Omlaag

15.18. Nattiq nBraille Displays

NVDA ondersteunt de leesregels van Nattiq Technologies wanneer ze via USB worden aangesloten. Windows 10 detecteert the brailleleesregels zodra ze zijn verbonden. Voor oudere versies van Windows (lager dan Win10) moet u wellicht USB-drivers installeren. U vindt ze op de website van de fabrikant.

Hieronder volgen de geldende toetscommando's van de leesregels van Nattiq Technologies bij gebruik met NVDA. Raadpleeg de documentatie bij de leesregels waarin beschreven wordt waar deze toetsen zich bevinden.

Naam Toets
Leesregel terugscrollen Omhoog
Leesregel vooruitscrollen Omlaag
Verplaats leesregel naar vorige regel links
Verplaats leesregel naar volgende regel rechts
Routeer naar braille-cel routing

15.19. BRLTTY

BRLTTY is een opzichzelfstaand programma dat kan dienen ter ondersteuning van veel meer brailleleesregels. Om hiervan gebruik te kunnen maken moet u BRLTTY voor Windows installeren. U moet de nieuwste versie van het programma (bij voorbeeld, met als naam brltty-win-4.2-2.exe) downloaden en installeren. Wanneer u de leesregel configureert en de te gebruiken poort instelt, moet u ervoor zorgen de instructies nauwkeurig op te volgen, vooral bij gebruik van een USB-leesregel waarvoor de drivers van de fabrikant reeds zijn geïnstalleerd.

Het Brltty-programma zorgt zelf voor de verwerking van brailleïnvoer van leesregels die over een brailletoetsenbord beschikken. Het is dan ook niet relevant dat een invoertabel in NVDA wordt ingesteld.

BRLTTY blijft buiten de op de achtergrond uitgevoerde automatische leesregelherkenning van NVDA.

De volgende BRLTTY-commando's worden in NVDA ondersteund. Voor informatie over toetsenbordtabellen kunt u de lijsten met toetstoewijzingen van BRLTTY op raadplegen.

Naam BRLTTY-commando
Brailleregel terugscrollen fwinlt (een scherm naar links bewegen)
Brailleregel vooruit scrollen fwinrt (een scherm naar rechts bewegen)
Brailleregel naar vorige regel verplaatsen lnup (een regel omhoog gaan)
Brailleregel naar volgende regel verplaatsen lndn (een regel omlaag gaan)
Cursor naar Braillecel verplaatsen route (Cursor naar karakter bewegen)

16. Geavanceerde Onderwerpen

16.1. Commandoregelopties

Aan het commando'NVDA starten' kunnenextra opties worden toegevoegd die van invloed zijn op het opstartgedrag. U kunt zoveel opties opgeven als u nodig hebt. Deze opties kunnen worden opgegeven in het dialoogvenster Eigenschappen van de snelkoppeling waarmee NVDA wordt gestart, het venster Uitvoeren (Windows-toets + r) of via de Windows-opdrachtprompt. De opties moeten met spaties van de naam van het NVDA-uitvoerbestand en van elkaar worden gescheiden. Een nuttige optie is bij voorbeeld het uitschakelen van add-Ons, waarmee alle actieve Add-Ons in NVDA worden onderbroken. Hierdoor kan worden vastgesteld of een probleem door een Add-On wordt veroorzaakt en kan de normale werking van NVDA, als deze ernstig werd verstoord door problemen met Add-Ons, worden hersteld.

U kunt bij voorbeeld het volgende opgeven in het dialoogvenster Uitvoeren om de op dat moment actieve kopie van NVDA af te sluiten:

nvda -q

Er zijn commandoregel-opties die een lange en een korte notatie hebben, terwijl andere alleen een lange notatie hebben. De opties met een korte notatie kunnen als volgt worden gecombineerd:

nvda -mc CONFIGPATH Hiermee start NVDA terwijl opstartgeluid en melding uit staat, alsmede de opgegeven configuratie
nvda -mc CONFIGPATH --disable-addons hetzelfde als hierboven, maar met uitgeschakelde add-ons

Aan sommige commandoregelopties kunnen extra parameters worden toegevoegd, zoals het niveau van loggen of het pad naar het configuratie bestand van de gebruiker. Die parameters moeten achter de optie worden geplaatst en moeten daarvan gescheiden worden door een spatie wanneer het de korte notatie betreft terwijl bij de lange notatie het = teken wordt gebruikt. Voorbeelden zijn:

nvda -l 10 Geeft NVDA opdracht te starten met log-niveau ingesteld op debug
nvda --log-file=c:\nvda.log Geeft NVDA opdracht te loggen naar c:\nvda.log
nvda --log-level=20 -f c:\nvda.log Geeft NVDA opdracht te starten met het log-niveau ingesteld op info en te loggen naar c:\nvda.log

Hieronder volgen de commandoregelopties voor NVDA:

Kort Lang Omschrijving
-h --help commandoregel-hulp tonen en afsluiten
-q --quit De reeds actieve kopie van NVDA afsluiten.
-k --check-running Melden via afsluitcode of NVDA actief is,; 0 voor actief, 1 voor niet actief.
-f LOGFILENAME --log-file=LOGFILENAME Het bestand waar log-berichten naartoe moeten worden geschreven.
-l LOGLEVEL --log-level=LOGLEVEL Het laagste niveau gelogd bericht (debug 10, invoer/uitvoer 12, debugmelding 15,info 20, waarschuwing 30, fout 40, kritiek 50, uitgeschakeld 100), standaardinstelling is waarschuwing
-c CONFIGPATH --config-path=CONFIGPATH Het pad waar alle instellingen voor NVDA worden opgeslagen.
-m --minimal Geen geluiden, geen interface, geen opstartbericht etc.
-s --secure Veilige modus: schakelt Python consool-eigenschappen uit zoals profielen voor aanmaken, verwijderen, hernoemen etc., op update controleren, een selectievakje in het Welkomsscherm en in Instellingen in de categorie Algemeen, (bijv. NVDA gebruiken bij aanmelden, Configuratie opslaan bij afsluiten) alsmede logviewer en log-eigenschappen vaak gebruikt in beveiligde schermen. Merk ook op dat dit commando het onmogelijk maakt instellingen in system config op te slaan en de map Handelingen wordt niet op schijf bewaard.
Geen --disable-addons Add-ons buiten werking gesteld.
geen --debug-logging Loggen op Debug niveau alleen voor deze sessie inschakelen. Met deze instelling wordt elk ander niveau van loggen buiten werking gesteld ( --loglevel, -l) gegeven argument, optie niet loggen inbegrepen.
Geen --no-logging loggen volledig uitschakelen terwijl NVDA in gebruik is. Deze instelling kan onderdrukt worden als een logniveau ( --loglevel, -l) wordt gespecifieerd vanuit commandoregel of als debug-loggen wordt ingeschakeld.
Geen --no-sr-flag Verander de systeem-brede vlag voor de schermlezer niet.
Geen --install Installeert NVDA (de zojuist geïnstalleerde kopie wordt gestart)
Geen --install-silent Silently stille installatie van NVDA (de zojuist geïnstalleerde kopie wordt niet gestart)
Geen --enable-start-on-logon=True|False Bij het installeren NVDA gebruiken voor aanmelding bij Windows
Geen copy-portable-config Bij het installeren de portable configuratie vanaf het aangeboden pad (config-path, -c) naar huidige gebruikersaccount kopiëren
Geen --Create-portable Draagbare kopie van NVDA wordt aangemaakt (waarbij de aangemaakte kopie vervolgens opstart). Het pad voor de draagbare kopie dient te worden opgegeven.
Geen --Create-portable-silent Draagbare kopie van NVDA wordt aangemaakt (waarbij aangemaakte kopie vervolgens niet opstart). Het pad voor de draagbare kopie dient te worden opgegeven.
Geen --portable-path=PORTABLEPATH Het pad waar een draagbare kopie wordt aangemaakt.

16.2. Systeem-brede Parameters

U kunt voor NVDA enkele waarden in het systeemregister instellen die systeem-breed het gedrag van NVDA beïnvloeden. Deze waarden worden in het register onder een van de volgende sleutels opgeslagen:

De volgende waarden kunnen onder deze registersleutel worden ingesteld:

Naam Type Mogelijke waarden Beschrijving
configInLocalAppData DWORD 0 (default) to disable, 1 to enable Indien ingeschakeld (enabled), wordt de NVDA gebruikersconfiguratie in de lokale application data opgeslagen in plaats van de roaming application data
serviceDebug DWORD 0 (default) to disable, 1 to enable Indien ingeschakeld (enabled), wordt veilige modus voor windows secure desktops, die gebruik van Python consool en Log viewer moglijk maakt, buiten werking gesteld. Aangezien dit een aantal belangrijke veiligheidsrisico's met zich meebrent,wordt gebruik van deze optie ten zeerste afgeraden

17. Verdere informatie

Voor nadere informatie over NVDA of voor hulp kunt u terecht op de website https://www.nvaccess.org/. Hier kunt u aanvullende documentatie vinden, technische ondersteuning krijgen, maar ook ervaringen en kennis uitwisselen met andere gebruikers en ontwikkelaars. U vindt er ook informatie over de nieuwste ontwikkelingen en verbeteringen van het programma.